Klimaat: hete aardappel voor KNAW

Een gastbijdrage van Jan van Friesland.

Het is maar goed dat Annalena Baerbock van de Duitse Groenen haar excuus aan Bondskanselier Merkel heeft aangeboden. Het spontane trillen van Merkel heeft niets van doen met de klimaatverandering, zoals zij eerder publiekelijk beweerde. Medici wezen op andere oorzaken.

Spelen de verschillende wetenschappelijke inzichten nog een rol als het gaat om klimaatbeleid en de rol van humane CO2 uitstoot?

Voor Rutte’s eigen klimaatambassadeur Marcel Beukeboom is de zaak glashelder. In een email schrijft hij:

‘Uiteraard ondersteunen we algemene uitgangspunten als interdisciplinariteit, andere gezichtspunten, meer onderzoek, etc. Maar het stadium van het ter discussie stellen van de menselijke invloed op klimaatverandering zijn we inmiddels ruim gepasseerd.’ (mei 2019.)

Terwijl wetenschappers zich achter de oren krabben hoe groot de menselijke factor nu werkelijk is, gooit klimaatzendeling Beukeboom de deur van de wetenschap dicht. Hij gaat uit, zo laat hij door het Financieel Dagblad optekenen, van de ‘nuchtere feiten’ die de ruimte moeten krijgen. Beukeboom ziet in elke Nederlandse burger een ‘klimaatdiplomaat’. U en ik behoren ook tot zijn gedroomde terracottaleger.

Wim van Saarloos, President van de KNAW, ziet de zaak anders en schrijft in een email het volgende:

‘De meningen over het klimaat zijn ook binnen de KNAW divers, en juist daarom zijn wij erop gespitst om op dit thema zoveel mogelijk in Europees verband te werken (met name EASAC) met andere wetenschappelijke academies. Als president van de KNAW wil ik verder zoveel mogelijk stellingname daarbuiten vermijden…’

Van Saarloos houdt juist wel de deur open voor wetenschappelijk debat, alleen is onduidelijk hoe. Eerder nam de KNAW al dit ferme standpunt in:

‘Volgens de KNAW heeft het publiek in een debat over een zo belangrijk onderwerp recht op betrouwbare informatie en maximale transparantie. De organisatie ziet het als haar logische taak daar een bijdrage aan te leveren, onder meer door vast te stellen wat de wetenschappelijke zekerheden en onzekerheden zijn in de klimaatdiscussie.’ (Parool, 2010.)

Van Saarloos in de Volkskrant (2018):

‘We blijven uitleggen hoe goede wetenschap werkt en wat je met resultaten moet. Daarnaast moet de wetenschap zichzelf ook kritisch blijven bekijken.’

Toch laat de KNAW het klimaatdebat tussen haar leden – wat er kennelijk binnen de gelederen is anno 2019 – niet zien.

Hoe kijkt ALLEA, een Europees samenwerkingsverband waar ook de KNAW lid van is, aan tegen het hebben van een andere visie op het klimaatvraagstuk?

‘However troubling a denial of scientific findings and the proclamation of alternative truths might be, at least ‘denialism’ works within the rhetorical boundaries of mainstream science. Denialists take pains to stay within the conditions of rational discourse: they have an ambition to be acknowledged by science and pretend to bolster their claims with seemingly rational arguments, publications and academic titles. However, those are mostly fake, produced to bolster certain (often conspiratorial) beliefs and do not fullfil minimal standards of research integrity. Examples are the denial of human induced climate change, the link between Aids and HIV, evolution or the Holocaust.’

Bron hier.

Als een wetenschapper met een afwijkende conclusie komt is zijn academische titel of publicatie bij voorbaat al niets meer waard. Deze tenenkrommende opvatting is kennelijk algemeen goed binnen de Europese wetenschappelijke academies. Hoe haaks staat dit op de uitgangspunten van de VSNU (Vereniging van Universiteiten):