vegetarianmythCOVER

De brug tussen sceptici en alarmisten is al in 2009 gebouwd! Het boek The Vegetarian Myth van Lierre Kieth had ik al een tijdje op de radar… ik liet het lang letterlijk links liggen vanwege deze zin in de eerste review op Amazon.com:

First, I found the second agendas (specifically the radical feminism) distracting and unnecessary.

Tja, met dat androgyne koppie erbij dan weet je het wel. En toch ging ik lezen… de reden is dat ik in de tussenliggende maanden een wonderbaarlijke genezing beleefde met een overgang naar het paleo-dieet. Niet eens vlees maar Honig aardappelzetmeel en zelfgemaakte gefermenteerde zuurkool genazen mijn prikkelbare darm syndroom volkomen. Met dit resultaat, ja lees het allemaal maar na op mijn website paleohacks.nl. Vlees en vis at ik toch al wel redelijk. Maar ik ging het nog meer eten toen ik Walter Voegtlins oerpaleoboek las (recensie volgt), waarin hij overtuigend betoogt dat wij in wezen volkomen carnivoor zijn, dat onze spijsvertering die is van een hond plus amylase in het speeksel voor afbraak van zetmeel. Maakt dat laatste ons omnivoor? Ja maar dat woord bedriegt. Wij zijn net als beren vleeseters die met koolhydraten in de zomer wat vet kunnen aanzetten om de winter door te komen (ja u leest het goed: vet zet je aan met koolhydraten en niet met vet).

In The Vegetarian Myth staat ook een heel hoofdstuk waarin zij aan de hand van fraaie tabellen laat zien hoe eender hond en mens zijn qua spijsvertering. En zij eindigt aan de hoge kant van het spectrum van wat een evolutionair aangepast aandeel van dierlijke producten in onze voeding zou zijn. Ze komt op 65% van de calorie-inname. Waarbij ze ook nog aantekent dat het voor een mens prima gaat op uitsluitend vlees en vis zoals inuït tot op de dag van vandaag bewijzen (de meeste vitaminen haal je in vet opgelost uit vlees, vitamine D van de zon en verder zijn sommige vitaminen alleen maar nodig om de stofwisselingsproblemen van een té herbivoor dieet op te lossen). Maar daar is in dit boek natuurlijk heel wat aan vooraf gegaan. Want het is het hartstochtelijke relaas van een hardcore veganiste die 20 jaar geen dierlijk product over haar lippen kreeg. Door zelf haar groente te verbouwen moest ze de strijd met slakken wel aan gaan en na allerlei ook onethische middeltjes te hebben verworpen kwam ze toch bij kippen uit. Lees zelf haar meeslepende verhaal hoe ze met een depressie en een kapotte rug na 20 jaar voor het eerst een blikje tonijn koopt en hoe het haar ziel zalfde om dat weer naar binnen te werken.

Waarin brengt Kieth alarmisten en sceptici nu bij elkaar? Zelf blijft ze natuurlijk de überalarmist die vind dat zelfs voor 500.000.000 mensen op aarde eigenlijk geen plaats is omdat we zooooo extensief zouden moeten gaan landbouwen natuurlijk zonder ook maar een druppel olie voor kunstmest te gebruiken. Ze wil dus gewoon keihard terug naar de oertijd toen misschien 10 miljoen mensen over de aarde trippelden. Wel wil ze de gewonnen vrouwelijke vrijheden bewaren en nog versterken. En dit zonder input van de door haar verfoeide aan landbouw gekoppelde monotheïstische religies. Ik mailde haar al dat dat moeilijk gaat worden zoals iedereen die Lord of the Flies heeft gelezen zal beamen. Kortom: vleesetend is Keith nog net zo verknipt als voorheen. Maar er is wel een gezonde wetenschappelijke basis… een harde confrontatie met biochemische en biologische feiten die haar boek waardevol maakt. Het is niet de naïeve grachtengordel gevoelscult van de Partij van de Dieren.

Wat voor mij de eyeopener was in dit boek is het volgende. Ik wist al veel over voedingsleugens met name op het gebied van verzadigd vet. Ik wist allang dat we massaal aan de plantaardige vetten zijn gebracht simpelweg omdat uit afvalproducten als katoenzaad mooi olie te persen is en dat kun je dan maar beter als margarine gaan verkopen toch? In 1981 – mijn middelbare schooltijd dus – was er een olijfolieschandaal in Spanje (zie hier in Trouw) waar destijds een paar honderd doden bij vielen. Dat leek me destijds het toppunt van amoreel gedrag. Ik had het mis want de wereldwijde producenten van plantaardige vetten voor menselijke consumptie hebben tientallen zo niet honderden miljoenen slachtoffers op hun geweten (olijfolie en kokosolie zijn wel ok trouwens). Soya heb ik sinds mijn Wageningse tijd niet meer gegeten, maar Lierre Kieth laat me zien dat hier ook zo iets aan de hand is: oorspronkelijk werd soya verbouwd voor een olie voor lijm en verf. Het soya-eiwit bleef als afvalproduct over en had geen waarde. Toen er methodes kwamen om het eiwit in de voedingsindustrie toe te passen werd er even een miljard aan marketing en PR tegenaan gekwakt totdat wij burgers gingen geloven dat soya gezond was. Terwijl soya zo ongeveer puur vergif is vergeven van phytinezuur en fyto-oestrogenen. Baby’s en zwangere vrouwen wordt het ook al afgeraden.

Nu zie ik dus dat we door die voedingsindustrie niet alleen aan de foute vetten zijn gebracht (voor de slechte verstaanders onder u: in wezen zijn verzadigde vetten de gezonde vetten en daarom hebben Fransen en Japanners zo weinig hart en vaatziekten). Nee, we zijn ook nog eens aan de foute eiwitten gebracht. Niet alleen soya maar ook ons vlees is minderwaardig geworden doordat vee van varken tot kip granen en maïs te eten krijgen waardoor vlees en eieren bijvoorbeeld arm worden aan omega3. Lierre Kieth ziet het als de oerstrijd tussen landbouwers en jagers-verzamelaars die hier wordt gestreden. En ze beaamt en passant zo maar de hypothese van Joseph Reichholf dat we alleen maar zijn verleid tot de landbouw vanwege bepaalde drogerende stoffen die met de oerlandbouw in grotere hoeveelheden beschikbaar kwamen. Om met Reichholf te spreken: eerst was er bier en toen pas brood. Keith noemt voorbeelden van dieren die ook hun evolutionaire programma verruilen voor onnatuurlijk gedrag zodra er psychedelische mogelijkheden zijn.

liveto110_wendymyers_vegetarianmyth1

Keith laat haarfijn zien dat Big Agra – zoals ze het noemt – in handen is van slechts een dozijn concerns en dat die kostte wat kost de mens verder van de grotendeels carnivore oerstaat richting afhankelijkheid van agrarische commodities drijft. En woest wordt ze als klimaatactivisten vlees belasteren omdat je met een bepaald areaal zoveel brood kunt bakken maar slechts een kilo vlees kunt produceren. Ja, als je die koe graan laat eten potdomme! Als je zoals de natuur het bedoeld heeft koeien een permacultuur laat begrazen dan is er helemaal geen graan. En dan kost dat vlees helemaal niks. Dan levert dat vlees namelijk iets op! Bodemvorming. CO2 vastleggende bodemvorming. Dan heb je dus de landbouw die met jaarteelt van granen de grond steeds verder uitput versus een radicaal nieuwe cq. oude vorm van landbouw die in etages het maximale uit de fotosynthese haalt en tegelijk jaar in jaar uit iets achterlaat. Als je rondkijkt zie je dat een flink segment van de ecobeweging deze kant op beweegt: redt het klimaat door vlees te eten!

permacultuur

In Nederland ken ik de adressen niet precies die hiermee bezig zijn. Fransje de Waard met haar boek Tuinen in Overvloed is een goed startpunt (zie hierr). Internationaal heb je natuurlijk de goeroe Alan Savory die met zijn gelijknamige instituut wereldwijd begrazingsprojecten opzet. Hij ontdekte als jonge onderzoeker dat het wegschieten van olifanten van gebieden in Afrika verdroging in de hand werkte terwijl als de olifanten er lustig op los trappen en poepen de bodem zich weelderig ontwikkelt. Zie hier wat The Guardian over Alan Savory schrijft. Nota bene tegen niemand minder dan George klimaatjournalist-met-een–missie Monbiot. Nu snap je dat hier iets is wat alarmisten en sceptici verenigt. Lierre Kieth noemt Savory: “about the only man who can save the planet”. Ze verwijst ook nog naar de boeken:

The Soil Will Save Us
The Carbon Fields
Cows Save the Planet
Dirt: The Erosion of Civilizations

Ik lees nu de eerste van het rijtje en ben in het hoofdstuk waarin de auteur uitlegt in de herfst de bladeren uit de hele buurt bij elkaar te harken en dan over haar gazon uit te breiden. Die is wel leuk natuurlijk nu de herfst volop is aangebroken in Nederland. Wie durft? Zelf vond ik nog: Defending Beef: The Case for Sustainable Meat Production van Nicolette Hahn Niman. Keith: “Nicole is wonderfull”. Ze is een voormalige vegetariër die nu een rundveebedrijf heeft. Onze eigen Petrus Hoff met zijn CO2 a gift from heaven komt in de buurt behalve dat hij nog niet op de veeteelt tour is. Hij wil het met bomen doen… nee Petrus: die koeien, varkens, geiten en kippen horen bij het plaatje. Het gaat er alleen om hoe je ze laat grazen. Dat je ze moet laten grazen is inmiddels wel bewezen.

Nu dan even waar ik heel dichtbij deze nieuwe activisten kom: ik word woest als ik in de krant lees dat de overheid haar toch al belabberde voedingsadviezen nog verder wil corrumperen door duurzaamheid een belangrijke rol te laten spelen in het al dan niet aanbevelen van producten. Wat? Ondanks mijn miljoenen jaren evolutie tot jager verzamelaar die mij opzadelen met absurd grote omega3 vragende hersenen moet ik vreten wat Big Agra me voorschotelt om een stel miljardairs nog rijker te maken? Ik moet veel minder vlees eten en wel soyaburgers? Ik mag niet zelf kiezen een pond vlees en vis per dag te eten omdat dat een veelvoud aan graan zou kosten? Ik moet mezelf dus vergiftigen met brood en pasta wat ik al jaren niet meer eet? Ik moet diaree poepen zoals onze bijgevoerde opgefokte koeien, in plaats van op een paleodieet net zo mooi te poepen als een gezonde kat? Ik moet meedoen in de loterij van de zogenaamde ouderdomsziekten die allemaal vermijdbaar zijn met een evolutionair dieet. Terwijl van 4 grootouders 3 die loterij verloren en mijn vader ook al kastje wijlen is en ik door kan gaan met een lijst kwellingen de familie. Wat te denken van vergevorderde Parkinson?

Nee hier kan ik erg boos worden en eet ik gewoon kiloknallers wat van de milieufreaks natuurlijk weer niet mag. Mij maakt het in eerste instantie nog niet uit uit welke cultuur dat vlees komt als het maar dierlijk is. Wel is het zo dat mijn harinkje extra lekker smaakt omdat die toch wel zeker een wild dier is. Of er wat minieme verontreinigingen met PCB’s in het vet van die haring zitten? Dat deert me niet. Lage doseringen prikkelen en maken sterker. Wat ons ziek maakt is wat we in bulk eten en dat wordt ons door Big Agra als bij een gans voor foie gras door de strot geduwd. Kom ik op een volgend raakvlak met het klimaatdebat: je ziet bij Big Agra dat het prima lukt om met een miljard aan marketing de bevolking zowat alles te laten geloven wat je maar wilt. En dat bewijst voor mij dat Big Oil baat heeft bij de klimaathype (hoge olieprijs!). Want als Big Oil werkelijk last had van de milieumannen dan smeten ze er ook een miljard tegenaan via allerlei heimelijke kanalen. Dat die er niet zijn is duidelijk want ons hier op climategate.nl is nooit iets aangeboden. Dat zou toch je eerste adres zijn als je iets wilt bewegen. In elk geval is duidelijk: de publieke opinie is te koop!

Waar ik het pertinent oneens ben met Lierre Kieth en haar medestrijders is het volgende: het cruciale punt waar in een strak opgebouwde argumentatie volgens Kieth het veganisme het fout moet hebben is dat zij hun “dieren doden” is moord beperken tot dieren “met een gezicht en een moeder”. In haar woorden: het is niet te verdedigen geen vlees te willen eten maar wel slakken te doden om je kropje sla te redden. Als Kieth de schade beschrijft die de landbouw heeft aangericht aan ecosystemen dan komt zij echter zelf ook op een willekeurige strijd voor bijvoorbeeld wetlands met bevers. Ook zij strijdt voor dieren “met een gezicht en een moeder” maar heeft daarbij wel de spirituele keuze gemaakt dat het nu eenmaal zo is dat wij als carnivoren van tand tot anus gewoon onze plek in de levenscyclus moeten kennen en die dieren “met een gezicht en een moeder” na een fijn vrij leven moeten opeten (ja Rypke is goed bezig). Kieth kiest daarbij eenzijdig romantisch voor landschappen die ooit waren en ziet niet dat een snelweg met ooievaars op lantarenpalen en platgereden kikkers ook een ecosysteem is, of een stad met stadsduiven en een slechtvalk op de kolencentrale. Ze ziet al helemaal niet dat het leven overal is en dat een asfaltlaag of een olielek ook voedsel is voor vele organismen. Het eerste boek van haar eigen boekenlijst meldt het voor mij verbluffende feit dat oliemaatschappijen procedures hebben om hun bronnen niet met in de diepte levende bacteriën te besmetten omdat die bacteriën anders de olievoorraden weg zouden eten!

Voor mij blijft het een volstrekt willekeurig argument dat fossiele voorraden om een of andere reden in de grond zouden moeten blijven. Voor mij is de aarde een open systeem dat best terug kan gaan naar eerdere fraaie toestanden maar niet hoeft te gaan. Of met een omweg. Misschien hebben wij die fossiele voorraden wel om voor enkele generaties met zovelen op aarde te kunnen leven (volgens Kieth danken 2 miljard huidige aardbewoners hun leven simpelweg aan aardolie omdat zonder aardolie die 2 miljard niet gevoed had kunnen worden) dat we onze soort over enkele planeten kunnen verspreiden te beginnen met Mars, dat we kernfusie kunnen uitvinden om nooit meer een energieprobleem te hebben etc.. Als je dan over 300 jaar terugkijkt zeg je: OK in die fase hebben miljarden mensen aan vermijdbare welvaartsziekten geleden, maar we hebben door allemaal in een matrix op brood en koffie van 9 to 5 te buffelen wel de soort gered door de sprong naar meerdere planeten te maken (op één planeet zijn we gedoemd door inslag van een planetoïde). En misschien was de landbouw inderdaad nodig om de monotheïstische religies te stichten die enerzijds tot op de dag van vandaag rampzalig zijn maar die toch met de leer van Jezus en Boeddha iets blijvends hebben gebracht dat een betere mensheid mogelijk maakt.

Ik kijk nu dus anders naar een bedrijf als Monsanto. Voor Lierre Keiths boek zag ik het als onverdeeld een weldoener voor de mensheid met de groene revolutie en nu het werk aan Golden Rice om Aziatische kinderen te redden. Nu zie ik die bedrijven ook als Big Agra die voeding maken die ik niet wil en zal eten omdat ik niet aan de loterij meedoe die mijn voorouders nekte. Ik zie dus iets van een brug met deze activisten. Maar het verschil is en blijft dat ik zie dat we in een unieke fase zitten met een tijdelijke bubbel aan mensen die gewoon alleen met Big Agra gevoed kan worden. Dan maar liever Golden Rice van Big Agra dan massadood voor de armen van de wereld – wat dit soort milieuactivisten altijd toch nog tot ecofascisten maakt – hoe feministisch ze ook mogen zijn. Die bubbel die zij zo erg vinden gaat voorbij en alle goede dingen keren terug. Ook de jager verzamelaar. De paleobeweging is nu al huge. Tot aan een hele nieuwe manier van sport.

[youtube id=”csWBf260ins” width=”600″ height=”340″ position=”left”]

Kortom: door de ziekten die mijn dierbaren hebben opgelopen zie ik nu duidelijker dat het grootkapitaal zeker niet de beste bedoelingen heeft. Dat termen als “human farming” zeker niet uit de lucht gegrepen zijn (zie video). Dat The Matrix qua kritisch verhaal een van de beste filmseries ooit is. Maar ik zie wel de twee kanten en gun het mijn nazaten op Mars….. dat een van mijn kleinkinderen er misschien al heen gaat en er blijft. Omdat daar bijna niets is zal men daar zeer zeker met de inzichten van permacultuur gaan werken. Nogmaals: de natuur is een open systeem zonder vooropgezette bedoelingen. Alles is relatief (Einstein) en verandering veroorzaakt verandering (Darwin). Ernst Haeckels statische ecologie heeft afgedaan. Dus lieve Lierre zul je gewoon even geduld moeten hebben om te zien of die wetlands met bevers weer terug komen in deze generatie of dat een van je kleinkinderen ze gaat zien. Maar oeps…. net als die idiote Tinkebell bepleit jij kinderloosheid voor vrouwen. Hoe feministisch is dat? OK dus je doet niet mee aan de bubbel van 11 miljard. En je hebt dus ook geen nazaten op Mars. Ik wel! En toch ben ik ook paleokerngezond in het nu. Omdat ik er geen been in zie fossiele brandstoffen te benutten voor deze tijdelijke doorgangsfase van de evolutie! Omdat mij een met maïs gevoerde kippenbout desnoods ook nog best smaakt ook al beaam ik direct dat je een heel mooi visioen te pakken hebt en dat het fantastisch is dat de milieubeweging deze kant op beweegt. Weg van Big Agra. Weg van de leugen dat wij mensen van nature vegetariërs zouden zijn. Weg van de Partij van de Dieren. Weg met de Partij van de Dieren.