Op dystopia volgt Eurotopia en Groentopia

Net vanochtend bij een koud zonnetje een rondje in het bos gerend, en bezweet terug bericht ik van het front: strijd voor waarheidsliefde. Als ik de liefde niet had, wat krijg je dan? Jan de Boekenman van de tweedehands-boekwinkel in mijn dorpje leverde het antwoord met Markies de Sade (1740-1814): ‘De 120 dagen van Sodom’ of ‘De School der Losbandigheid’, je zou het 120 tinten inktzwart kunnen noemen, overgoten met klodders sperma, bloed en stront.

(her-)Uitgever Bert Bakker in 1992 noemt het zijn ‘meesterwerk’. En 1 of ander postmodernistisch zwijn van NRC Handelsblad – Ieme van der Poel- schreef in de binnenflap nog iets intellectualistisch. Zodat wij niet het evidente oordeel geven dat stront gewoon stront is, voor zover je na diagonaal lezen daar nog lust toe hebt:

Lustmoorden, stront eten, incest, marteling, kinderen verkrachten in groepsorgie’s, allen ontvoerd van hun ouders en 120 dagen lang opgesloten in een kasteel.

Sadisme kortom. De ‘vrouwvriendelijke’ tegenpool komt in 1870 van Leopold van Sacher-Masoch, waarbij de hoofdpersoon zich door vrouwen als slaaf laat behandelen. Sadisme + Masoch =…..

Het werk van De Sade verscheen na een jarenlange ban weer in 1969 (waarvan dit een herdruk is).De tijd waarin navolger van De Sade, Aleister Crowley – inspirator van Beatles, Stones en Led Zeppelin- ook de vrijheid-blijheid-grensdoorbreek-beweging inspireerde, die mainstream/populair maakte wat eerder cult was voor wie dat kon veroorloven. Zodat je nu niet kunt uitgaan, zonder gorilla’s aan de deur en pelotons met politie op straat. Dat is nu ‘normaal’ in de zin van ‘gebruikelijk’: het plebs doet nu massaal wat eerder enkel bij een elite plaatsvond.

Het moeras voor humane inflatie in 3 puntjes, al door De Sade beschreven
Dus ruim 200 jaar voor dat laffe gedoe voor Viva-vingerplantjes die de bioscoopstoelen bevochtigden met ‘oh mysterieuze zakenman sop sop sop’, 50 maal verdund, maar met de zelfde geest geschreven. Vier rijke mysterieuze zakenmensen uit Parijs zetten in ‘De 120 dagen van Sodom’ de poorten naar de hel open (of moet je lustmoord en groepsverkrachting anders noemen?) en beroepen zich ter rechtvaardiging op twee zaken met als moderne bonus puntje 3: dat je ook als centrale vraag kunt opvatten.

1. Metafysisch slachtofferschap, wij zijn allen maar op aarde geworpen in een leeg zinloos heelal, God MAG niet bestaan, en wie dat wel gelooft moet wel gek zijn, het bestaan van Kwaad is bewijs dat Goed niet bestaat
2. Het idee dat ieder mens als hen zou doen, wanneer zij macht genoeg zouden krijgen,  de middelen, of de moed. Oftewel: de men is verachtelijk, zo is zijn natuur, zo is ‘de’ natuur. Observatie wordt het voorschrift, en wie zo niet handelt is eigenlijk hypocriet, bang of zwak, ruikt naar spruitjes.
3. Dus eigenlijk een tribuut aan darwinistische groeps-ethiek: er zijn geen transcendente waarden buiten de toevallige omstandigheden die de groep- een statistisch gemiddelde- op eniger tijd en enige situatie van pas komen om te leven/overleven en genen door te geven. Waarheid is ook opportunistisch

Je kunt 1 van de kastelen in de Provence bezoeken waar De Sade zijn plezier beleefde, een modekoning Pierre Cardin heeft de ruines nu omringd met moderne ‘kunst’. Meer plaatsen waar hij verbleef kun je opzoeken in Frankrijk. Als ‘leuk evenementje’.

 

Observatie wordt de norm
De Sade is natuurlijk scherp observator, lang niet achterlijk, en omschrijft die moed en dus de eigen rechtvaardiging als volgt:

‘overal vindt men mensen, zei de hertog, die het kwaad omhelzen zodra de drift hen ertoe verleidt, maar zodra de passie geluwd is bewandelt hun rustige ziel weer het pad van de deugd. Zo verloopt hun leven in een strijd tussen dwalingen en berouw en ze sterven zonder dat men nu precies kan zeggen welke rol zij op aarde hebben gespeeld. …..Op die manier zijn ze alles tegelijk, deugdzaam in de misdaad en misdadig in de deugd. Mijn karakter, dat sterker is, ging onze held dan voort, is niet zo met zichzelf in tegenspraak. Ik aarzel nooit in mijn keuze, en daar ik altijd van tevoren weet dat ik behagen zal scheppen in wat ik doe, komt nadien nooit berouw het plezier bederven.’

Een observatie is meteen de norm, rechtvaardiging. En welk wereldbeeld de rechtvaardiging levert, lezen we op bladzijde 49. De eerste 50 bladzijden leggen uit wat de ‘held’ van het verhaal met zijn 3 vrienden van plan is, in een Zwitsers kasteel voor de komende 120 dagen van groepsverkrachting. De hertog leest zijn gevangenen deze instructie voor, het universum waarbinnen hij gelooft zijn gang te kunnen gaan:

U hebt vernomen dat alles wat naar geloofshandelingen zweemt ten strengste verboden is: ik waarschuw u dat er maar weinige vergrijpen zijn waartegen strenger zal worden opgetreden dan juist dit

en

dat het aannemen van het bestaan van god een dwaasheid is waaraan op de hele aarde op dit ogenblik geen twintig aanhangers meer geloven, en dat de godsdienst die daaruit voortvloeit een belachelijke fabel is, uitgedacht door schurken die er belang bij hebben ons te bedriegen.

Hoe mainstream-modern klinkt die 200 jaar oude rechtvaardiging….en we vervolgen

Kortom, DENK EENS NA: wanneer er een god bestond, en als die god macht bezat, zou hij dan toestaan dat de deugd, die hij zo hoog stelt, en die u voorwendt te bezitten, opgeofferd zou worden, zoals gaat gebeuren, geofferd aan de ondeugden en de losbandigheid? Zou hij gedogen, die almachtige god, dat een zwak wezen als ik, die tegenover hem niet meer zou zijn dan een luis tegenover een olifant, zou hij gedogen, herhaal ik, dat dit zwakke wezen hem beledigt, bespot, uitdaagt, trotseert en belastert zoals ik dat, wanneer het me zint, op elk ogenblik van de dag doe?’

Dystopia, mislukte rouwverwerking van de 20ste eeuw
Een ander boek dat ik tegelijk kocht was ‘Slaughterhouse 5’ van Kurt Vonnegut, zijn invloedrijkste werk. Verschijnt in 1970, dus zelfde tijd als wanneer ook De Sade weer wordt heruitgegeven. Vonnegut’s boek – een dystopia na de Tweede Wereldoorlog- zou ook al weer zo’n meesterwerk zijn, aldus de heruitgave van de Volkskrant in 2012.

Vonnegut refereert lafjes aan het zinloze bombardement op Dresden, een oorlogsmisdaad van de geallieerden tegen de weerloze Duitse bevolking. Na iedere als zinloos geportretteerde menselijke handeling, dood, verderf of wat ook volgt de verzuchting van metafysisch slachtofferschap. Vanuit het wereldbeeld- met ‘de oorlog’ als excuus- dat wij in een zinloos en leeg heelal moeten leven, en wie dat niet vindt die moet wel gek zijn:

Zo gaat dat (= alles is onzin)

Een zelfde wereldbeeld, als waartoe De Sade uitnodigt, maar dan anders opgeschreven.

Je vindt dat zelfde opdringerige wereldbeeld – die mix van slachtofferschap en nihilisme- bij gefêteerde schrijvers als Cees Nooteboom, wanneer hij zijn Innie Wintrop wat laat aanklooien in de zinloze leegte van het menselijk leven, een stukje gestruin van zaadlozing naar boeklezing. Het is de mainstream-filosofie geworden.

Oftewel: hoeveel als hoger inzicht verkleed nihilisme heeft de Babyboomgeneratie over ons uitgekotst, voor zij na het omhelzen van dystopia en waardenrelativering, vervolgens met kracht andere utopieën omhelsde. Die van klimatopia, Groentopia en Eurotopia. Waarbij de risico’s van het lege zinloze leven in dit liefdeloze heelal maar zoveel mogelijk moeten worden afgedekt via het voorzorgprincipe. Want een lang leven en pijnloze dood is het best haalbare.

...maar ik had de liefde niet
Wat voor gemeenschappelijk sentiment zien we hier? Het vanuit slachtofferschap ontkennen van transcendente waarden zoals de Liefde. Ook de liefde voor waarheid zoals je die in zuivere wetenschap vindt. Het idee, gevoed door verlangen, dat er een geheimnis in het universum door ons benaderd of ontsluierd kan worden. Als je bepaalde spelregels houdt, dat wij met rede en ondervinding/experiment haar kunnen benaderen.

Lees ‘Utopia and Gospel’ van Jaap Hanekamp, zijn theologische proefschrift waar ik die beschrijving van zuivere wetenschap uit haal. Dit in tegenstelling tot het scientisme, het idee dat je alleen met wetenschap tot de enige ware kennis kunt komen, en dat ethiek uit die observaties ook volgt: (beperkte) observatie wordt voorschrift. Omdat de wetenschappelijke methode succesvol was, krijgt zij volgens sommigen een dictatoriale almacht die complementaire benaderingen uitsluit. En vervolgens verbieden scientisten ook ethische waarheidsclaims van die levensbeschouwingen, meestal met een De Sade-achtige rechtvaardiging: wie NADENKT, die….blabla enz.

In dat proefschrift legt Hanekamp het utopisme van de groene beweging uit, het voorzorgprincipe dat alle risico’s moet afdekken. En Hanekamp plaatst dat in de context van de massa-secularisatie de tweede helft van afgelopen eeuw.

I Beg to Differ
Er MOET een ander antwoord zijn, juist OMDAT je het kwaad en de bitterheid daarvan hebt ervaren.

Je kunt, mag en moet die kut-aanhalingstekens, die dictatuur van overrelativering niet omhelzen, je er niet in laten meezuigen, het is een oerkracht- die van de omgeving- waar ik mij al jaren van wil ontworstelen. En weet u waarom? De geest ervan, die deugt niet. Een extreem voorbeeld als De Sade is nodig om dat voelbaar te maken. Omdat we ondertussen alles als ‘normaal’ gingen zien – in de zin van ‘gebruikelijk’. Terwijl dat dit misschien juist totaal niet normaal is, maar ons af laat drijven van ware menswording.

Wat trekt ons als ‘normaal’  in werkelijkheid een zwart gat in? Dat is wat ik vraag. Door het extreme te lezen, kan ieder bij zichzelf nagaan in hoeverre hij of zij zelf in die ban heeft geleefd. Of zichzelf daarvan moet zuiveren, om zo te groeien naar volwaardiger mens.

Op bladzijde 50 richt De Sade zich tot de lezer:

Als we niet alles hebben gezegd, niet alles hebben uitgeplozen, hoe zou je dan willen dat we hadden kunnen raden wat jouw bevalt. Neem wat je wilt en sla de rest maar over, een ander doet dat ook, en zo vindt iedereen bij stukje en beetje wat van zijn gading is.

Precies, ieder pakt maar wat van zijn gading is, voor alles is een excuus. We pakken nog even de NRC-recensie er bij, van koning der aanhalingstekens Ieme van der Poel

Het fascinerende (….) van De Sade is dat hij, hoewel hij seks van ieder gevoel of sentiment ontdoet en daarbij vaak het beestachtige IN DE MENS in scene zet, tegelijkertijd precies datgene naar voren haalt waarin de erotiek zich van het animale onderscheidt.

Juist ja, zo gaat dat, een kindslaaf verkrachten terwijl je haar aderlaat en mishandelt, en dwingt haar beste vriendin toe te laten kijken na deze met een mes te bewerken.(blz 330 van het ‘meesterwerk’). Moeten we hier niet een overkoepelende kwade inspiratie in zien, en dit in zijn totaal afwijzen?

Het Kwaad verschuilt zich nu achter aanhalingstekens en goede intenties
Of moeten we snel wat aanhalingstekens plaatsen, wat relativerend goedpraat aanslepen waarom we dit vooral niet moeten lezen zoals we dit lezen, het is anders bedoeld. We kennen vast de beschuldiging van NRC/Volkskrant-intellectualisten dat er een spruitjeslucht om je moet hangen van brave hypocriete burgerman, als je nu je vinger opsteekt en zegt: De Sade is gewoon satanisch. punt.

We mogen hier niet het evidente zien: namelijk de poort van de hel geopend. Want immers, volgens de pseudowetenschap der ‘psychologie’ en andere sociale leuterkeutel bestaan geen transcendente waarden, gezond is wat het gemiddelde voorschrijft. En haar fanatiekste voorvechters bevelen allen hun Atheisme aan, op de zelfde wijze als dat De Sade dat doet. En het Atheisme van de communisten en het Anti-theisme van de Nazi’s zijn geheel toevallig de meest moorddadige ideologieën die ooit over de aarde hebben huisgehouden.

Zo gaat dat.

Laten we snel relativeren om onszelf als ruimdenkend te profileren.Nee laten we wat geschieds-vervalsen over ‘de kruistochten’…

Waarom? Uit de angst, dat wat De Sade beschrijft onder bepaalde omstandigheden in ieder mens opgewekt kan worden? Dat je maar pretentieus zou zijn, je mag immers niet oordelen. Je bent zelf ook niet al te braaf geweest. Maar… dat hoeft nog geen reden te zijn om een uitwas als zodanig te herkennen. Zoals je ook ‘fraudeur’ mag schreeuwen als je fraude ziet. Alsof observatie (ieder mens is zondaar en ik ben mens) automatisch ook het voorschrift moet worden. Alsof ieder oordeel verdacht MOET zijn.

Zo – zonder liefde en dus zonder liefde voor waarheid- kan ook Urgenda ongestraft beweren dat wij onze welvaart, economie mogen slopen voor hun groentopia. Zo gaat dat. Jij hebt jouw waarheidje, ik de mijne, je moet mijn mening respecteren. Waarheid is wat de meeste loterijmiljoenen kan besteden om zichzelf te verkopen.

Zo gaat dat.

Zet het kwaad tussen aanhalingstekens als vorm van rouwverwerking na de 20ste eeuwse verschrikkingen. Je bedoelt het niet zo, en als je het op jouw manier maar goed bedoelt.

Dan is het goed.

Oftewel; wat is jouw verhaal waarmee jij anderen wilt inspireren om niet te doen, wat haatbaarden in Parijs doen of wat Marian Minnesma en Jan Rotmans voor ons land nastreven, wanneer je de logische consequenties analyseert van wat zij voorstaan: de Vernichtung, volgend op de dystopie naar de Verlichting.

Het antwoord luidt nu ‘nou eeh, respeeect’

Hahahahahahah, daar kom je toch je nest niet voor uit.