Duurzaamheid is van voorbijgaande aard…

Alles op aarde is van voorbijgaande aard. Ook duurzaamheid. Want als je – zoals Bram van de Klundert stelt, directeur van het Waddenfonds- dat de betekenis ‘houdbaarheid’ is, hoe lang moet iets dan houdbaar zijn? Daar geeft Van de Klundert geen antwoord op, en hij blijkt vooral een slordige denker.

Na het lezen van Van de Klundert’s filosofische verkenning ‘Verlangen goed te leven’, duurzame ontwikkeling tussen maakbaarheid mondialisering en moraal blijft je daarom vooral het beeld hangen van een erudiet, maar toch intellectueel wat laffe en oneerlijke persoon. Die niemand voor het hoofd wil stoten, omdat mentale vaseline de voorwaarde is om bij het establisment te horen.

Mij dunkt iemand van D66. En zo iemand beslist dan over wat rest van de 800 miljoen euro subsidies uit fossiele brandstof van het Waddenfonds.

Pas het postmodernisme toe op zichzelf
Van de Klundert flirt met postmoderne babbelaars, schakelt van daaruit alle intellectuele stromingen gelijk. En dringt dan uiteindelijk het eigen Boeddhisme-light op slinkse wijze op als de beste manier. Maar dan op zo’n wijze, dat het lijkt alsof hij dat niet dwingend doet.

Dus Van de Klundert dweept zowel met postmodernisten en heeft er tegelijk zijn bekomst van, door Oosterse monniken van boven de boomgrens te verkiezen boven Westerse stromingen.

Dat je postmoderne babbelaars bij het grof vuil doet, dat is terecht. Ze zijn nietszeggend. Het beste dat je met postmoderne filosofie kunt doen, is het toepassen op zichzelf. Het met sarcasme en ironie naar de mestvaalt wijzen, vanwege haar hautaine claim op de absolute waarheid dat er geen waarheid is. Geen ding an sich, enkel een ding fur mich, wat emoties en smaakjes.

Gij zult niet oordelen, behalve zij die oordelen
De arrogantie van de helikopterview. Alsof jij boven de partijen zweeft en kunt oordelen dat anderen geen zicht op de totale werkelijkheid hebben. Postmodernisme is inderdaad WEL enkel gebaseerd op emotie. Angst. De angst die voortkwam uit het mislukken van iedere utopie, iedere waarheidsclaim die samen met staatsmacht leidde tot humanitaire rampen. Met communisme en nazisme als bekendste uitwassen.

De gevolgtrekking daaruit is dan: laten we maar geen waarheidsclaim doen, komt maar rottigheid van. Die trek je vervolgens fundamentalistisch door naar ‘een claim op waarheid is fout, dus onmogelijk’.

Slordig denken dus. Een ethisch oordeel trek je door naar het empirische domein. Een probleem oplossen door het bestaan te ontkennen, en fundamentele discussie ‘Verboten’ verklaren. De lieve vrede door mensen monddood te maken. De hele wereld een ‘safe space’ voor overgevoeligen, die anderen willen controleren omdat ze hun eigen emotie niet de baas zijn..

Maar met die filosofische peace-keeping als verstikkende mantel is je hoogste verdienste dan de ethiek van nivellering: gij zult niet oordelen. Dus zo komt Van de Klundert dan bij een postmoderne draak van een zin als deze, die druipt van de nivellerende en postmoderne arrogantie, vermomd als intellectuele bescheidenheid:

Boeddha, Christus, Kant, Marx en Rorty parafraseren elkaar.

Rorty is iedereen al lang vergeten
De gouden regel – ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt’…- die is uitgangspunt voor veel ethiek mondiaal. Is dat de reden alle religies en filosofie gelijk te schakelen? Een ossenkar heeft 4 wielen, en een Tesla ook. Daarmee zijn ze nog niet aan elkaar gelijk. Als Van de Klundert eerder aangeeft dat de belangrijkste christelijke kerkvader Augustinus pleitte voor scheiding van kerk (geestelijken en intellectuelen) en staat….Hoe kan hij het christendom dan gelijkwaardig verklaren aan de Islam, dat streeft naar het Kalifaat: wereldijke macht en geestelijke macht zijn 1 in de Islam.

Christendom en Islam gelijkschakelen kan alleen door slordig denken, en vanuit de arrogantie van de helikopterview: alsof jij als superieur seculier oordelend subject boven het gekrakeel van al die godsdiensten cirkelt.

En dan die postmoderne filosoof Rorty waar Van de Klundert steeds mee aankomt. Dat is 1 of andere postmoderne babbelaar. Ik heb ‘m nooit gelezen maar ik hoef ook niet iedereen te lezen, je hoeft niet alles te weten. Het is een beetje als vogelaars van Dutch Birding die tegen elkaar opscheppen ‘Heb jij het Siberische bladkoninkje nog niet gezien, tssss’, intellectueel piemeltjes vergelijken.

Ik zie liever een slechtvalk boven het Wad jagen in een druilerige najaarszon op steltlopers. Van die bonte strandlopers die als een baitball heen en weer zwenken. En die zo met het wisselen van witte buik en grijze rug het zonlicht afwisselend terugflitsen en dempen, net als een schol ansjovis doet bij tonijn. De intensiteit van de natuurervaring is toch hoogstaander dan de kwantiteit van waarnemingen, of de status van zo’n waarneming in de ogen van anderen.

Dat roept verlangen op, zelf te vliegen, ook zo te zijn, het is een existentiële ervaring. Iets waarvoor je uit bed komt. Toen ik op TV een valkenier met zijn valk uit een vliegtuig zag parachutespringen , ben ik meteen bij de paraclub Flevo een tandemsprong gaan doen. Dat wilde ik ook ervaren, als een valk door de lucht duiken.

Ik kom niet mijn bed uit voor Rorty. Niemand komt voor Rorty zijn bed uit. Miljarden mensen kwamen de afgelopen 2000 jaar wel hun bed uit voor Christus. Misschien is er toch een verschil tussen Christus en Rorty?

Niemand die Rorty kent, iedereen is ‘m nu al vergeten. Tot zover de duurzaamheid van zijn opvattingen. Het postmodernisme raakt uit, gewoon omdat iedereen op een gegeven moment er over was uitgeluld. Zie verder hoe Richard Dawkins er gehakt van maakt in The Devil’s Chaplin.

En waarom dat gewinkel in het Oosten?.
Ik heb kortom met seculieren te doen die uit  Oikofobie beslist niets van de Westerse traditie willen en dan wat gaan winkelen in het Oosten. Het Boeddhisme is vele malen armoediger dan de Christelijke traditie. Uiteindelijk draait het bij Boeddhisten enkel om immuun worden voor het leven. Met een Westers sausje er over is het dan een vorm van chemisch vrolijk worden via meditatie. Nihilisme.

Met twee baardhomo’s uit de Verenigde Staten sprak ik er nog over in Cafe Belgique in Amsterdam: die vonden het ook belachelijk, al dat gewinkel in het Oosten, terwijl de Westerse traditie meer dan voldoende te bieden heeft.

De Christelijke traditie biedt nog ruimte voor het intermenselijke. Alles is geen Maya, God is een mens. Ieder mens is uniek in plaats van een inwisselbare incarnatie. En van daaruit kun je ook verder richting Humanisme en andere Westerse stromingen. Kun je niets met een opperwezen, dan heb je seculier Humanisme. Of doen zoals Kant: wanneer je intellectueel gezien niets meer kan met een opperwezen, dan probeer je tenminste nog vanuit de Gouden Regel een seculiere ethiek te bouwen. En wie Kant kent, weet dat de postmodernisten slappe hap zijn. Het ontkennen van het Ding an Sich, omdat je bang bent voor intellectueel conflict.

Conclusie; ik heb liever lekker ruzie over dat wat mijn diepste verlangen raakt, dan dat ik van D66 ben en overal laf en slappe hap omheen moet kletsen.

Liefde voor waarheid ontbreekt bij Van de Klundert
Wat de Westerse traditie ook biedt, en wat volgens mij de kern is van de zaak: Liefde voor waarheid. Als je dat niet hebt kun je dit schrijven:

Toen hij geen politicus meer was kon Al Gore met zijn film ‘Een ongemakkelijke waarheid’ komen. Het succes van zijn boodschap heeft te maken met geloofwaardigheid en integriteit.

Met iedere hele minuut een halve leugen, 1 volle leugen per 2 minuten.

Het belangrijkste kenmerkt van postmodernisten is dat ze zichzelf doorlopend weerleggen. Van de Klundert weerspreekt zichzelf ook voortdurend. Ze roepen aan de ene kant dat ieder argument ten diepste geen empirische grond heeft, maar uit emotie voortkomt. Maar dan even later, moeten de apen van primatoloog Frans de Waal komen opdraven om exact dat te doen, dat Van de Klundert met zijn postmodernisten net nog begroef: een empirische grond vinden voor menselijke coöperatie.

De Natuur, de menselijke natuur is plots nodig en het altruïsme dat genetisch verankerd zou zitten.

Een perspectiefvol, hoopgevend, inzicht uit de biologie is dat altruïsme een genetisch gegeven is, dat gecultiveerd kan worden.

Bij D66 zit een hoop scientistisch fundamentalisme samengebald. Alsof je via de studie van apen beter zicht krijgt op hoe mensen functioneren. Het is pronkgedrag van Van de Klundert, ‘kijk mij eens DE wetenschap in een hoog vaandel dragen en daar heeeel veeel inspiratie aan ontlenen’.

Ik leer ook veel van mijn Jack Russell terrier over basaal dierlijk en dus menselijk gedrag. Het is een corrupte teef, die aanhankelijk is omdat ze mij met voedsel associeert. Maar daarmee leer ik nog niet wat uniek menselijk is, of wat mensen op mondiaal niveau kan samenbinden.

Duurzaamheid is van voorbijgaande aard
Dus na 186 bladzijden D66 drie keer niks, toch anderhalf uur van je tijd, kom je dan bij deze slotzin, die niets zegt door alles te zeggen:

De hoop kan erop gevestigd zijn dat de gedeelde waarden van de mensheid voldoende garantie bieden dat mededogen en solidariteit een basis kunnen zijn voor duurzame ontwikkeling. OP basis van vrijheid en gelijkheid, zal broederschap ons verder brengen op het pad van duurzame ontwikkeling.

Maar de titel was wel hoopgevend. Verlangen goed te leven. Leven draait inderdaad om verlangen, het vinden van inspiratie (=inblazing). Maar mij dunkt haal je dat niet bij de lege huls van duurzame ontwikkeling. Duurzaamheid is van voorbijgaande aard. Zodra mensen ophouden er over te spreken, verdwijnt het vanzelf van de agenda omdat we wel wat beters te doen hebben.

Neem de Tesla. Niemand koopt zo’n elektro-sportauto vanuit moralisme over de planeet. De ontwerpers hebben gewoon een geile kar gemaakt die je wilt hebben. Daar was geen overheid voor nodig, geen broederschap, vrijheid en gelijkheid. Maar een duurzame eigenschap van mensen, de hang naar status en mooie spullen. Trek ‘m de zaak in, die Tesla, en laat de overheid met gunstige belastingtarieven het gros van de aanschaf bekostigen.

Dat is duurzame ontwikkeling in de praktijk. Of heeft u nog verdere suggesties?