Een bijdrage van Hugo Matthijssen.

Op dit moment is door de subsidie op zonneparken een run op landbouwgrond ontstaan zelfs zodanig dat de netbeheerder aan de bel trekt. Zonneparken kunnen niet meer aangesloten worden op het net er is netverzwaring nodig.

Een andere optie is het stoppen met bouw van deze overgesubsidieerde weinig productie leverende zonneparken. Wat is wijsheid?

Een zonnepaneel kan in de volle zon in de zomer 280 Watt leveren de zogenoemde Watt piek. In de nacht komt er geen stroom uit en op mistige winterdagen komt er ook maar een beetje levering. Zonnepanelen leveren een groot deel van de productie in pieken in de zomer overdag en in de winter op bewolkte en mistige dagen kun je de productie van zonnestroom ook wel vergeten. Dat betekent dat als je de levering over het jaar deelt door het aantal uren per jaar je uitkomt op een productiefactor van 11%.

Een zonnepaneel van 280 Watt piek levert gemiddeld per jaar 30,8 watt x het aantal uren per jaar maar piekt in de zomer wel regelmatig met 280 watt. Met 12 panelen kom je dan ook aardig uit voor het gebruik van een gemiddeld huishouden. En zolang we die stroom kunnen salderen lijkt het een bruikbare oplossing. Er wordt al gesproken over beprijzen van stroom dat betekent dat de zonnestroom op de stroommarkt, in de zomer als alle panelen pieken, vrijwel niets waard. Er is dan een groot aanbod van stroom en dat heeft direct invloed op de prijs. Op de mistige ochtend in de winter moet je vervolgens dure centrale stroom kopen voor je elektrische verwarming.

Voor het netwerk zal stroomlevering met zonnepanelen regelmatig pieken. Bij een gelijke productie zonnestroom per jaar als met een centrale, moet het netwerk 9 x zwaarder zijn, alleen om die grote pieken in de zomer op te kunnen vangen.

Als je naar de levering van zonnepanelen in 2017 kijkt, dan zie je dat die levering ook nog eens niet echt veel voorstelt – van ongeveer 381 PJ gebruikte stroom werd 8,9 PJ geleverd met zonnepanelen.

Het net kan, als we de huidige plannen voor zonneparken uitvoeren, de zonnestroom nu al niet opnemen en er wordt o.a. voorgesteld om de pieken te begrenzen. Maar omdat de meeste stroom in pieken in de zomer geleverd wordt, zal bij zo’n maatregel de levering door het jaar heen nog maar minimaal zijn en kun je het plaatsen zonnepanelen beter vergeten overdag. Zie ook hier.

Kijk je naar de vele miljarden die nodig zijn voor de netverzwaring, dan wegen de netwerkkosten nooit op tegen de relatief geringe energieproductie en CO2-winst van de zonnepanelen. Zeker niet als je ook kijkt naar de extra CO2-uitstoot die nodig is voor de productie van aluminium, staal en beton voor de masten en lijnen en het fysieke bouwen van de noodzakelijke netverzwaring. Neem je dan ook nog de inpassingsverliezen mee en het productieverlies voor de landbouw, dan is subsidie voor ‘zonneparken’ de meest dwaze beslissing die de overheid ooit heeft genomen.

Zonnepanelen op het stroomnet is een ramp. Grote pieken, weinig productie en in de winter vrijwel niets.

En dan de productie: wat is de echte bijdrage aan de energievoorziening?

De universiteit van Wageningen heeft een boekje uitgebracht met de titel, ‘Wat levert een zonneweide per ha op’. Een stukje uit de tekst:

‘Potentiële stroomopbrengst

Op basis van de ervaringen op de Zonneweide uit voorgaand hoofdstuk kunnen we concluderen dat op efficiënt ingedeelde zonneparken een PV vermogen van 0,5 MWp per ha te realiseren is, waarmee onder onbeschaduwde omstandigheden 1.000 kWh per KWp per jaar aan stroom is op te wekken in de IJsselmeerpolders. Dat is een stroomopbrengst van 500 MWh per ha, ongeveer het verbruik van 150 huishoudens.’

Zie hier.

(Opmerking: daar moeten dan wel de inpassingsverliezen van af.)

Hoeveel is dat in de praktijk een stroomopbrengst van 500 MWh per ha? Voor een zonnepark van 5000 huishoudens is ongeveer 33 ha nodig (5000 : 150).

33 ha levert na plaatsing 16500 MWu: een druppel op een gloeiende plaat.

Kijk maar eens naar de lijst van centrales hier.

Als je dan kijkt naar de Eemshavencentrale, dan blijkt dat deze een capaciteit heeft van 1560 MW. 33 ha zonnepanelen in Nederland leveren 16500 MWu en dat is net zoveel als de Eemshavencentrale in ongeveer 11 uur kan leveren.

De vraag die je terecht kunt stellen is hoe het mogelijk is dat er subsidie wordt verstrekt voor zonnepanelen op akkers, terwijl de productie in vergelijking met het totale energiegebruik marginaal is. De netwerkkosten zijn hoog en de CO2-uitstoot alleen voor de uitvoering van de netwerk verzwaring eveneens. Hou je dan ook nog eens rekening met de inpassingsverliezen, dan is een boete om zonneparken op akkers een betere optie dan subsidie. De nadelen zijn veel groter dan de voordelen.

Kijken we dan ook nog eens hoeveel landbouwgrond we onttrekken aan de voedselvoorziening, dan betekent dat wat voedsel betreft de prijzen hier wat omhoog gaan en we zo nodig meer zullen importeren. Kijken we naar de 1 miljard mensen die onvoldoende toegang hebben tot voldoende voedsel, dan is onttrekking van landbouwgrond voor een beetje moeilijk inpasbare zonnestroom bijna een misdaad.