Een gastbijdrage van Reynier Pronk.
Wat tijdens de presentatie van de klimaatplannen opviel was, de oversimplificering van de toenemende weerstand en aversie van burgers, hetgeen gepresenteerd werd als afnemend draagvlak. Dat zou komen om dat burgers opzien tegen de kosten, dus moet de overheid een handje helpen door de energierekening een beetje te verlagen (?) en in door ze leningen toe te zeggen met gemakkelijke voorwaarden. Ziezo, dat probleem is ook weer opgelost!
Is dat waar? Ik wijs nog graag even op de revolte die in de noordelijke provincies (de win(d)gewesten) in omvang toeneemt tegen windturbines.
Een ander deel van de weerstand lijkt mij het directe gevolg van het obsoleet maken van een prima functionerende infrastructuur voor gas en elektra, goedwerkende vervoermiddelen en verwarmingstoestellen en deze te vervangen door instabiele wind- en zonnestroom, Inadequate en lawaaiige verwarmingsinstallaties, dure e-auto’s met een zeer beperkte actieradius en lange laadtijden, en die caravan-minnend Nederland het nakijken geven.
Er werd de suggestie gewekt dat het financieel allemaal wel meevalt. Ik vrees echter dat, net als in elk ander project, de kosten en implementatieproblemen altijd tegenvallen en nooit mee.
Waarom wordt er niet beter naar burgers (en onafhankelijke wetenschappers) geluisterd? Waarom mochten die niet aanschuiven aan de klimaattafels, terwijl burgers wel de rekening mogen betalen? Hebben wij zulke slechte bestuurders? Bestuurders die zich desnoods tegen hun eigen bevolking keren? Misschien is dit het antwoord.
Stakeholders
Bestuurders en politici worden omringd door ambtenaren, ook wel eens (na de trias politica) de vierde macht genoemd. Maar er is nog een vijfde: het lobbycircuit. In feite staan beide tussen bestuurders en burgers in en beide onttrekken zij zich aan democratische controle en zelfs aan journalistieke aandacht. Wat zij nastreven heeft echter wel grote invloed op bestuurders en andere politici.
Ambtenaren willen hun minister nog wel eens het bos insturen (recent: UWV, Justitie en Veiligheid) en beïnvloeden in hoge mate de besluitvorming. Verder zoemen er op de ministeries grote hoeveelheden adviesbureaus/adviseurs rond, vaak ook met een eigen agenda.
Lobbyisten zijn er uitsluitend om de belangen van bedrijven of actiegroepen te behartigen en dienen dus niet het algemeen belang. En het zijn er veel.
‘In Brussel zijn naar schatting meer dan duizend handelsverenigingen, 750 niet-gouvernementele organisaties, 500 commerciële bedrijven, 150 regionale overheden en 130 gespecialiseerde (meest Brits/Amerikaanse) advocatenkantoren actief. Daarnaast is een omvangrijke hoeveelheid adviesbureaus actief in Brussel. Tevens bepleiten vele honderden organisaties hun zaak in het lobbycircuit.’
Bron hier.
En in Nederland is het niet anders: er zijn ca. 380 lobbyclubs actief. Bron hier.
Als je het antwoord zoekt hoe de klimaattafels zijn samengesteld en wie er wel mochten aanschuiven en wie niet, dan ligt hierin waarschijnlijk het antwoord: zij zijn eruit gelobbied.
De Klimaattafels
Stelling: Elke deelnemer aan de klimaattafels zal primair de belangen veiligstelling van de eigen achterban, desnoods ten kosten van het algemene belang.
Zonder u te willen vermoeien met allerlei details is het opmerkelijk dat de overheid heeft gekozen om de in het akkoord van Parijs afgesproken doelstelling te vertalen in een CO2-reductie-doelstelling van 48,7 Mt te verdelen over een vijftal tafels.
Vijf tafels en meer…
De belangengroepen (stakeholders) zijn grofweg in 5 hoofdgroepen onder te verdelen:
-
De overheid heeft zich gecommitteerd aan de klimaatdoelstellingen van Parijs en is er dus primair op uit om te bewaken dat de optelsom straks klopt. Daarnaast kent de overheid een aantal gremia die zich ook aan de doelstellingen moeten conformeren. De overheid zal hopelijk de kosten zoveel mogelijk proberen te beperken, hoewel de rekening uiteindelijk neer dwarrelt bij de burger / belastingbetaler / consument.
-
Het bedrijfsleven 1 zal zich moeten committeren aan een aantal hun opgelegde CO2-reductiedoelstellingen. Zij moeten er onderling uitkomen hoe deze verdeeld worden over de verschillende bedrijfstakken en bedrijven. Aangezien het geen charitatieve instellingen zijn, zullen zij proberen de rekening te verhalen op de overheid met als argument: concurrentiepositie. Dat kost de staat ca. 1 miljard euro per jaar. Die rekening komt uiteindelijk ook terecht bij de burger als belastingbetaler. Als er geen of te weinig subsidie wordt verstrekt, gaat de burger / consument de rekening betalen via prijsverhogingen.
-
Het bedrijfsleven 2 zal flink gaan verdienen aan de deal. Dat zijn de zonnepanelen / windturbinebouwers en heel bouwend Nederland die alle huizen en bedrijven CO2 neutraal mag maken en vooral niet te vergeten de vele consultancybedrijven en adviseurs. Daar gaat de vlag uit. Zij zijn de enige stakeholders die aan de ‘ontvangende’ kant van de streep terecht komen.
-
De Pressiegroepen e.g. Greenpeace, Urgenda, Milieudefensie, Natuur en Milieu, etc. Kenmerk van dit soort organisaties is dat zij veel druk uitoefenen, zonder dat ze zelf de portemonnee hoeven trekken. Zij voelen zich gelegitimeerd door hun ledenaantallen en zij achten zich deskundig. Zij zijn rijkelijk vertegenwoordigd aan de milieutafels, terwijl zij slechts een (klein) deel van de burgers achter zich hebben. Zelf vinden zij dat het redden van de wereld belangrijker is dan wat dan ook.
-
Overig. Dat zijn vertegenwoordigers van andere maatschappelijke organisaties zoals het FNV en het CNV (werknemers) en de ANWB (verkeersdeelnemers).
-
De Burger / Belastingbetaler / Consument, die uiteindelijk linksom of rechtsom de rekening betaalt is nergens expliciet (in die rol) vertegenwoordigd. Kennelijk beschouwt men hem als de kalkoen die niet meebeslist over het kerstdiner.
-
Onafhankelijke wetenschappers komen, net als burgers, nergens in het schema voor. Het ontbreekt daardoor aan wetenschappelijke onderbouwing met als risico, dat er niet alleen onvoldoende professioneel tegengeluid te horen is, maar dat ook alternatieve oplossingen buiten beeld blijven (e.g. kernenergie / Blue Energy, etc.). Ook is het niet denkbeeldig dat de gekozen oplossingen slechter voor klimaat en milieu blijken te zijn dan de uit te faseren energiebronnen.
-
De voorzitter heeft de moeilijke taak om alle grotendeels tegengestelde belangen in goede banen te leiden. Met een beetje goede wil kun je hem beschouwen als een soort deel-opdrachtgever. En dat is lastig, want een goed uitgewerkte businesscase die hem houvast kan bieden bij het nemen van beslissingen, ontbreekt. (Zie Business Case). Zonder adequate businesscase zal het uitdraaien op politieke besluitvorming, die bereikt wordt door geven en nemen en het sluiten van compromissen.
Reynier Pronk.
Pikant detail is, dat de luchtvaart en de scheepvaart geheel ontzien worden, terwijl deze sectoren samen voor een aanzienlijk deel verantwoordelijk zijn voor de CO2 uitstoot. Zo las ik in Argus (25 juni 2019) een uitstekend artikel van Frans Peeters. Ik citeer:
‘Volgens een recente studie van duurzame transportgroep Transport & Environment stoot de grootste operator van luxe cruises Carnival Corporation & plc, bijna tien keer meer zwaveldioxide uit dan 260.000.000 auto’s in de Europese Unie. Royal Carribean Cruises is een goede tweede met vier keer zoveel uitstoot …’
Die cruiseschepen meren regelmatig af aan de Amsterdamse Piet Heinkade en laten de godganse dag hun motoren draaien om stroom op te wekken. Zij vinden het te duur om stroom van de wal te betrekken.
In die stad bestuurt GroenLinks. Hun beleid is om in 2030 geen fossiele auto’s meer toe staan in de stad. Wel willen ze de metro doortrekken naar Schiphol (!)
Terug naar de beginvraag: Uw stem en die van onafhankelijke wetenschappers wordt niet gehoord, omdat er tussen u en de door u gekozen politici een kakofonie van ‘influencers’ actief is, die niet graag voor de voeten gelopen wil worden. Politici omringen zich hiermee en daardoor ontstaat er zoiets als ‘de Haagse of ‘Brusselse’ werkelijkheid.
Uit het feit dat wereldwijd sceptici uit het nest zijn (en worden) geduwd, lijkt mij een indicatie dat het ook bij de VN en het IPCC niet veel anders is.
Naschrift
Waar blijft toch die verschrikkelijke opwarming?
Het is moeilijk vol te houden dat er nu al een klimaatprobleem is. Wellicht zou er een probleem kunnen komen en dan heet dat een risico. Dan is de volgende vraag: hoe groot is de kans en wat is de mogelijke impact. Vervolgens is de vraag of er uberhaupt iets vooraf aan te doen is, tegen redelijke kosten. Is het antwoord negatief, dan bereid je je voor om de gevolgen te beperken.
Er is m.i. slechts één echt probleem: men heeft gemodelleerde projecties in de toekomst verheven tot urgente actuele problemen.
Bovendien loopt men voor de muziek uit met inadequate oplossingen, die zeer kostbaar zijn en niet zullen helpen. En.. de regie ontbreekt. Wij koersen met open ogen af op een schitterend ongeluk. Onze kinds-kinderen zullen waarschijnlijk weinig last hebben van het klimaat. Wel zullen zij met verbazing terugkijken hoe wij e.e.a. hebben aangepakt.
het enige probleem zijn de mensen in de regering die ondeskundig zijn en toch menen dat ze alles weten en naar professors die er verstand van hebben luisteren ze niet.en nu zijn er nog maar 2 partijen waar we op kunnen stemmen om deze domme geldverslinders te stoppen.
Belangengroepen? De naam zegt het al! Dat zijn mensen die er belang bij hebben dat er beleid komt, wat het nut ervan dan ook maar mag zijn.
Ik heb die klimaattafels nooit begrepen. Hoe is het mogelijk at Nederland zich nog een parlementaire democratie durft te noemen! In een democratie heeft de burger het voor het zeggen, niet de belangengroepen!
En op de wetenschappelijke vraag of het allemaal eigenlijk wel nodig is wordt niet eens meer ingegaan.
Het is een schande!