Deproxyologisering eliminate all estimates who are more close to prophesy to restore an adequate proportionism between the practical value

Jezus’ lijkwade.

Een gastbijdrage van leonardo da gioiella.

In Turijn, in de Dom, hangt een prachtig doek, ruim 4 meter bij 1. Geen fresco, het hangt. (Dus) niet van Giotti di Bondone. Ook niet van Caravaggio.

Het is van Jezus. Niet door hem geschilderd, maar hij zou het gedragen hebben tijdens zijn verblijf in de hel. Vandaar dat de afdruk van zijn lijf er in gevangen is, alsmede de plaatsen waar hij verwond was door de hardhandigheid waarmee de Romeinse soldaten hem aangepakt hebben. De lijkwade van Christus. Beter bekend als la Sindone di Torino.

Dat Christenen minder bedreven zijn in het manipuleren van Wiki dan de klimaatflagellanten is wel duidelijk. Het artikel over de lijkwade staat vol met “sommige Christenen”, “er wordt beweerd dat”, “knappe vervalsing”. Het is net klimatologie, maar dan met omgekeerde verhoudingen – de consensus ligt bij de ontkenners. Toch zijn er wetenschappers die er wel in geloven, en daarvoor dan ook bewijs aandragen – wel zeer herkenbaar bij klimatologie.

Ruim 25 jaar geleden is de lijkwade van Turijn door drie experts, onafhankelijk van elkaar, onderzocht. De kerk heeft plechtig beloofd zich in geval van ondubbelzinnige uitkomst bij het resultaat van de onderzoeken neer te zullen leggen. De uitkomst was vernietigend … voor het geloof in de lijkwade. Sindsdien is de kerk weer vraagtekens gaan plaatsen bij de geldigheid van de onderzoekingen. In plaats van een encycliek te schrijven houden de Papi de paradigma’s verschuifbaar.

Hier speelt ook Bayes een rol. De koolstofdateringsmethode is er niet om te bepalen of een stuk stof in het jaar onzes Heren 33 als doodskleed gediend heeft. Op zo’n korte termijn is die helemaal niet geschikt. Maar het theorema van Bayes zegt dat als je reden hebt om te geloven dat iets, waarvan je de waarschijnlijkheid onderzoekt, waar is dan mag je de kansrekening iets bijstellen in de voor jou gunstige richting. En zo heeft NU.nl, jullie weten wel, dat dagboek van een spijbelend schoolmeisje, daar waar geen onzinnige sceptische theorieën mogen worden verkondigd, in 2013 nog laten weten dat de lijkwade wel eens geen Middeleeuwse vervalsing [zou kunnen zijn] zoals tot nu toe werd aangenomen.

Jullie hebben allemaal wel eens gehoord van Enrico Fermi. Die heeft bedacht dat er “best guesses” bestaan. Als je van een grootheid niet weet wat precies de waarde is, maar je kunt goed redeneren en deduceren, dan kun je best tot een redelijke schatting komen, waar je, als begin van wetenschap, goed mee uit de voeten kunt. Een mooi voorbeeld, waarmee ik het altijd onthoud: in Beijing een niet al te domme Chinees laten schatten hoeveel pianostemmers er in Chicago werkzaam zijn. Kan heel goed uitpakken.

Het schatten van het aantal beschavingen in het universum, kun je met Fermi oplossen, maar het feit dat we nog nooit een Andorian tegen gekomen zijn, om maar een voorbeeld te noemen, heet wel de Fermi-paradox.

Welnu, zo zijn er schattingen over het aantal homo sapiens dat rondliep in prehistorische tijden. Het tabelletje dat ik nu toon moeten jullie als impressionisme zien: ik heb zo’n tabelletje ooit onder ogen gehad, in een evaluerend document over evolutie, maar ik kan het niet meer achterhalen, en de exacte waardes weet ik niet meer:

Schattingen diverse wetenschappers

populatieomvang vlak na het verschijnen van de mens

(-/- 200kYr)

2007

13000

2010

4000

2011

8000

2013

20000

De volgende waardes zijn wel echt, uit Wiki, schattingen van diverse wetenschappers van de omvang van de populatie -/- 10 kYr:

Hyde, jullie weten wel, die database deployed in climate models: 2M (2010)
McEvedy & Jones: 4M (1978)
Thomlinson: 1 – 10M (1975)

Je zou kunnen denken: het verstand komt met de jaren – maar daar ben ik een beetje te sceptisch voor.
Wat verder van belang is: niet zo heel kort geleden is de grens van het verschijnen van de Homo Sapiens behoorlijk naar achteren verlegd, op basis van vondsten in Marokko. Wat blijkt: de mens loopt inmiddels zo’n 300.000 jaar rond op aarde. Ik heb niet mogen vernemen dat als gevolg daarvan de aantallen zijn bijgesteld.

Deze voetnoot hoort daarbij:

In practice, estimates of absolute prehistoric population size or density cannot be truly verified with any existing data. Because our model is not archaeologically informed, it is, however, possible to use the dataset of archaeological radiocarbon dates to evaluate the simulated spatial and temporal patterns and, in that sense, the realism of our simulation. Such archaeological data are increasingly used as a proxy in studies of prehistoric human population dynamics.

Wie denkt dat dit allemaal niet relevant is als we het over klimaat hebben, in de abstract van het paper, waar deze voetnoot vandaan komt – Human population dynamics in Europe over the Last Glacial Maximum – staat wel dit:

Although climate has been an important determinant of human population dynamics, the climatic conditions during the last glacial were not as harsh as is often presented, because even during the coldest phases, the climatically suitable area for humans covered 36% of Europe.

Inderdaad, the fruit of the loom, de opbrengst van de door mij in Antropoceen gesignaleerde border-crossing collaborations and conceptual debates. (Zie hier.)

Wie denkt dat dit allemaal niet relevant is als we het over klimaat hebben, alles wordt geschat daar. De tonnen CO2 die door China uitgestoten worden: geschat. De tonnetjes die boven Amsterdam geleegd worden: geschat door Sharon Dijksma. Of Femke Halsema, weet ik ook niet precies, ik schat maar wat. De tonnen CO2 die neerdalen in de oceanen: allemaal geschat, voor diverse sinks afzonderlijk. Proxies dus.

Zoals je bij die pianostemmers in Chicago in Wiki op kunt zoeken hoeveel inwoners Chicago heeft, en dat de piano een rijkelui’s instrument was dat de wereld veroverd heeft, met verkoopcijfers. En hoe vaak mensen hun piano laten stemmen – en dan kom je vanzelf wel op een antwoord.

Proxyology
Ik heb dat woord maar eens opgezocht in woordenboeken. Niet gevonden. Ik heb gegoogled, op de letterlijke schrijfwijze, tussen aanhalingstekens. Ik kreeg 33 hits, op obscure documenten.

Ik wou het woord hier maar introduceren, met een zekere subjectieve ondertoon. Het is dus een poging de Fermi-methode een plaats te geven in de wetenschappelijke canon. Niet omdat ik het zo wetenschappelijk vind. Ik vind het behoorlijk border-crossing, zeker gecombineerd met de toepassing van de Bayesiaanse methode. Grensoverschrijdend gedrag dus, in de wetenschap. En grensoverschrijdend is niet een woord dat bij me opkomt, als ik spreek van het verschuiven van paradigma’s.

Nee, ik bedoel het mogelijk te maken om al die -ogen – sociologen, ecologen, andragogen, bevrijdingstheologen … en noem maar op, ik bedoel om bij al die -ogische wetenschappen – traumatologisch, politicologisch, sportpsychologisch, soteriologisch … en noem maar op, de beoefenaren daarvan die zich uitsluitend op proxies verlaten, te onderscheiden van “echte” wetenschappers.

Deproxyologisering eliminate all estimates who are more close to prophesy to restore an adequate proportionism between the practical value

Michael Mann.

Dus Kroonenberg is een geoloog, of, als ik hem even naar klimatologie toetrek, een geologische klimatoloog. En Mann is een proxyoloog. Het lijkt er op dat ik Mann nu iets tekort doe, want de wetenschappers Christy, Curry en Pielke jr. hebben geweigerd iets lelijks over hem (Michael Mann) te zeggen als getuige in diens juridische gevecht tegen Mark Steyn, maar die boomringen zijn zò het handelsmerk geworden van de man van de hockeystick dat ik hier wel houvast in kan vinden.

En daarom moet ook deproxyologisering een woord worden, zoals demythologisering een woord is.

Demythologize, de Free Dictionary zegt er dit van:

1. (Theology) to eliminate all mythical elements from (a piece of writing, esp. the Bible) so as to arrive at an essential meaning
2. (Theology) to restate (a message, esp. a religious one) in rational terms.

Ofwel, herinterpretatie. Ik zou zeggen:ontheiliging. Dus de mythe van Noach, en de zondvloed en de ark blijft wel in Gods Heilig Woord staan, maar is zelf geen heilig gebeuren meer. Wanneer je daar een film overmaakt krijg je niet meer van die hooglopende discussies, zoals bij Life of Brian.

Vertaald naar deproxyologize zou het dan moeten heten:

1. (climatology): to restore an adequate proportionism between the practical value of physical experiments and the fuzzy logic of spurious indications;
2. (climatology): to eliminate all estimates who are more close to prophesy – Holy Grail search – then to checkable understanding (e.g. equilibrium climate sensitivity).

Vergissen jullie je niet in de toepassing van proxies. We hadden temperatuurmetingen – niet te veel, ik bedoel in relatie tot de tijd waarover we spreken, en the grid die er over de aardbol is uitgelegd. Maar we hadden dus mooie reeksen in Nederland. Totdat ze in De Bilt besloten dat die metingen niet zo goed waren en er gehomogeniseerd is. Let wel: dat betekent dat werkelijke metingen vervangen zijn door proxies.

Deproxyologisering eliminate all estimates who are more close to prophesy to restore an adequate proportionism between the practical value

Er zit, ook voor klimatologen, een voordeel aan deproxyologisering vast: de consensus onder de proxyologen is ineens, daadwerkelijk, naar 100% getild.

En toen kwam er nog zo’n proxy bij: de klok. Ik bedoel nu niet het gewone uurwerk, ik bedoel zoiets als de doomsdayclock, maar dan nu de klimaatalarmklok, zoals door Amsterdam, in navolging van New York en Berlijn, op een publieke plaats, in dit geval het City theater, is opgehangen. Geen echte klok. Een aftelklok, die aangeeft hoe lang het nog duurt voor de wereld vergaat als we niet dit en niet dat.

Qua klok een proxy. Maar ook als verhaal een proxy, voor de Openbaring van Johannes. Zoiets als: terwijl we de bijbel aan het demythologiseren zijn, zetten we de verhalen in een nieuwe, nog heiliger context.

Laat mij ook eens een analyse doen op basis van observaties uit het verleden. Er zijn altijd aankondigingen geweest van het einde der tijden, ook voor Paus Innocentius III, en eind jaren vijftig (vorige eeuw onder Lou-mensen. Maar in de zestiger jaren volgden de Jehovagetuigen het voorbeeld serieuzer: het einde der tijden was ingezet in 1914 – NB dus reeds zichtbaar – en zou 1975 voltooid worden.

Die mensen zijn, soms ten tijde van hun rondwandelen, zeker altijd na hun dood, voor lichtgelovig (de volgelingen) en knettergek (de boodschappers) verklaard.

Wel, dan moet het mogelijk zijn het sociale klimaat uit die tijden te vergelijken met het sociale klimaat nu, en conclusies te trekken. Daarom, wat zegt deze proxy?

Wie die klok geplaatst heeft, is knettergek.
Femke Halsema is helemaal knettergek.
Bill de Blasio is dus helemaal knettergek.
Michael Müller is echt helemaal knettergek.
En als Sigrid Kaag of Lilianne Ploumen hierover alleen maar lof kunnen uitspreken, zijn ze allebei doorgedraaid knettergek.

En als Youp van ’t Hek, of Freek de Jonge dat niet gauw belachelijk gaan maken, maar met zorgelijke gezichten goed voor het volk vinden, zijn ze allebei hartstikke knettergek.

En als Maarten Keulemans …

Nou ja, ik zou nu, in navolging van James Joyce in hoofdstuk 12 van Ulysses, de lezer moeten vervelen en door moeten gaan met naamlijsten van landgenoten van allerlei slag, ook wel influencers genoemd – niet om ze op de hak te nemen, maar om ze, heel vrijelijk, volkomen knettergek te noemen. Ik zal het jullie besparen.

Paul Crutzen wilde een nieuw tijdperk benoemen, het Antropoceen, zie mijn voorlaatste bijdrage. Een beter idee is om dat nieuwe tijdperk Auguroceen te noemen – naar de Augur die in vroeger tijden het gedrag van de vogels “las” – en ook wel de ingewanden – en in deze tijden onder een andere naam – klimatoloog of ecoloog – andere proxies heeft om nog steeds hetzelfde te doen als vroeger: onheil aankondigen.

Deproxyologisering eliminate all estimates who are more close to prophesy to restore an adequate proportionism between the practical value

leonardo da gioiella.

Nou, da’s weer een activiteit die nu op mijn doe lijstje staat: weg met de proxies. Daarbij heb ik één troost, in leven en in sterven. Ik weet zeker dat dat een keer gaat komen, al zal het dan voor mij een troost in sterven zijn. Als de gletsjers weer over de continenten komen, want het is plotseling hartstikke koud geworden – waarna de temperaturen weer gaan stijgen en het ijs gaat smelten, en alles weggespoeld zal worden, of onder water staat – dan zijn ineens ook alle proxies verdwenen. Kunnen we weer met een schone lei beginnen.

Mag ook omgekeerd, eerst het grote smelten, en daarna de gletsjers terug over het land: zelfde resultaat, alle proxies foetsie.

When he climbs to his usual look-out, on an especially clear day, he finally detects the real origin of the northern sound, catching sight of the glitter of a threatening mass of glacial ice that is relentlessly advancing towards him. (Arthur C. Clarke, The Forgotten Enemy.)

***