Een sterk staaltje Ecologie 2.0- wilde natuur met hulpstukken- vind je bij Roptazijl aan de Waddenzee, waar sinds 2001 een zogenaamde vishevel is geplaatst. Die hevel die in de dijk zit gebouwd, moet de intrek naar de boezem van glasaal en driedoornige stekelbaarsjes mogelijk maken. Zoet water uit het gemaal lokt de glasaaltjes die in het voorjaar de kust naderen. Die willen intrekken om op te groeien als aal in het zoete water.
Maar trekvis stuit op de deltamuur die Fort Nederland is geworden om ons tegen vloed te beschermen. Instinctief gaan ze af op een lokstroom van zoet water, zoals die uit rivieren stroomt. Roptazijl heeft een kunstmatige lokstroom doordat ze zoet boezemwater naar buiten pompen.
Bij Roptazijl plaatste het waterschap een inzwembak met zoet water voor de dijk, die vangt de gretige glasaaltjes op. Een vacuumpomp in de dijk zuigt die bak af en toe leeg zodat de jonge generatie glasaaltjes door de 9 meter hoge dijk wordt gezogen naar de vaart achter de dijk.
En dan begint hun leven in de Friese boezem tot ze als schieraal weer terug willen zwemmen naar de Bermuda Driehoek om te paaien.
Ook hier is een kunstmatige oplossing nodig om de natuurlijke cyclus te voltooien in Urbanistan. En daar komt dan Dupan, de palinghandelaren met hun Paling over de Dijk. Zij vissen van september tot november sinds 2013 de schieraal op die zich ophoopt bij het gemaal. Dat betalen ze- naast met Europese subsidies- ook met uw palingconsumptie bij de kerst, als u een pakje paling koopt met ‘duurzame palingfonds’-logo. In plaats van vermalen te worden, kan de schiere aal nu op het Wad zijn reis voortzetten.
In theorie dan.
Predatorval
Het slechte nieuws is dat alle zoete water dat het gemaal van Roptazijl spuit op het Wad veel visjes bevat, zoals voorns die in shock van het plotse zoute water een makkelijke prooi zijn voor watervogels. De aalscholvers, onze polderpelikanen hebben Roptazijl dan ook ontdekt als vis-Febo. Ik heb ongeveer een uur op de dijk liggen kijken, en genoot van hoe ze als een horde krokodil-achtigen vreetfeest vierden, slechts onderbroken wanneer een gezin uitwaaiende mensen de dijk op kwam rennen.
Onze polderpelikanen zijn mooi van lelijkheid, typische Ecologie 2.0 beesten die het al een tiental miljoenen jaren goed deden, en het goed blijven doen zolang ze niet systematisch door mensen worden uitgeroeid. Opportunistisch als de natuur zelf.
Daarom is het ook verstandig om bij Paling over de Dijk geen vaste tijdstippen te houden, waarop je de schiere aal overzet. In no time ontwikkelen roofdieren een traditie, waarbij ze zich ophopen voor plotse banketten die de mens ze aanbiedt.
Er zijn veel te weinig vispassages, en dus slechts een paar punten waar uittrekkende vis zich concentreert. Zeehonden, aalscholvers en vele andere gulzige beesten weten die plekken feilloos te vinden. Je kunt die rovers niets verwijten. De Nederlandse overheid is de hoofdverantwoordelijke. Die kiest er voor om de Kaderrichtlijn Water qua vismigratie te verwaarlozen, alle afspraken met voeten te treden. En als er dan geen aal meer in de sloten zit, dan geef je vissers gewoon de schuld of ‘de klimaatverandering’. Zo makkelijk gaat dat.
Het klimaatverslaafde Nederland geeft in het jaar 2016 liever 8 miljard euro subsidies uit aan mensen die bos verbranden in een klimaatkachel, of windturbine-uitbaters die via de Rijksdienst voor Onderdrukking van Nederland (RVO) subsidiemiljonair mogen worden. En visvriendelijke passages, die vinden we dan ’te duur’.
Wat mij betreft zouden we een fractie van dat geld besteden aan het tot een modern ecologisch succes maken van ons land, met positieve initiatieven als bovenstaande.
Die dus een predatorval zijn, wanneer je er te weinig van hebt. Omdat wij een milieubeweging hebben die de verkeerde prioriteiten kiest: de eigen fondsenwerving en baantjes, in plaats van effect in de natuur.
Daarom is de kans groot dat die peperdure Vismigratierivier een grote flop wordt, althans, gemeten in effect waarvoor hij in theorie wordt aangelegd. Nadat je voor 60 miljoen euro een gat in de dijk boort om de 50 jaar jubilerende Waddenvereniging haar bestaansrecht te verlengen, concentreert alle trekvis zich op 1 punt, tafeltjedekje voor visconsumenten. Eenvoudige bio-logica waar geen ‘nieuw onderzoek van Imares dat het tegendeel roept’ tegenop kan.
Maar een goed gevoel over jezelf, is andermans goud waard.
Ook de mens is uiteraard opportunistisch als de natuur zelf. Vanuit dit opportunisme geeft de groene milieubeweging vanzelfsprekend prioriteit aan eigen fondsenwerving en baantjes. Een soort menselijke aalscholvers zou je kunnen zeggen!
Een neef van me, voorheen beroepsvisser, heeft een of andere ingenieur bij het waterschap al eens een hele dure tip gegeven voor het glasaalprobleem: Gewoon de sluis af en toe een stukkie openzetten, meneer.
Maar toen ging die neef even nadenken over deze tip en is toen een adviesbureau gestart, bevalt hem prima.
Zoals altijd kennen milieu-activisten/wetenschappers geen worst case scenario. Zij bedenken een plan en gaan ervan uit dat de natuur goed is en volgt wat ze plannen en zoals altijd gaat de natuur zijn eigen gang.
zo daar ben ik ook weer eens. Let op ! Natuurbeweging(en) handelen in problemen, niet in oplossingen. Zo simpel is het.