Daphne van Paassen heeft angst voor de Apocalyps en ligt wakker van de onheilsboodschappen over het klimaat. Zij wil daar wat aan doen.

Het beste advies dat ik haar kan geven om dit blog te lezen, zodat zij het kaf van het koren kan scheiden in de klimaatberichtgeving. Maar ja, ik denk dat zij meer van het type is dat de voorkeur geeft aan blijven griezelen over die verschrikkelijke opwarming van de aarde (die maar steeds niet wil komen).

Onder de titel, ‘Wat je moet doen als je depressief wordt van alle onheilsboodschappen over het klimaat?’ (4 pagina’s!) bracht zij in de Volkskrant zo haar eigen bevrijdende boodschap. Je moet bij een depressie over het klimaat niet apathisch onder een dekentje kruipen, maar in actie komen! Aldus van Paassen. En zij presenteert talloze manieren waarop dat mogelijk is.

De Volkskrant is reeds tientallen jaren mijn lijfblad – want een uitstekende krant! Het blad heeft echter één minpuntje: het jarenlang stelselmatige aanwakkeren van de klimaathysterie met funeste gevolgen voor mensen die voor dit soort onheilsboodschappen gevoelig zijn, alsook voor de samenleving die het door de media gepropageerde klimaatbeleid behoorlijk in hun portemonnee wordt geraakt, zonder dat daar een meetbaar effect tegenover staat. Deze structureel misleidende klimaatpropaganda – nagenoeg elke dag weer publicatie van nieuwe klimaatellende – heeft inmiddels ook tot talloze menselijke slachtoffers gemaakt – mensen die gekweld worden door klimaatdepressie. Maar, zoals Johan Cruijff zei, elk nadeel hep zijn voordeel: het is een rijke bron van inspiratie voor dit blog.

Maar even serieus: de krant kent haar verantwoordelijkheid en geeft er blijk van haar lezers te willen steunen bij de bestrijding van zodanige depressies. Alleszins redelijk natuurlijk, gegeven het feit dat zij door haar jarenlange kersenplukkende berichtgeving over de apocalyptische toekomst die ons te wachten staat als gevolg van de opwarming van de aarde, direct verantwoordelijk is voor het ontstaan van dit ingebeelde syndroom. (Misschien dat we daarvoor over een paar jaar nog claims mogen verwachten van de slachtoffers à la # Metoo, net zoals medische organisaties de tabaksindustrie nu aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Maar dat terzijde.)

Om een indruk te geven van het diepe menselijke lijden waartoe het vooruitzicht van de nakende klimaatapocalyps kan leiden, hierbij enige fragmenten uit het handenwringende betoog van Daphne van Paassen over klimaatgespreksgroepen en wat dies meer zij.

Rosan op den Kelder had sinds ze voor haar studie vakken over duurzaamheid volgde, depressieve gevoelens; vooral alle documentaires over klimaatverandering maakten haar somber. ‘Ik ging het mensen kwalijk nemen dat ze het zover hadden laten komen. Maar die negativiteit helpt je niet.’ Door veganistisch te eten en de natuur op te zoeken, heeft ze het plezier in het leven hervonden.

‘Gaaf’, reageert coach Kim Reek (41).

‘Het lijkt wel een AA-meeting’, giechelt Judith (46), ze smeert nog een toastje met veganistische boursin.

Het is de laatste bijeenkomst van de KlimaatGesprekken, een serie ‘workshops’ waarin kleine groepjes onder leiding van een coach leren en uitwisselen hoe ze hun voetafdruk kunnen verkleinen op het gebied van wonen, eten en reizen – maar waarin ze vooral ook steun vinden bij elkaar. Afgelopen jaar deden zo’n tweehonderd mensen mee. Dit jaar verwacht de organisatie een verdriedubbeling. Belangrijkste reden voor mensen om zich aan te melden: leren wat ze nog meer kunnen doen en niet willen wachten op de overheid omdat er nú iets moet gebeuren.

Dat ik op een regenachtige dag in januari verzeild ben geraakt bij deze eco weight watchers, is geen toeval. Nieuws over de mondiale opwarming vliegt mij de laatste tijd naar de strot. …

Sinds ik voor een artikel over klimaatactivist Naomi Klein het probleem in zijn volle glorie tot me moest laten doordringen, lig ik wakker en maal. Over zeespiegelstijging en dijkdoorbraken (hebben anderen wel noodrantsoenen en opblaasbootje op zolder liggen?). Ik scheid braaf mijn afval, rijd bijna geen auto en ga per trein op stedentrip. Maar apathie dreigt: wat heeft dit gefröbel in de marge voor zin? ….

Van klimaatwetenschappers was al bekend dat ze soms wanhopig worden van hun eigen verontrustende feiten en de laksheid waarmee de wereld erop reageert …

Ik heb veel contact met professionele klimatologen. Zij zijn van mening dat een groot deel van de opwarming door de mens wordt veroorzaakt. Maar behoren toch geenszins tot de de categorie van de klimaatalarmisten.

80 procent van het nieuws over klimaatverandering gaat … over onheil, verliezen en kosten – niemand, maar dan ook niemand wil daarmee te maken hebben en dus vermijden we de bronnen van deze ‘onheilsporno’. En wanneer het zich toch aan ons voordoet, hebben we een heel scala aan vermijdingsmechanismen om er niets mee te hoeven doen. … Eigenlijk verkeren we in een permanente cognitieve dissonantie. Omdat we weten dat de aarde opwarmt door de uitstoot van CO2, maar we tegelijkertijd met bijna alles wat we doen – eten, autorijden, spullen kopen, vliegen – zelf CO2 uitstoten, kampen we met een continue innerlijke tegenstrijdigheid. ‘Om van dat ongemakkelijke gevoel af te komen zoek je uitvluchten: de auto van mijn buren is veel groter en vervuilender dan die van mij, als ik de enige ben die niet vliegt, wat heeft het dan voor zin?’ ‘We voelen ons dan beter’ …..

Maar tegelijkertijd weerhoudt het er ons van om in actie te komen. Uit een recente enquête van I&O Research in opdracht van het Klimaatverbond blijkt dat vier op de vijf Nederlanders inderdaad best duurzamer wil leven, maar niet verwacht dat anderen dat ook zullen doen, waardoor het vaak bij goede voornemens blijft.

Ik realiseer me na de KlimaatGesprekken dat ik het thuis volkomen verkeerd heb aangepakt. ’s Nachts schiet ik nu weliswaar niet meer wakker van dromen over dijkdoorbraken, maar moet ik wel opboksen tegen een soort klimaatgekkie-imago.

De eerstvolgende keer aan tafel probeer ik het …. met een vraag die mijzelf nogal kwezelig in de oren klinkt – ‘wat willen jullie dan veranderen’ – en tot mijn stomme verbazing komen er ideeën: de geërfde auto van opa inruilen voor een klein model, zonnepanelen en, een heel overtuigende: geen vlees meer maar dan wel iedere dag kaassoufflés.

Lees verder hier.

Maar hoe zit het nu precies met die verschrikkelijke opwarming van de aarde (eigenlijk: atmosfeer). Lijden we nu ècht onder cognitieve dissonantie?

Nou, de opwarming valt behoorlijk mee. Eigenlijk niets om je zorgen over te maken. Meten is weten!

In dit licht lijkt het mij voor Daphne Paassen toch problematisch om van het ‘klimaatgekkie-imago’ af te komen. Maar misschien dat haar huisgenoten haar daarbij behulpzaam kunnen zijn?