Ik was druk doende een reactie te tikken voor onze gewaardeerde Neven die hier te pas en te onpas komt verkondigen dat eeuwige economische groei niet (goed) kan gaan. Ineens realiseerde ik me dat mijn schrijfsel wel een apart blogje waard is. Attentie: onderaan staat een Godwinnetje. Je kunt maar beter gewaarschuwd zijn.

@Neven: ik ga je nu een lesje economische groei leren…. we kunnen namelijk niet “eeuwig” door blijven groeien. Je hebt daar 100% gelijk in. Alleen heb je de materie niet ver genoeg doordacht.

Zinloos
De economie kan inderdaad niet 10 miljoen jaar ongebreideld groeien. Waarom niet: simpelweg omdat tegen die tijd de mens als mens allang is opgevolgd door nieuwe geëvolueerde wezens al dan niet met biologisch dragermateriaal dan wel met mechanisch dragermateriaal en door de nerd-mens als slaaf ontworpen en in elkaar geschroefd. Het is zinloos te fantaseren hoe de economie verder zou groeien over dergelijke onvoorspelbare overgangen heen.

De economie op aarde kan ook niet 10 miljard jaar blijven groeien omdat de zon de aarde dan al heeft verschroeid. De economie met haar huidige dollar als maatstaf en haar huidige geldbesef kan ook niet 5000 jaar blijven groeien omdat elke cultuur een eigen geldbesef en een eigen systeem van vertrouwen heeft en zo zal er heus in de komende paar duizend jaar een nieuwe cultuur de zaak overnemen en zal groei bij een nieuw nulpunt met nieuwe maatstaven moeten beginnen.

De economie kan ook geen 10.000 jaar blijven groeien….

De economie kan ook geen 10.000 jaar blijven groeien simpelweg omdat tegen die tijd de nieuwe ijstijd een flink deel van het aardoppervlak onbewoonbaar zal hebben gemaakt en met 20% minder landen en minder landbouw is de economie waarschijnlijk dito kleiner. De economie kan ook geen 300 jaar blijven groeien omdat de wereldbevolking op zeker moment zal stabiliseren en dan zal afnemen. Die afname kan zo snel gaan dat het inkomen per aardbewoner flink doorstijgt terwijl het BNP fors daalt.

De economie kan ook geen 250 miljoen jaar blijven groeien omdat in die periode enkele mass extinction events zullen optreden veroorzaakt door meteorieten, grootschalig vulkanisme, iceball aarde (de enige ramp die me onvoorstelbaar lijkt is de runaway greenhouse want die is natuurkundig onmogelijk). Natuurlijk begint ook de economie na zo’n mass extinction weer ergens bij nul. Stel dat alle intelligente leven dan uitsterft (wat ik eigenlijk onwaarschijnlijk acht zo ratachtig flexibel als wij zijn), dan heb je toch weer 10 miljoen jaar nodig om van een aap of een dolfijn een intelligente universal problem solver à la mens te maken.

De economie kan tenslotte ook geen 100 miljard jaar blijven groeien omdat we vermoeden dat ook ons universum tzt weer gaat terug krimpen naar een big bang dan wel gaat uitdoven in de eeuwige expansie. Frank J. Tipler heeft daar trouwens aardige dingen over geschreven in zijn The physics of Immortality.

Kortom: eeuwige economische groei is onmogelijk en zal niet gebeuren!

Wat wel kan en wat de doorsnee alarmist niet ziet: is aanhoudende groei binnen een cultuurperiode met een bepaald consistent geldbesef en systeem van vertrouwen op basis van een evolutionair zo korte periode dat alle “agents” ook nog met elkaar kindjes kunnen verwekken en in een fase die het geluk heeft toevallig tussen de megarampen in te liggen. Oswald Spengler heeft daar aardige dingen over geschreven. In zijn systeem duurt een cultuurperiode 1000 jaar en wordt die opgevolgd door een civilisatie die alle vormen van de voorafgaande cultuurbeweging erft en die als enige beperking in de tijd heeft dat een nieuwe cultuur tzt de oude civilisatie inhaalt.

Godwin
Nu ga ik er een leuk Godwinnetje ingooien. We weten dat onder meer Hitler wegliep met de theorie van Spengler en dat hij wel ff dacht in een paar jaar een 1000 jarige rijk uit de grond te kunnen stampen. Hij had Spengler niet begrepen.

Zo begrijpen ook de alarmisten die denken dat een groene revolutie in enkele decennia een nieuwe cultuur en wereldorde zal scheppen die stand kan houden, Spengler slecht. Wat was nu helemaal het communisme. 70 jaar! Lachwekkend kort. Een voetnoot in de geschiedenis. Nee, de echte cultuurbeweging is de overgang van de Europese faustische cultuur (volgens Spengler geboren rond het jaar 1000 uit een vreemde mix van Christendom en Germanendom) naar de Amerikaanse civilisatie (Spengler zag Amerika in 1920 nog niet als kandidaat) zoals Rome de 1000 jaar oude Griekse cultuur erfde en opvolgde als civilisatie. Toen de Romeinen op hun einde liepen was het nog niet gedaan met de Grieks-Romeinse civilisatie. De niet domme Germanen emuleerden Rome zodanig dat zij uiteindelijk gewoon fuseerden met deze cultuur en dan vooral in Byzantium natuurlijk. Zo kon die civilisatie nog 1000 jaar verder.

In het jaar 3400
Anyway. Grieken = Europeanen. Romeinen = Amerikanen. Germanen = Chinezen. Als we dan gaan rekenen krijgen we ook een beeld van hoe lang onze economische groei nog door kan gaan. De Romeinse macht begon ergens 250 voor Christus en duurde tot 450 na Christus. Ruwweg 700 jaar. Spiegel dat aan Amerika dan kunnen we gaan van zeg 1700 naar 2400. Tegen die tijd zijn de Chinezen dan echt wel de baas maar zal hun economisch systeem en later zeker ook hun politieke systeem nauwelijks van het Amerikaanse te onderscheiden zijn. Met de Chinezen kunnen we dan nog door naar het jaar 3400. Tegen die tijd zal er ergens – bijvoorbeeld op Mars – al eeuwenlang iets broeien onder de bevolking van een nieuwe cultuur. Die nieuwe superieure cultuur zal dan tegen die tijd de Westerse civilisatie aflossen en mogelijk een heel nieuw financieel en politiek stelsel brengen met misschien wel hele andere maatstaven van groei.

Homerisch lachwekkend
Dat zijn de termijnen waarop we moeten denken. Neven: I disagree with you, but you are not Hitler! Wat de alarmisten wél met Hitler (die alarmistisch was over het Jodendom en die dat ook vrij aardig IPCC-style wetenschappelijk had onderbouwd – ja deze parallel durf ik staande te houden evengoed als de parallel met Lysenko) en alle andere historische revolutionairen gemeen hebben is de denkfout dat nieuwe dingen een snelle start kennen. Alles wat snel komt is oude wijn in nieuwe zakken. Alles wat de alarmisten willen is oude wijn in nieuwe zakken: zich met een ideaal verrijken aan de argeloze met brood en spelen in slaap gesuste massa. Natuurlijk met een enorme morele superioriteit. Maar economisch en geschiedkundig is het allemaal Homerisch lachwekkend!