★★☆☆☆

Prekerige toon keert zich vanaf de start tegen de voorstelling

Auteur: Annette Embrechts.

Het lijkt soms net of er sirenes afgaan, tijdens de nieuwe dansopera van choreograaf en regisseur Nicole Beutler. Wanneer thereminist Dorit Chrysler haar handen door het onzichtbare elektromagnetisch veld van haar elektronisch instrument beweegt en de afstand versmalt tot de twee antennes, rinkelen alarmbellen met wisselend volume en toonhoogte. In haar maagdelijk witte jurk doet ze denken aan een orakelende engel. Te meer daar ze een sombere klaagzang voordraagt over de penibele toestand van de aarde en onze tragische race tegen ontembare vuilnishopen.

Onbedoeld illustreert de priemende motoriek van Chryslers handen echter het belerende karakter van Ginkgo or: 56 Million Years Ago There Were Palm Trees on the North Pole. Alsof het publiek voortdurend op de vingers moet worden getikt. De prekerige toon – ook nog voor eigen parochie want wie in de zaal maakt zich geen zorgen over de klimaatcrisis – keert zich vanaf de start al tegen de voorstelling en verdwijnt helaas niet meer. ‘Buy, sell, love!’, scanderen vijf eenzame performers, scharrelend tussen bakken grofvuil die over het grote zaalpodium worden uitgestort.

Zelfs als het globale rouwbeklag over miljoenen jaren aards bestaan, gesampeld uit teksten van onder anderen Timothy Morton, Gaia Vince, Bruce Lipton en Emmy Laura Perez Fjalland, overgaat in een smeekbede, gericht aan ‘Grote moeder Gaia’, blijft de moraliserende aard dominant. Al krijgt Ginkgo dan in ieder geval iets weemoedigs. Vooral omdat twaalf koorleden van Consensus Vocalis aan de zijkant van het podium een bewerking mogen zingen van Lacrimosa uit Mozarts Requiem.

Het eerste half uur is het dozijn zangers, gehuld in oranje werkplunje, vooral bezig met het op scène brengen van nog meer afgedankte lampen, strijkplanken, ladders, wasmanden en zandbakken. De nok hangt eveneens vol met gedumpt ijzer en zakken petflessen. Helaas wordt met die opzettelijk besmeurde uitdragerij weinig nieuws gedaan. De performers proberen er beschutte plekjes mee te creëren en dossen zich uit met neerdwarrelend plastic. Zo ontstaat weliswaar een fraai op kleur gesorteerd toneelbeeld, dat theatraal fraai afsteekt tegen rookpluimen en donker oplicht tegen gloedvolle achterwanden. Maar er wil maar geen nieuw verhaal ontstaan. Ook niet als de vijf ieder hun solomomentje hebben met een persoonlijk getinte monoloog.

De ijsbeer die Ginkgo or: 56 Million Years Ago There Were Palm Trees on the North Pole opent, snuffelend tussen de vuilnishoop als was het ooit zijn noordpool, verwijst naar het superbroeikaseffect en het slotbeeld van Beutlers imponerende en met de VSCD Mimeprijs bekroonde dansopera 8: Metamorphosis (2019). Maar waar ze daarin de vernietigende macht van patriarchale structuren prachtig abstract wist te vangen met verschuivende patronen, holt ze hier met haar penetrante oproep om op de valreep het tij te keren haar oprechte zorgen juist uit. Ginkgo is het eerste deel van Beutlers meerjarige klimaattrilogie Rituals of Transformation. Er mag een alarmbel afgaan, dat de toon echt anders moet.

***

Bron: De Volkskrant.