httpv://www.youtube.com/watch?v=Yq0xVuRG4ng
Reageerder Harold wees op deze uitzending ‘All Watched over by machines of loving Grace’ van de BBC over (achterhaalde) ecologische ideen als het ‘natuurlijk evenwicht’, die het denken in het Westen vormden vanaf de jaren ’50 vorige eeuw. Zoals van de Club van Rome. Maar ook voedden ze anti-autoritaire systeemkritiek, met hun idee over de natuur als ‘zelforganiserend systeem dat spontaan in evenwicht raakt’.
Die moet je gezien hebben om te begrijpen waarover ik blog, en waarom Vrijspreker mijn artikelen copypaste zonder te vragen
Een geweldige docu die iedereen zou moeten zien. De BBC beschrijft wat ik als sensatiebeluste schreeuwende cynische blogger (grote grazer Han Olff et al 2011) hier en in artikelen voor EOS en Bionieuws al vaker beschreef. Toen kon je het negeren als populistisch en vreselijk reactionair. Maar nu de BBC dat in beschaafd Engels doet is het.eeh..waar….Ja, vorm gaat boven inhoud in Postmodernistan.
De site Vrijspreker, die heeft op 1 juni letterlijk een deel van mijn reactionaire, cynische en zeer populistische Bionieuwsartikel over het Natuurlijk Evenwicht gecopypaste en als eigen idee weergegeven. Zelf nadenken is ook moeilijk, maar doe dan aub wel aan bronvermelding.
De BBC-boodschap: de opvatting van de natuur als een evenwichtig systeem, dat terugvalt in een ‘evenwicht’ als je er verstoring uithaalt, is niet op de natuurlijke werkelijkheid is gebaseerd maar op computers. (en een groot stuk Westerse culturele ballast)
Niemand merkt het op omdat iedereen zo denkt
En ooh ironie: ook het sentiment achter de NIOZ/IMARES/ALTERRA -publicaties (dat ze zelf niet opmerken omdat iedereen bij het NIOZ zo denkt ), dat het Wad in een hoogproductieve ideaaltoestand zou vallen na verwijdering van visserij (verstoring) en toevoeging van zeegrasjes, de natuurlijkheidsmythe is als idee in zijn grond (deels, kom ik zo op) afgeleid uit een kunstmatig menselijk artefact: de machine.
De natuur als zelfregulerende computer
De BBC-docu legt de invloed uit van machinebouwers en computerontwerpers op het ecologische denken. Dit vanuit de informatietheorie en cybernetica die de opvatting van de natuur als ‘systeem’ met feedbacks en herstelbaar evenwicht introduceerden. En bioloog Arthur Tansley als de man die het woord ‘ecosysteem’ in 1935 introduceerde in de literatuur.
Dus het meest groene idee van de eeuw, is eigelijk gebaseerd op een mechanisch idee uit de cybernetica en radartechniek. Dat kwam ook door de gebroeders Odum, waarbij ik hier van Eugene zijn Fundamentals of Ecology uit 1954 naast me heb liggen. Als je het leest zie je nog het contrast tussen de nuchterheid van ecologen toen, ook Charles Elton is verademend, en de verwijfde milieuactivisten van nu die zich ecoloog noemen. (kijk dat is nu wél populistisch bedoeld)
Je kunt een herziene versie van het eerste hoofdstuk van dit meest invloedrijke ecologische boek van de eeuw hier downloaden. Zijn broer was cyberneticus. Hun ideen van de natuur als zelfregulerend systeem neigend naar equilibrium zijn nog steeds populair bij mensen die ecologie in politieke context willen gebruiken, zoals op Ecotopia.
Zelfs Wouter van Dieren en zijn Imsa zag ik bij de kokkelvisserijfraude, toen hij was omgekocht met geld van Shell verwijzen naar Odum in dit Essay. Maar beste Wouter, ik heb lang gezocht maar die grafiek met Odum er onder, en vermoed dat de werkelijke bron je dikke duim is. (Dat is nu populisme hooggeleerde boven de rest van de wereld verheven Prof Dr Olff..)
Club van Rome en de computercrash van het Systeem Aarde
Vervolgens leggen ze uit hoe computeringenieurs als Jay Forester met hun modelbenadering van het ‘systeem Aarde’ de basis legden voor het alarmistische milieudenken. Forester maakte op een tekening een computerschema met verschillende eenheden, van economische factoren tot grondstofvoorraden die via allerlei feedbacks op elkaar in zouden werken. Met een ‘World Government’ als systeembeheerder. Die ideeen, dat er almachtige systeembeheerders moeten ingrijpen om het neerstorten van Spaceship Earth te voorkomen zijn nog steeds onuitroeibaar, zo blogt ook Doug Hoffman, en las ik vanuit de wens in Nature om een planetary ecologist (systeembeheerder) aan te stellen. Een milieuactivist/wetenschapper als wereldleider
De uitkomst van die modelrun mag bekend zijn: alle voorraden zouden nu al lang op zijn, de aarde vergaan. Onderschat ook niet de kracht van beelden, zoals de eerste foto vanuit de ruimte van de Aarde die haar kwetsbaarheid leken te tonen. Daaruit kwam de bekende systeemmetafoor ‘spaceship earth’ voort, die milieuclubs nu nog steeds gebruiken.
Omissies bij de BBC
De docu stelt dat holisme bij Tansley vandaan komt, maar dat is natuurlijk niet zo. Al ver voor Tansley was holisme in, bij ons was schrijver Frederik van Eeden één van de protagonisten. Ook treffen we het bij biologen als Maria Montessori, en de uitvinder van het woord Oekologie, Ernst Haeckel. Holisme kun je al bij Plato vinden, als bedenker van ‘het idee’ als ideaalafspiegeling van de banale werkelijkheid, een onuitroeibaar idee (!!!) dat we ook bij Kant terugzien in zijn Kritiek op de Zuivere Rede met zijn scheiding tussen het ‘ding an sich’ (idee/ideaaltoestand) en ding fur mich. (de afspiegeling)
Zelforganisatie werkt soms wel degelijk, maar ook buiten de computer?
De BBC mist ook belangrijke systeemdenkers als de Vlaamse Rus Prigogine, die de natuur zien als interactieproces. Dus niet het atomistische model, maar het proces van interactie tussen deeltjes maakt de natuur. Je vindt die ideen ook weer bij het principe van ‘zelforganisatie’dat Fysicus Stuart Kaufman. Het principe wordt toegankelijk neergezet in de The Web of Life door popular scientist Fritjof Capra.
Hoewel holisme in de handen van milieuclubs al gauw zweverig wordt, kun je het niet beslist als totaalidee laten varen zoals BBC claimt. Want Kaufman voert het idee van zelforganisatie op om belangrijke stappen naar hogere complexiteit in de evolutie te kunnen verklaren. Ik vroeg me ook al langer af of random mutatie en natuurlijke selectie alleen alle complexiteit kunnen verklaren, en zo kom je te shoppen bij de zelforganisatie.
Leven tegen de klippen op
Een beter idee vind ik terug bij sterrenkundige Eric D Chaisson die meer teruggrijpt op zaken die ook ecoloog Joseph Reicholf beschrijft: dat de natuur complexiteit opbouwt tegen de klippen op, waarbij de complexiteit samenhangt met continue toevoer van steeds grotere eenheden energie.
Reuze-interessant, ik ben er nog lang niet uit. Wel heb ik me altijd met dit soort theorievorming beziggehouden omdat we eigenlijk niet weten hoe het leven werkt. En wie wil het antwoord op die vraag nu niet weten, behalve dan als je subsidieruftige milieuactivist/wetenschapper bent? Wat de BBC-docu ook aantoont is de (politieke) kracht van ideeen, waarop conservatieve schrijvers als Roger Scruton en Theodore Dalrymple vaak wijzen.
Tip voor verdere zelfstudie, aansluitend bij dit stuk van Rypke;
Over zelforganisatie:
The Secret Life of Chaos (BBC-Horizon)
http://www.youtube.com/watch?v=HACkykFlIus
Dank Fred
Echt, als de BBC gewoon traditioneel degelijk blijft maken ze de beste docu's.En overigens, men zal ongetwijfeld weer willen roepen dat ik tegen academici ben blablaMet vele academici heb ik goede gesprekken gevoerd. WO Cees Dekker, die gewoon hyperslim is en zich echt buigt over de vragen waarom het draait. Dan hou ik gewoon mijn mond en luister ik
Al die evolutieverhaaltjeverkopers veegt hij nu de tent uit met experimenteel evolutie-onderzoek, terwijl het genre Dawkins blijft steken in wat ze 'quantative reasoning' noemen. Logisch lijkend gelul zonder bewijs of data dus. En die postdoc bij hem, Juan Keymer, geweldige kerel. Reteslim, zowel onderlegd in wiskunde, filosofie en ecologie. Je kon daar echt zo een college van nemen, en de meest domme vragen stellen die je bezighielden, van tragedy of the commons tot computational evolution. Hij kon ook de synthese maken, omdat hij gewoon veel meer wist. Dus én het detail en de wiskundige analyse én de helicopterview. Dan ben ik weer een domkopjeHet zijn vooral de mindere goden die hun gebrek aan intellect compenseren met moralisme/milieuactivisme of gewoon botte arrogantie, zodat je ze niet kan aanspreken op het nut van hun onderzoek omdat je dan ook de morele boeman bent, of ze roepen dat je het niet begrepen hebt terwijl ze zelf nauwelijks begrijpen waar ze mee bezig zijn, Maar goed, als brave huisvaders hebben ze ook weer een nuttige functie
Goed stuk Rypke! Verbaas me telkens over de uitstekende kwaliteit en kwantiteit van je journalistiek.
Vanuit hun subsidie-klimaatalarmisme-worldgovernment-paradijs zwaaien ze wel minzaam naar beneden naar je!
Ik heb de documentaire nu gezien – ook de eerste aflevering is trouwens de moeite waard, die gaat over economie.Helemaal vergelijkbaar met de klimatologie is het verhaal over de ecologie niet.Curtis betoogt dat ecologen tot diep in de jaren '70 en '80 meenden dat na een verandering in een ecologisch systeem dat systeem tracht terug te keren naar het oude evenwicht. Dat er een soort ideaaltoestand – genaamd natuurlijk evenwicht – is waar de natuur naar streeft.
De alarmisten zijn juist bang dat een kleine verstoring a.g.v. CO2 de huidige toestand zal veranderen, mogelijk via tipping points. Het systeem is dus juist erg gevoelig en kan continu veranderen.Wel zijn er een paar overeenkomsten. De ecologen die uiteindelijk de sterk geabstraheerde en aangepaste meetgegevens inruilden voor intensief veldonderzoek en een enorme hoeveelheid gegevens verzamelden, kwamen er achter dat er helemaal geen 'evenwicht'is.
Er is continue verandering in samenstelling van flora en fauna en in populatiegroottes, die niet te verklaren waren vanuit het ecologische idee van een natuurlijk evenwicht. De 'oude ecologen' verzetten zich aanvankelijk hevig tegen deze feiten en voelden zich zelfs fysiek onwel bij die gedachte van verandering als standaard.In de klimatologie zie ik de laatste tien jaar ook dat men poogt meetgegevens die in strijd zijn met het heersende klimatologische beeld weg te moffelen of te bagatelliseren. De ontbrekende hotspot, de groeiende aanwijzingen van het bestaan van een mondiale Warme Middeleeuwse Periode, de onverklaarbaarheid van de temperatuurstijging tussen 1920 en 1940, het gelijk blijven van de temperatuur sinds 2000, etcetera.Desalniettemin neem ik aan – verbeter mij als ik het verkeerd begrepen heb – dat bijna alle klimatologen ervan uitgaan dat het klimaat in wezen een chaotisch systeem is, en geen natuurlijk evenwicht kent, waar het steeds weer naar terugvalt. Vandaar hun vrees voor CO2.De andere overeenkomst is, dat zowel de alarmisten als de 'oude ecologen' menen dat het huidige 'systeem' moet blijven bestaan, dat het de opdracht van de mens is zo min mogelijk te verstoren en er alles aan te doen de toestand zo te houden. Dat laatste is weer geheel in strijd met de visie op klimaat als chaotisch systeem.
(PS: Ik heb het vooral over wetenschappers, niet over acitvisten e.d.)
@ Fred, klopt helemaal wat je zegt, al lopen vooral in media die twee posities nog sterker door elkaar wat tot enorme spraakverwarring kan leiden(het goede oude bij milieuclubs nog steeds onwrikbare natuurlijke evenwicht/ 'schone klimaat' versus het nieuwe onwenselijke evenwicht dat door een reeks kleine verstoringen een 'threshold'bereikt, het beroemde 'tippingpoint' met butterfly-effect)
Ik ben daar nog niet uit, en volgens mij niemand. Het staat vast dat veranderingen snel kunnen optreden, zie ook het jonge dryas, de onvoorspelbaarheid staat vast
Dus die modellen kunnen bij de vuilnisbak, temeer omdat ze hun eigen voorspellingen nu al niet waarmaken en ze pretenties hebben die je op basis van chaostheorie niet kunt waarmaken. (de richting van verandering voorspellen, laat staan de richting van klimaatbeleid alvast 100 jaar vantevoren vaststellen)
Maar dat wil nog niet zeggen dat het klimaat niet in een toestand kan geraken die voor ons ongunstig is. Stel dat het plots heel koud wordt, brrr
Blijven voorlopig alleen de gunstige eigenschappen van CO2 als plantenfertilizer vaststaan. Alle periodes met hoge CO2 in de geologische geschiedenis kenden een rijke plantengroei, én een oceaan vol leven met rijke kalkafzettingen (Dover, Solnhofen enz)
@Rypke: Die grote onvoorspelbaarheid is natuurlijk geen pleidooi om maar aan te rommelen met onze omgeving. Niet dat ik jou daarvan beschuldig, maar het kan leiden tot een 'après moi la déluge' mentaliteit.
Wel zou het politici – als ze het echt niet kunnen laten om de wereld te willen redden – er hopelijk toe brengen om Lomborg's Copenhagen Consensus eens wat serieuzer te nemen en prioriteiten te stellen en meer in te zetten op haalbare ingrepen, adaptie en innovatie.
Interessant genoeg sluit dit aan bij de laatste bijdrage van onze Denker des Vaderlands Hans Achterhuis in Trouw, genaamd 'Politiek van goede bedoelingen: We moeten toch iets doen?' ( http://www.trouw.nl/tr/nl/5535/Denker-des-Vaderla… )
Weliswaar gaat dit over militaire interventies, maar het kan zo vertaald worden naar klimaatbeleid.
Ik ga toch maar eens wat boeken van Achterhuis aanschaffen. Zijn werk sluit aan op de documentaires van Curtis (waarvan ik eigenlijk alles kan aanbevelen, zie Wikipedia voor een overzicht).
De Club van Rome lag al jaren in de vuilnisbak van de wetenschap, echter Wouter van Dieren mocht steeds weer optreden op de linkse publiek media als de PvdA hun groene verkiezingspolitiek wilde beargumenteren.
Zo voorspelde "De Club" 4 maal achtereenvolgens de ondergang van de wereld, als er niet een nieuwe wereldorde kwam. In 2010 zouden we niet meer bestaan, zo wees hun model uit. :-)
De nieuwe wereldorde was de ideologische erfenis van de Socialistische Internationale, die de richting kwijt was voor een nieuwe wereldvrede (MIR), toen de Sovjet-Unie instortte als competent rolmodel. Ik blogde al eerder over het vermeende morele verval op basis van de "Verelendungs theorie van Karl Marx", die de basis is van de internationale politieke klimaatkongsi.
De arrogantie, dat computermodellen nuttig zijn voor de voorspelling van de AGW-theorie, is nu toch wel bewezen. AGW is nu een kaartenhuis op instorten, wetenschappelijke achterblijvers en politieke cliënten geloven er nog in. Het is betekenend, dat het KIVI moet worden gewezen op de gatenkaas van de AGW. Vroeger werd KIVI als kennisbasis geraadpleegd door de overheid, echter die prevaleren de raadgeving door hun zelf geselecteerde, gesubsidieerde en gepolitiseerde instituten.
Interessant is, dat de groen & linkse BBC dit uitzond, heb ik gemist, dank voor dit blog!
Turris schreef:
"..
De arrogantie, dat computermodellen nuttig zijn voor de voorspelling van de AGW-theorie, is nu toch wel bewezen.
.."
Wat mij betreft is slechts bewezen dat rekenkracht in handen van leken gevaarlijk kan zijn.
Modelleren en programmeren is een vak waar met uiterste precisie gewerkt moet worden.
Wel kan en moet het hele "Grand"-CRU-gedoe in de prullenbak als je leest in HARRY_READ_ME.txt uit de bonte verzameling van de CRU-mails:
"22. Right, time to stop pussyfooting around the niceties of Tim's labyrinthine software suites – let's have a go at producing CRU TS 3.0! since failing to do that will be the definitive failure of the entire project.."
en
"25. Wahey! It's halfway through April and I'm still working on it. This
surely is the worst project I've ever attempted. Eeeek. I think the main
problem is the rather nebulous concept of the automatic updater. If I
hadn't had to write it to add the 1991-2006 temperature file to the 'main' one, it would probably have been a lot simpler. But that one operation has proved so costly in terms of time, etc that the program has had to bend over backwards to accommodate it. So yes, in retrospect it was not a brilliant idea to try and kill two birds with one stone – I should have realised that one of the birds was actually a pterodactyl with a temper problem."
Neem dus op voorhand geen enkele uitkomst van een computermodel serieus, tenzij de sourcecode van de programmatuur openbaar is gemaakt.
Zelfs als er perfect geprogrammeerd is kan het model nog mank gaan.
Zo zijn er wel meer mythes (helaas). Dat roofdieren het aantal regulieren van prooidieren is in de meeste gevallen niet zo, bijna altijd is het het voedselaanbod. Roofdieren pakken ook niet altijd zwakke en zieke dieren, soms juist gezonde dieren want die hebben meer vlees.
Ik lees ook meerdere keren dat ecologen/biologen een ecosysteem vergelijken met het spel Jenga (blokkentoren die omvalt als je iets weghaalt). Ik zie een ecosysteem meer als een sociale netwerk (zoiets: http://blog.mailchimp.com/wp-content/uploads/2008/02/email-networks.gif), waar alles met elkaar verbonden is en invloed op elkaar uitoefent. Bepaalde organismen zullen een belangrijke rol spelen in die verbondenheid. Er kunnen organismen uitvallen, die weer anderen negatief kunnen beinvloeden door hun afwezigheid maar er zullen steeds weer nieuwe verbindingen ontstaan. Het is inderdaad een zelfcorrigerend systeem, dat steeds veranderd en nooit stopt te veranderen. Ik zou zeggen dat het in woorden van Taleb in zekere zin “antifragile” is.