Een bijdrage van David Dirkse.

Dit volksverhaal werd opgetekend door de gebroeders Grimm.

In de Duitse stad Hamelen heerste anno 1284 een rattenplaag.

Het stadsbestuur huurde een rattenvanger in die de dieren lokte met een fluit en ze vervolgens in de rivier de Wezer liet verdrinken.

Het verhaal is hiermee niet afgelopen, maar de rest is hier niet zo van belang.

Ratten concurreerden altijd met de mens om het schaarse voedsel, zeker in de Middeleeuwen. Daarom was het zaak hun aantallen laag te houden.

Het nu volgende verhaal is een poging het klimaatalarmisme te begrijpen.

Elke theorie berust op een aanname. Mijn aanname is dat mensen in de kern niet zo erg veel van elkaar verschillen. Om ons gedrag te begrijpen hoeven we dus de geschiedenis maar te bekijken. Dan zien we een aaneenschakeling van elites (vorsten met hun hoven) die de bevolking uitzuigen. Zo had anno 1600 koningin Elisabeth 1 van Engeland zo’n 700 patenten uitstaan. Alles wat in die tijd te koop was werd onder een patent gefabriceerd.

Een veelvoud aan woorden bestaat om de verschillen in macht aan te duiden: slaven, lijfeigenen, horigen, lakeien, pachters, bedienden. Die ongelijke machtsverhoudingen zijn het gevolg van schaarste aan energie en grondstoffen. Er was simpelweg niet genoeg voor iedereen, dus slechts enkelen konden een luxe leven leiden ten koste van vele anderen.

In de Loire vallei staat het prachtige kasteel Chambord, gebouwd begin 1500. Er omheen woonden 2500 horigen en bediendes. Koning Frans 1 verbleef hier jaarlijks een weekje.

De grote maatschappelijk ongelijkheid in die dagen werd gelegitimeerd door de kerk. Kerkelijke uitspraken onttrekken zich gerieflijk aan twijfel en discussie.

Door primitieve technologie was schaarste aan grondstoffen en energie van alle tijden. Land was de enige energiebron. Meer macht verwerven is eigenlijk meer energie verwerven en daarvoor moest land worden veroverd.

Het streven naar macht wordt wel beschouwd als een primaire menselijke aandrang. Ik denk echter dat het ondergeschikt is aan de angst voor gebrek en ook angst voor de rovende medemens. Van dieren is bekend dat zij hun territorium verdedigen. Zelfs goed doorvoede huiskatten vertonen nog dit gedrag.

De hele geschiedenis door is voorspeld dat de heersende consumptie niet duurzaam kon zijn. De Romeinen (met alleen dagbouw van metalen) klaagden hier al over.

Elites wensen te midden van schaarste hun luxe te behouden wat een onderklasse noodzakelijk maakte voor de spierkracht. Lage lonen zijn een mooi bijkomend voordeel.

Maar vanaf 1700 vond er in Europa een trendbreuk plaats. Fossiele brandstoffen, mogelijk geworden door betere mijnbouw, zorgden opeens voor genoeg energie voor iedereen. Zij ontkoppelden land en energie en maakten daarmee een einde aan het business model van de adel: verbouw van paardenvoer. Machines namen het zware werk over. De lakeien, bediendes en landarbeiders konden hun kinderen naar school sturen.

Overigens werd doorlopend het einde voorspeld van de kolen-, later de olievoorraad.

Thomas Malthus (1766 – 1834) becijferde dat een lineair toenemende landbouwproductie het wel moest afleggen tegen de exponentieel toenemende bevolking. En in 1968 publiceerde Paul Ehrlich ‘The Population Bomb‘.

Dat van deze doemscenario’s niets is uitgekomen doet merkwaardigerwijs aan Ehrlich’s populariteit niets af. De producers van doemscenario’s zijn en blijven helden.

Iets dergelijks geldt voor het eerste ‘Rapport aan de Club van Rome’ (‘Grenzen aan de groei’, 1972). Nog steeds geprezen ondanks de geringe voorspellende waarde. Het is als de sektes die in afwachting van het einde der tijden een berg beklimmen om na enkele dagen weer af te dalen omdat men zich in de datum heeft vergist.

De angst voor gebrek zit er diep in en dat het menselijk vernuft tot nu toe steeds redding bracht wensen weinigen zich te herinneren.

Tijdens het leven van mijzelf en dat van mijn ouders heeft zich een weergaloze welvaartsverbetering voltrokken. Daardoor is een brede klasse ontstaan van hoogopgeleiden, van welgestelden. Hoe gaat zo’n groep (100 pk op de oprit) zich gedragen? Bekijk daarvoor het gedrag van de vroegere adel of dictators.

De vrees voor verlies en gebrek vertaalt zich steeds in de wens om de medemens niet in de welvaart te laten delen. In academische kringen wordt de consumptiemaatschappij verketterd. (Vliegtaks: dat zal ze leren! Mien Jansen hoort op luchthavens niet thuis!)

Een nieuwe onderklasse is gewenst. Maar hoe die te creëren?

Fossiele brandstoffen maakten dat de bediendes zich aan armoede konden ontworstelen. Vervanging bestaat nog niet. Een aanval op fossiele technologie is dus vooral een aanval op de vrijheid en welvaart van de midden- en lagere inkomensklassen. Die welvaart wordt geleverd door de industrie. Unilever fabriceert het assortiment van Kruidvat. Shell levert goedkope brandstof, waardoor wij iets leukers kunnen doen dan spierkracht leveren.

We zien dan ook een aanval op de industriële productie (o.a. Naomi Klein: ‘No Logo’, maar ook van hoge VN-vertegenwoordigers).

Een arme onderklasse schep je effectief door het afknijpen van hun energie. Windmolens en zonnepanelen zijn dan wel een rationele keuze, afbraak van een goede energievoorziening, want ze kunnen nooit voldoende leveren voor iedereen. Bovendien zijn enorme investeringen nodig om hun onbetrouwbare opbrengst inzetbaar te maken. Een verpest landschap is kennelijk ook niet van belang. Kernenergie, dat in potentie wel genoeg kan leveren voor ieders vrijheid, wordt gedemoniseerd.

Voor de realisatie van deze nieuwe maatschappelijke ongelijkheid is natuurlijk legitimering nodig. Die kan niet meer van de kerk komen. Maar intussen is door heiligverklaring van de natuur het morele kompas van de kerk verhuisd naar de milieu-organisaties. Die branden samen met de gewillige media het klimaatalarmisme in onze hersenpan.

De energie- en klimaat akkoorden zijn als een roofoverval. Want hoe noem je anders een welvaartsextractie van honderden miljarden zonder meetbaar resultaat?

Wij moeten dit offer brengen ‘voor de toekomst van onze kinderen’. Lees dat wel goed: voor de kinderen van de boodschapper of ook die van u of een ander? Van dat laatste ben ik niet zo zeker.

Laten wij oppassen niet te vervallen in het egoïstische, ja criminele, gedrag van oude vorsten en tirannen. Er is op deze wereld genoeg plaats voor iedereen. Het menselijk vernuft heeft alle doemscenario’s tot nu toe voorkomen.

Pas op voor rattenvangers, want morgen kunt u zelf als rat worden bestempeld.

Naschrift

Deze overpeinzingen zijn enigszins speculatief. In complottheorieën geloof ik niet omdat daar de werkelijkheid te onvoorspelbaar voor is. Maar mensen zijn opportunisten, grijpen hun kansen als die zich voordoen.

Het wegvallen van de dreigingen van de koude oorlog, de ontkerkelijking die nieuwe zingeving vereist en protectie tegen een ongewisse toekomst, scheppen omstandigheden waarmee zowel goed- als kwaadwillenden hun voordeel kunnen doen.

David Dirkse.

De kerk is wel zo verstandig om personen niet bij leven heilig te verklaren want op heilige zaken is geen kritiek meer mogelijk. Weg dus met de heiligverklaring van Moeder Natuur. Die is geen moeder maar ons nest en leverancier van bouwmaterialen.

Leven is alleen mogelijk door de aarde te exploiteren. Die exploitatie moeten we wel netjes uitvoeren maar als rijk land kunnen we dat.

Armoedebestrijding dient prioriteit nummer één te zijn.