Zinkviooltje

In de negentiende eeuw was het drielandenpunt bij Vaals een vierlandenpunt. Er stak tussen het tegenwoordige Duitsland en Belgie nog een taartpunt Neutraal Moresnet, het resultaat van onderhandelingen in 1815 tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Pruissen. In het gebied lag namelijk de strategische zinkmijn La Vieille Montagne en beide staten claimden het gebied. De mijn produceerde zink tussen 1836 en 1885, maar in de afvalhopen, waar de rivier de Geul langs stroomt zat ook veel zink. Zodoende werd veel zink stroomafwaarts meegevoerd en in de uiterwaarden van de Geul in Zuidlimburg afgezet. Lokaal overschrijdt de concentratie 3000 mg/kg en geldt als zwaar verontreinigde bodem, normaal voldoende reden voor een bodemsanering.

Gelukkig is het Maaswater snel schoner geworden, het MTR (Maximaal Toelaatbaar Risico) is 40 microgram per liter, en in 2004 was de norm nog maar 50% overschreden.


Bron: Zware metalen in rivieren

De zinkaanvoer uit Belgie is dus drastisch afgenomen en ook Henk Leenaers constateerde al in 1985 in zijn proefschrift dat er netto meer zink het geuldal verlaat dan dat er jaarlijks instroomt:

Gebruikmakend van de gegevens met betrekklng tot het transport, de sedimentatie, de berging en de mechanische remobilisatie van met zware metalen belast slib- en bodemmateriaal, werden voor het alluviale deel van het stroomgebied in Nederland balansen opgesteld van sediment en de metalen lood, zink en cadmium. Volgens de berekeningen bevindt zich in de overstromingsvlakte ca. 47580·10^6. ton bodemmateriaal, waaraan 7461 ton lood, 19205 ton zink en 84 ton cadmium wordt gebonden.
Per jaar wordt er door grensoverschrijdend transport 5325 ton sediment, 7702 kg lood, 57400 kg zink en 171 kg cadmium aangevoerd uit Belgie terwijl er 30565 ton sediment, 13941 kg lood, 70475 kg zink en 435 kg cadmium wordt afgevoerd·naar de Maas. De herverdeling van materiaal in het stroomgebied, door met name sedimentatie en oeveraantasting, leidt tot een netto jaarlijkse afvoer van materiaal uit de overstromingsvlakte van 22925 ton sediment, 5392 kg lood, 11628 kg zink en 3.8 kg cadmium.

.

Zinkviooltje
Wat een heerlijk nieuws dus, het wordt steeds schoner! Maar er is een keerzijde van dit goede nieuws: op de uiterwaarden van de Geul groeit namelijk het zeer zeldzame zinkviooltje (Viola lutea subsp. calaminaria),

“Het zinkviooltje wordt in Nederland wettelijk beschermd en staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en zeer sterk afgenomen.”
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zinkviooltje

Daar sta je dan als natuurliefhebber en kandidaat statenlid voor groenlinks in Limburg. : een plantje redden van de rode lijst of bodemsanering?

Wat je noemt een duivels dilemma.

PS: Vraag het kandidaat Bert Verton zelf op de Campagnewandeling langs de Eyserbeek op 27 februari!

Ref:
The dispersal of metal mining wastes in the catchment of the river Geul (Belgium – The Netherlands) / Henk Leenaers – [S.l.] : [s.n.], 1989 – Doctoral thesis Utrecht University online

Blog van Bert Verton: http://melanargia.blogspot.com/search/label/politiek

Zware metalen in rivieren

De kwaliteit van het zwevend stof van toestromende zijwateren van de Maas

Mjr 3 – 02 – 005 – Geul

Mjr 4 – 305 – He-5 – Geulstrand