Salomon Kroonenberg: Spiegelzee

Salomon Kroonenberg.

Na de publicatie van de ‘Menselijke maat’, is de Delftse aardwetenschapper (geoloog), Salomon Kroonenberg, onlangs met een nieuw boek gekomen: ‘Spiegelzee‘.

Afgelopen zondag werd daaraan op WNL (presentator: Rik Nieman) aandacht geschonken – een zender die eerder de duurzaamheidssceptica Marianne Zwagerman podium gaf, hetgeen een zeldzaamheid is in het vaderlandse TV-landschap. Daar kan de NOS met haar onophoudelijk, eenzijdige  klimaatalarmisme – in flagrante strijd met de mediawet – een voorbeeld aan nemen.

Zie hier (vanaf ong. 35 minuten).

Salomon Kroonenberg (Salle voor intimi) is altijd gefascineerd geweest door de geologische tijd. De aarde is oud, terwijl wij mensen als soort nog slechts 150.000 jaar op de aarde rondlopen. We komen nog maar nèt kijken. We zijn niet meer dan het laatste likje verf op de top van de Eiffeltoren, zoals Mark Twain het uitdrukte. Aldus Kroonenberg.

Zijn vorige boek, ‘De menselijke maat’, heeft veel succes gehad, met name vanwege de relativering van de klimaatproblematiek. Kroonenberg noemt zich overigens geen klimaatscepticus maar klimaatrelativist. Hij vindt het arrogant om te denken dat we als mensen aan de thermostaatknop van de aarde kunnen draaien. Hij was verbijsterd over de wijze waarop de politiek de klimaathysterie aanwakkert.

Zo schreef Simon Rozendaal in Elsevier:

In zijn boek geeft hij een treffend voorbeeld van klimaathysterie. In 2011 tijdens het Tweede Nationale Deltacongres, vraagt Kroonenberg in de pauze aan Cees Veerman, voorzitter van de Deltacommisie en voormalig CDA-minister van Landbouw, waarom de Deltacommissie in 2008 uit allerlei scenario’s over de toekomstige zeespiegelstijging het meest verontrustende (in 2100 65 tot 130 centimeter boven 1990) heeft gekozen, een die door weinig deskundigen serieus wordt genomen. Citaat uit het boek: ”Wel’, zegt Veerman, ‘anders krijg je de Deltaproblematiek niet op de agenda.’ Ik ben er nog steeds verbijsterd over. Zo misbruikt de politiek de wetenschap.”

Zie ook: ‘Wie betaalt de veerman?’.

Maar eigenlijk gaat zijn vorige boek niet over het klimaat, maar over onze gebrekkige perceptie van de tijd. Dat is ook het thema van zijn nieuwe boek over de zeespiegelproblematiek, Spiegelzee (2017). Daarin laat hij zien hoe onze verre voorouders meer dan honderdduizend jaar geleden zich al aanpasten aan zeespiegelveranderingen.

Wie zich zorgen maakt over een stijgende zeespiegel, vergeet dat de mensheid dat al eerder heeft meegemaakt. Zo’n 120.000 jaar geleden stond de zeespiegel zes meter hoger dan nu, en lag Amersfoort aan zee. In het koudste deel van de laatste ijstijd, 20.000 jaar geleden, stond hij juist 120 meter lager, en lag de Noordzee droog. De stijging die door het afsmelten van de ijskappen daar weer op volgde ging soms wel twintig keer zo snel als nu.

Salomon Kroonenberg vertelt in dit boek op toegankelijke wijze welke oorzaken daaraan ten grondslag liggen en hoe we dat te weten zijn gekomen: uit opgeheven koraalterrassen, boringen in de diepzee en de Groenlandse ijskap, en ook uit vele gegevens van de Nederlandse ondergrond. De laatste zesduizend jaar is onze zeespiegel eigenlijk redelijk stabiel, en wereldwijde peilschaalmetingen van de laatste eeuw laten nog geen versnelling zien.

Voor een samenvatting van enkele hoofdlijnen van de opvattingen van Salomon Kronenberg kies ik enkele fragmenten uit zijn interview met Peter de Jaeger, EOS Magazine, getiteld: ‘Het valt wel mee met die CO2.’

Wat is het effect van CO2 en temperatuur op de zeespiegel?

Daar ben ik altijd voorzichtig mee, maar we zien het verband niet. In de vorige geologische periode was het zeeniveau 6 meter hoger zonder extra CO2 in de atmosfeer, dus helemaal in de hand hebben we het niet. Iedereen is het erover eens dat er meer broeikasgas in de lucht zit dan in de voorbije miljoen jaar. En dat wij daar in de afgelopen 50 jaar voor een derde aan hebben bijgedragen door verbranding van fossiele brandstoffen. Niemand ontkent dat. Alleen is de vraag hoe belangrijk dat is. Die zeespiegel heeft zich daar tot nu toe weinig van aangetrokken. De zee steeg altijd al 15 tot 20 centimeter per eeuw, sinds begin negentiende eeuw. Je zou verwachten met die extra CO2 in de lucht dat het zeewater warmer wordt, sneller uitzet en er meer gletsjers smelten, dat de zeespiegel sneller zou stijgen. Maar dat is nog niet bewezen.

Ander argument is dat we zien dat gletsjers zich terugtrekken,maar daaronder vind je boomstammen. Daar was dus vroeger bos. Op Alaska en op 80 plekken in de Alpen hebben ze dat aangetoond. Er komen zelfs archeologische vindplaatsen tevoorschijn in de Alpen door de smeltende gletsjers. Dat kan alleen maar betekenen dat de gletsjers in de Romeinse tijd kleiner waren dan nu.

Het IPCC roept dat het allemaal misgaat. Maar we zien niks gebeuren. Deugen de klimaatmodellen van het klimaatagentschap van de VN dan niet?

Ze simplificeren de zaak nog teveel. We snappen gewoon niet hoe het klimaat werkt. Daarom kun je geen voorspellingen doen. Een duidelijk voorbeeld is El Niño. Een warme periode die eens in de vijf jaar de kop opsteekt. We kunnen dat meten en zien aankomen, maar begrijpen niet waarom dat gebeurt. …

En wat zegt het dat de Noordpool 20 graden warmer is dan normaal?

Hoe vaak gebeurt dat? Is dat bijzonder of niet? We kijken pas sinds 1979 naar wat het noordpoolijs precies aan het doen is. En op de Zuidpool groeit het zee-ijs. Als het CO2 overal op dezelfde manier zou werken, dan zou toch ook de Zuidpool moeten smelten?

Een paar jaar terug riepen klimatologen moord en brand dat Groenland smolt. Een tijdje was de temperatuur op de ijskap boven nul geweest en er was in juni een waterplasje ontstaan. Later is dat weer vastgevroren. Dat is gewoon het weer. Eerst is het warm en dan weer koud.

Op Groenland is ook een mooie studie geweest van Deense geologen. Zij ontdekten dat de gletsjers in de jaren 1930 net zo hard smolten als nu. Maar tussen 1940 en 1975 groeiden de gletsjers weer aan, om zich daarna weer terug te trekken. Dus we zijn begonnen met metingen in een periode dat alles aan het afsmelten is. Daarom kan je niet zeggen dat alles een kant opgaat.

Het kan heel goed zijn dat over een paar jaar die trend weer naar beneden gaat.

U vergelijkt de klimaathype met die van de zure regen in de jaren tachtig.

Klopt. Toen was men serieus bezorgd over das Grosse Waldsterben. We vreesden dat wereldwijd alle naaldbossen het loodje zouden leggen. Uiteindelijk bleek het een regionaal verschijnsel dat zich beperkte tot de driehoek Oost-Duitsland, Tsjechië en Polen. Het ontstond door bruinkoolverbranding in die streek. Daardoor ontstaan zwavelzuurdruppels waartegen naaldbomen niet kunnen. Dankzij ontzwavelaars op schoorstenen is het probleem opgelost.

Het grappige is ook hier weer die tijdschaal die men hanteerde. Iemand was begonnen met de naalden te tellen. Na vijf jaar waren er minder naalden op de takken en werd alarm geslagen. Maar je kan natuurlijk niks zeggen over een boom die je vijf jaar volgt, terwijl die misschien honderd jaar oud kan worden.

Met het ozongat idem dito. Niemand weet hoe dat zich gedroeg voordat we het gingen meten.

Klimatologen moeten toch slimmer zijn en niet onnodig alarm slaan. Waarom blijven ze dat doen?

Ik wil ze nergens van beschuldigen. Want je weet hoe dat gaat, je bent jong, wilt iets voor de wereld betekenen en gaat werken aan het klimaatprobleem. Dus ga je klimatologie studeren. Je haalt je bul, promoveert, doet onderzoek en krijgt veren in je reet. Heel fijn allemaal. Maar opeens hoor je dat het misschien niet klopt. Dan raak je in een spagaat. Veel mensen kunnen dat psychisch niet aan. Neem de man die eind jaren 1990 beweerde dat de temperatuur de voorbije duizend jaar constant was en pas sinds 1850 omhoog is gegaan. Deze hockeystick curve is bedacht door Michael Mann, een boomringenexpert. Hij werd gezien als de klimaatpaus, ook door de IPCC in zijn rapport uit 2001. Maar sindsdien blijkt dat er nogal wat op af te dingen valt. De goede man is alleen nog maar bezig processen te voeren tegen mensen die het niet met hem eens zijn. Hij komt helemaal niet meer toe aan wetenschap bedrijven.

Mogen we u als klimaatscepticus omschrijven?

Ik noem mezelf liever klimaatrelativist. Want het valt allemaal wel mee met dat CO2. We zien het effect nog niet, niet op de zeespiegel, niet op de gletsjers en ook niet op het aantal orkanen voor de kust van Amerika. Na Katrina is er geen enkele orkaan meer op de kust gekomen. Terwijl volgens Al Gore de eerstkomende tien jaar na 2005 rampzalig zou worden. Ook bij tropische cyclonen zie je geen trend. Nogmaals, het valt allemaal reuze mee als je het op een ruimere tijdschaal ziet.

Aldus Salomon Kroonenberg.

Kortom, hij ziet niets in drastische maatregelen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. ‘Er zijn problemen met veel meer urgentie. Oorlogen, ziektes, hongersnoden en ondervoeding. Het klimaat staat wat mij betreft helemaal onderaan die lijst.’

Website Salomon Kroonenberg hier.

Salomon Kroonenberg: Spiegelzee – De zeespiegelgeschiedenis van de mens. Verschenen bij Atlas Contact (€ 21,99).

Voor mijn eerdere bijdragen over klimaat en aanverwante zaken zie hier, hier, hier, hier en hier.