Guus Berkhout.

Een gastbijdrage van Guus Berkhout.

Geef ruim baan voor de vele kansen die klimaatverandering de wereld biedt. Maar dan moeten we ons wel aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Nederland is daar kampioen in, dus waarom doen we dat nu niet?

In het hoofdartikel van Elsevier dd. 13 oktober j.l. komen Dick Thoenes en ik met een afwijkende boodschap over klimaatverandering. We concluderen dat de wetenschap veel meer het klimaat als een systeem moeten gaan zien en dat de politiek zich moet gaan richten op effectieve klimaatadaptatie en goed rentmeesterschap. Dat heeft grote ergernis gewekt bij de klimaatbeweging.

Een aantal mensen heeft mij gevraagd waarom ik nog niet heb gereageerd op die negatieve reacties in Elsevier. Dat heb ik wel gedaan, maar Elsevier wil geen discussiemedium zijn en daar heb ik begrip voor.

Rosanne Herzberger.

Naast de vele positieve reacties die we kregen, werden we ook overladen met beledigingen (Elsevier dd. 20 oktober). Tja, als je geen goed weerwoord hebt ga je het op de man spelen. Rosanne Hertzberger maakte het wel heel erg bont door in NRC te stellen dat men senior wetenschappers zou moeten verbieden hun klimaatkennis met jongere generaties te delen: ‘Oudjes moeten hun bullshit voor zich houden’, aldus Hertzberger.

Ook een aantal KNMI-mensen was nogal bot door onder meer te stellen dat ons betoog ‘kant noch wal raakte’. Waarom zo agressief? Waarom niet wat meer respect voor andersdenkenden? Nederland staat bekend om uitstekende meteorologen en juist zij weten dat het aardse weer niet wordt bepaald door slechts één mechanisme. Dat maakt het weer op aarde zo complex en daarom zijn weersvoorspellingen over langere perioden nog steeds niet mogelijk. Dat zou toch tot een zekere bescheidenheid moeten leiden bij de KNMI briefschrijvers, zeker als zij hun mening geven over klimaatzaken?

José van Dijck, president KNAW.

Eén van de vaak terugkerende zure reacties was of ik als lid van de KNAW wel wist dat de KNAW zich achter het IPCC had gesteld. Dat laatste is een belangrijke constatering en ik ga daar graag op in. Een aantal jaren geleden heeft de KNAW inderdaad laten weten dat CO2 de oorzaak is van mondiale opwarming en dat zij zich ook kon vinden in de conclusies van Parijs dat ‘The science is settled’ en dat ingrijpende CO2-reductie maatregelen urgent waren om een klimaatramp te voorkomen.

Dat had nooit mogen gebeuren. Ik heb in de afgelopen tijd daar een aantal KNAW-presidenten op aangesproken en zij lieten mij weten daar nog steeds achter te staan. Dat is om meerdere redenen uiterst zorgwekkend:

  1. Het aardse klimaat is buitengewoon complex en naargelang we meer onderzoek doen, komen we er achter dat we nog maar weinig weten. De niet-lineaire interactie tussen variërende zoninstraling, de turbulente atmosfeer, de dynamische oceanen en het inhomogene landoppervlak zorgt voor een nog grotendeels onbegrepen proces. Die arrogantie van ‘The science is settled’ is dus uitermate verontrustend. Merk hierbij op dat men voortdurend correlatie verward met oorzaak en gevolg. Dat is wetenschappelijk onvergeeflijk.

  2. De rol van CO2 in het klimaat is vooralsnog een theoretische hypothese. Die is nooit bewezen, noch theoretisch noch experimenteel. Ik heb iedere keer weer om zo’n bewijs gevraagd en nooit een behoorlijk antwoord gekregen, behalve dat er consensus over is. Ondertussen neemt de twijfel over de geldigheid van deze hypothese verder toe omdat metingen (tegenwoordig met satellieten en weerballonnen) helemaal niet overeenkomen met de IPCC-projecties. Wetenschappelijk is dat hét signaal om alle alarmbellen te laten rinkelen. Elke integere wetenschapper weet dat als modelresultaten en metingen niet overeenkomen, er iets heel erg mis is. Helaas lijkt het er op dat klimaatrekenaars helemaal niet op wetenschappelijke experimenten zitten te wachten. Als je uit bent op waarheidsvinding, zou dat toch prioriteit één moeten zijn?

  3. De KNAW is de hoeder van integere wetenschapsbeoefening in ons land. Juist die moet weten dat de geschiedenis van de wetenschap ons keer op keer vertelt dat wetenschappelijke vooruitgang nooit is ontstaan uit consensus, maar door eigenwijze wetenschappers die bestaande concepten ter discussie durfden te stellen. Het is in het belang van de wetenschap en de mensheid dat juist die dwarsdenkers niet monddood worden gemaakt, zoals dat nu door het IPCC en vele media gebeurt. We willen toch weten hoe het écht zit?

Tot slot, ik heb bovenstaande punten keer op keer in de discussie gebracht, maar klimaatactivisten willen er inhoudelijk niet op ingaan. Dat bleek ook weer uit de vele polariserende reacties op het Elsevier artikel. Ik heb die mensen een inhoudelijke reactie gestuurd, maar nooit iets daarop gehoord. Kennelijk is men helemaal niet uit op een inhoudelijke uitwisseling van kennis. Ik zou tot deze mensen willen zeggen:

Twijfel is de basis van alle wetenschappelijke vooruitgang. Mensen die geen twijfel hebben en er van overtuigd zijn dat ze het gelijk aan hun kant hebben, stellen geen vragen maar maken ruzie. Daarom schieten we in de klimaatdiscussie geen meter op.