Laurene Powell Jobs, Michael Bloomberg, John Doerr en Jeff Bezos
De hypocrisie van de miljardairs die anti-CO2-campagnes financieren, waaronder een verbod op gasfornuizen. Aardgasverboden gaan meer over klasse dan over klimaatverandering.
Vertaling: Martien de Wit
De Climate Imperative Foundation is de nieuwste en rijkste anti-CO2, anti-aardgas groep waar je nog nooit van gehoord hebt.
Hoe rijk is Climate Imperative? Volgens het laatste rapport van Guidestar, heeft de groep 221 miljoen dollar binnengehaald in haar eerste volledige werkingsjaar. (Guidestar noemt het inkomen “bruto ontvangsten.”) Dat betekent dat Climate Imperative, die minder dan drie jaar oud is, al meer geld binnenhaalt dan de Sierra Club, die zich profileert als de “grootste en meest invloedrijke ‘gewone mensen’ milieu-organisatie”. Volgens Guidestar, verzamelde de Sierra Club 180 miljoen dollar in haar laatste rapportage jaar. Climate Imperative ontvangt ook meer geld dan het Rocky Mountain Institute, dat in zijn laatste verslagjaar ongeveer 130 miljoen dollar ophaalde. Ik gebruik deze groepen ter vergelijking omdat zij in het hele land anti-gas initiatieven stimuleren. Meer over hen zo dadelijk.
De opkomst van Climate Imperative – die vrijwel geen aandacht heeft gekregen van de gevestigde media – is om verschillende redenen belangrijk.
Ten eerste laat het zien dat de inspanningen om “alles te elektrificeren” en het gebruik van aardgas in huizen en bedrijven te verbieden – inclusief gaskachels – deel uitmaken van een jarenlange, rijkelijk gefinancierde campagne, die wordt gefinancierd door enkele van ’s werelds rijkste mensen.
Ten tweede, ondanks talrijke beweringen over hoe snode actoren de veelgeprezen ‘energietransitie’ blokkeren, levert de omvang van het budget van Climate Imperative meer bewijs dat het NGO-bedrijfsleven-industrie-klimaatcomplex veel meer geld heeft dan de pro-koolwaterstof en pro-nucleaire groepen. Inderdaad, de anti-koolstof NGO’s (waarvan de meeste ook uitgesproken anti-nucleair zijn) hebben veel geld, steun van de media, en momentum. Zoals te zien is in de tabel hieronder, verzamelen de vijf grootste anti-koolstof NGO’s nu ongeveer 1,5 miljard dollar per jaar van hun donoren. (Alle gegevens zijn afkomstig van Guidestar.) Dat bedrag is ongeveer drie keer meer dan het bedrag dat wordt verzameld door de top vijf non-profit organisaties die ofwel pro-koolwaterstof of pro-nucleair zijn.
Ten derde kan een verbod op het directe gebruik van aardgas in huizen en bedrijven slechter zijn voor het klimaat. U leest het goed. Bij directe verbranding van gas kunnen consumenten ongeveer 90% van de energie in de brandstof gebruiken. Bij indirect gebruik van gas – door het om te zetten in elektriciteit en die energie vervolgens te gebruiken voor een warmtepomp, kachel of boiler – gaat meer dan de helft van de energie van de brandstof verloren. Dat punt werd gemaakt door Glenn Ducat, in zijn uitstekende nieuwe boek,
Blue Oasis No More: Why We’re Not Going to “Beat” Global Warming and What We Need To Do About It. Ducat is een gepromoveerd nucleair ingenieur die heeft gewerkt bij Argonne National Lab en bij twee elektriciteitsbedrijven. Hij legt uit:
“Het verbranden van aardgas door residentiële, commerciële en industriële klanten is minstens twee keer zo efficiënt en stoot ongeveer de helft minder CO2 uit dan processen die gebruik maken van elektriciteit uit fossiele brandstoffen. Door toepassingen van proceswarmte om te zetten in elektriciteit voordat het elektriciteitsnet volledig koolstofvrij is, zal de CO2-uitstoot toenemen.”
Ik begon Climate Imperative eind 2021 te volgen, toen Axios een verhaal publiceerde met als kop: “veteranen van de klimaatbeweging lanceren belangrijke nieuwe stichting”. Axios meldde dat de nieuwe groep “een gepland budget heeft van 180 miljoen dollar per jaar over vijf jaar.” Dat getal trok mijn aandacht. Hier was een nieuwe groep met een gepland vijfjarenbudget van 1 miljard dollar en toch was Axios het enige mediakanaal dat erover berichtte.
Op zijn website maakt de groep duidelijk dat het streven om alles te elektrificeren een belangrijk aandachtspunt van zijn werk is en zegt dat zijn
“imperatieven een snelle schaalvergroting van hernieuwbare energie, wijdverspreide elektrificatie van gebouwen en vervoer, het stoppen van de uitbreiding van de infrastructuur voor fossiele brandstoffen, het verminderen van vervuiling door grote industriële bronnen, en economie-brede trajecten om de uitstoot van de grootste bronnen te verminderen zijn.”
Op de website staan enkele van de begunstigden van Climate Imperative, waaronder de Building Decarbonization Coalition en de American Lung Association.
Axios merkte verder op dat de in San Francisco gevestigde stichting “in het voorjaar van 2020 is begonnen met het verstrekken van subsidies”. Het merkte ook op dat de groep wordt geleid door twee voormalige Sierra Club officials: Bruce Nilles en Mary Anne Hitt. Nilles stond meer dan tien jaar aan het hoofd van de Beyond Coal-campagne van de groep. Tot de adviesraad van Climate Imperative behoren Margo Oge, een voormalige topambtenaar van de EPA, en Bill Ritter, de voormalige gouverneur van Colorado.
Waar haalt Climate Imperative het geld vandaan? De raad van bestuur heeft waarschijnlijk het antwoord. De meest herkenbare namen in het zeskoppige bestuur zijn John Doerr, durfkapitalist uit Silicon Valley en Laurene Powell Jobs, de weduwe van wijlen Apple CEO Steve Jobs. De andere bestuursleden zijn Anita Bekenstein, Sanjeev Krishnan, Greg Nelson en George Pavlov. Een bron met kennis van de financiering van de groep vertelde mij deze week dat het meeste geld afkomstig is van Doerr en Jobs. Forbes magazine schat dat Doerr een netto waarde heeft van 12,7 miljard dollar. Forbes schat Jobs’ nettowaarde op 17,7 miljard dollar. Geen van de andere bestuursleden komt voor op Forbes’ lijst van Amerika’s rijkste mensen.
De poging om gasfornuizen te demoniseren begon begin 2020, ongeveer op hetzelfde moment dat Climate Imperative werd gelanceerd. Dat jaar beweerde de Sierra Club dat gasfornuizen “verband houden met aandoeningen aan de luchtwegen en dat kinderen die in huizen met gasfornuizen wonen 42% meer kans hebben op astma.” De bron voor die bewering was een artikel van het Rocky Mountain Institute, de in Colorado gevestigde non-profit organisatie opgericht door de promotor van hernieuwbare energie Amory Lovins.
Een van de eerste oude media die een artikel publiceerde waarin beweringen over de slechte luchtkwaliteit van gaskachels werden gepromoot, was The Atlantic. In oktober 2020 publiceerde het een artikel met de kop “Kill Your Gas Stove“. Het kan toeval zijn, maar The Atlantic is eigendom van Laurene Powell Jobs. Het is ook interessant om op te merken dat The Atlantic in 2018 een artikel publiceerde met de titel “How the Gas Oven Changed Humans’ Relationship With Fire,” en opmerkte dat de “mogelijkheid om de vlammen naar believen aan en uit te zetten ‘een van de grootste bijdragen aan het menselijk geluk in de keuken‘ was.”
Sinds 2020 heeft het Rocky Mountain Institute zijn anti-gas kruistocht voortgezet. Eerder deze maand verscheen een stroom van nieuwsberichten nadat de groep een artikel had uitgebracht waarin werd beweerd dat 12,7 % van de astma’s bij kinderen te wijten is aan gasfornuizen. Een van de auteurs van dat artikel, Talor Gruenwald, werkt bij het RMI. Gruenwald is ook onderzoeksmedewerker bij Rewiring America, een in San Francisco gevestigde organisatie die zichzelf de “toonaangevende non-profit organisatie op het gebied van elektrificatie noemt, gericht op het elektrificeren van onze huizen, bedrijven en gemeenschappen”. (Rewiring America publiceert geen formulier 990. Het wordt gesponsord door Windward Fund, dat in 2021 273 miljoen dollar binnenhaalde).
Maar RMI’s astma beweringen houden bij nader onderzoek geen stand. Misschien wel de meest definitieve analyse van de kwestie was een studie uit 2013 gepubliceerd in Lancet Respiratory Medicine die een half miljoen schoolkinderen in 47 landen onderzocht over een meerjarige periode. Het was gebaseerd op vragenlijsten die door de moeders van de kinderen werden ingevuld. Wat bleek?
Wij vonden geen bewijs voor een verband tussen het gebruik van gas als brandstof om te koken en astmasymptomen of de diagnose van astma.
Bovendien, slechts een dag of twee nadat het RMI artikel verscheen, trok de groep haar bewering over astma terug, waarbij een RMI-functionaris de Washington Examiner vertelde dat de studie “geen causaal verband veronderstelt of inschat” tussen astma bij kinderen en gasfornuizen.
Waar haalt RMI het geld vandaan om haar elektrificatie-agenda door te drukken? Een deel ervan komt van Amazon-miljardair Jeff Bezos. In 2020 gaf het Bezos Earth Fund RMI 10 miljoen dollar, die volgens de groep zal worden gebruikt om “de broeikasgasemissies van huizen, commerciële structuren en andere gebouwen te verminderen, waardoor RMI zijn huidige werk met een coalitie van partners in belangrijke staten kan uitbreiden. Het project richt zich op het CO2-vrij maken van alle Amerikaanse gebouwen tegen 2040 door te pleiten voor volledig elektrische nieuwbouw….
Bezos is ook een grote geldschieter van de Natural Resources Defense Council, de groep die schaamteloos opschepte over zijn rol in de voortijdige sluiting van de Indian Point kerncentrale in New York. In 2020 gaf de NRDC een persbericht uit over de $100 miljoen subsidie die ze kreeg van het Bezos Earth Fund. Het zei dat het geld
“zal worden gebruikt om NRDC te helpen klimaatoplossingen en wetgeving op staatsniveau te bevorderen, [en] zichtbare verandering te brengen in beleid en programma’s gericht op het verminderen van olie- en gasproductie …“.
De Sierra Club is een belangrijke begunstigde van de Bloomberg Philanthropies van voormalig burgemeester van New York Michael Bloomberg, die 500 miljoen dollar heeft toegezegd aan het Beyond Carbon-project. In 2019 werd de toezegging beschouwd als de grootste “filantropische donatie ooit ter bestrijding van klimaatverandering“. De Sierra Club is een primaire begunstigde geweest van het geven van Bloomberg. Ongeveer twee jaar geleden vertelde een medewerker van de Sierra Club me dat het ongeveer 30 miljoen dollar per jaar krijgt van Bloomberg. Op zijn website prijst de groep zijn rol in het Beyond Carbon initiatief aan door het “de grootste klimaatcampagne in de V.S. te noemen, met als doel alle binnenlandse kolencentrales te sluiten tegen 2030 en het gebruik van gas als transitiebrandstof te stoppen.“
Afgelopen augustus vroeg de Sierra Club het Environmental Protection Agency om alle aardgastoestellen op federaal niveau te verbieden. De groep heeft succes gehad met het invoeren van verboden in Californië. Volgens haar website hebben 69 gemeenten in de staat nu “toezeggingen voor gasvrije gebouwen of bouwvoorschriften voor elektrificatie” aangenomen. In september stemde de California Air Resources Board voor een verbod op de verkoop van alle op aardgas werkende ruimteverwarmers en waterverwarmingstoestellen in de staat tegen 2030. Daarnaast hebben New York City en Seattle het gebruik van gas in nieuwbouw verboden. Massachusetts is ook bezig met een nieuwe maatregel waardoor maximaal 10 gemeenten gas kunnen verbieden.
Het geld van Bezos, Bloomberg, Doerr, Jobs en andere donoren met diepe zakken betekent dat het NGO-bedrijfsleven-industrie-klimaatcomplex gemakkelijk meer kan uitgeven dan de entiteiten die kernenergie promoten. Bijvoorbeeld, het Nuclear Energy Institute, volgens de laatste Guidestar cijfers, had bruto inkomsten van ongeveer 143 miljoen dollar in zijn laatste rapportageperiode. Ondertussen hadden de belangrijkste verenigingen die producenten en distributeurs van koolwaterstoffen ondersteunen – waaronder de American Petroleum Association, American Gas Association, Western States Petroleum Association en Society of Petroleum Engineers – samen minder dan 400 miljoen dollar aan bruto-inkomsten.
Twee laatste punten. Het eerste is de hypocrisie van miljardairs die inspanningen financieren om het gebruik van koolwaterstoffen te verminderen, terwijl ze zelf enorme hoeveelheden koolwaterstoffen verbruiken. Volgens een artikel in Vanity Fair uit 2020 bezit Michael Bloomberg alleen al in de staat New York acht huizen, en “naar verluidt bezit hij ook verschillende eigendommen in Londen, Florida, Colorado en Bermuda.” Bloomberg kan dus een dozijn huizen bezitten. Hoeveel van die huizen hebben gasfornuizen? Ik doe een wilde gok en wed dat het er meer dan één zijn. Oh, en volgens Vanity Fair, toen hij burgemeester van New York was, stond Bloomberg “bekend om het doorbrengen van weekenden” in zijn huis in Bermuda, “heen en weer reizend in privé jets.” En waar worden die privé jets door aangedreven? Ik gok, maar het is waarschijnlijk geen organische quinoa.
Over jets gesproken, Forbes meldde onlangs dat Jobs een Gulfstream G650 bezit (catalogusprijs ongeveer 66 miljoen dollar) die ongeveer 500 gallons jetbrandstof per uur verbruikt. Als ze niet in haar jet rondvliegt, brengt ze ook tijd door op een jacht van 120 miljoen dollar, de Venus. Bezos bezit naar verluidt twee Gulfstream G-650ER’s. Nadat Bezos naar de klimaatbijeenkomst van 2021 in Glasgow was gevlogen, vertelde een vertegenwoordiger van het Bezos Earth Fund aan Business Insider dat alles in orde was omdat de miljardair “duurzame vliegtuigbrandstof gebruikt en alle koolstofemissies van zijn vluchten compenseert.“
Die zin zet de hypocrisie van de miljardairs die anti-koolstofinitiatieven financieren in een notendop: Bezos, Bloomberg, Jobs en andere ultrarijke, hypermobiele elites kunnen ‘compensaties’ kopen voor hun privéjets en megajachten, maar de sloebers in de achterstandswijken mogen geen gasfornuis gebruiken om te koken omdat, in de woorden van RMI’s Talor Gruenwald, “de uitstoot van gasfornuizen aanzienlijk bijdraagt aan de klimaatcrisis.” Laat staan dat, zoals Alex Trembath van het Breakthrough Institute onlangs opmerkte, gasfornuizen slechts 0,4% van het totale gasverbruik in de VS voor hun rekening nemen.
Het laatste stukje hypocrisie hier is het regressieve karakter van het gasverbod. Het is duidelijk dat een verbod op aardgas hogere kosten voor de consument met zich meebrengt. Afgelopen maart publiceerde het Ministerie van Energie in de Federal Register zijn jaarlijkse schatting van de energiekosten voor woningen. Daaruit bleek dat elektriciteit per TE ongeveer 3,5 keer meer kost dan aardgas. Ook bleek dat gas verreweg de goedkoopste vorm van energie voor thuisgebruik is en minder dan de helft kost van brandstoffen als kerosine, propaan en huisbrandolie.
Dat betekent dat pogingen om aardgas te verbieden in de praktijk een energiebelasting zijn voor de armen en de middenklasse. Tijdens een recent interview vertelde Jennifer Hernandez, een advocaat uit Californië die The 200 vertegenwoordigt, een coalitie van Latino groepen die de staat heeft aangeklaagd over zijn klimaatbeleid:
“Aardgas is de laatste bron van betaalbare energie in huis. En deze klimaatextremisten kunnen dat niet uitstaan.”
Afgelopen oktober gaf het Department of Energy (DOE) in zijn Winter Fuels Outlook meer bewijs dat aardgas de goedkoopste vorm van energie is voor huiseigenaren. Het DOE schatte dat verwarming met elektriciteit deze winter ongeveer 46% meer zal kosten dan verwarming met aardgas. Deze cijfers tonen aan dat gedwongen elektrificatie een hogere energierekening voor de consument zal betekenen. Amerikanen met lage en middeninkomens zullen het meest te lijden hebben onder de gedwongen elektrificatie, omdat zij een groter percentage van hun besteedbaar inkomen aan energie zullen moeten besteden dan rijke consumenten.
De kern van de zaak is duidelijk: de poging om aardgas in huizen en bedrijven te verbieden gaat in wezen meer over klasse dan over klimaatverandering.
Roert Bryce.
De afgelopen maanden heb ik verschillende e-mails gestuurd naar de leiders van Climate Imperative, Mary Anne Hitt en Bruce Nilles, met vragen over de financiers van de stichting, hun begunstigden, hun standpunt over kernenergie, en de mogelijke kostenimpact van de elektrificatiecampagnes voor consumenten met lage en middeninkomens. Ik volgde dit deze week op met een e-mail naar Hitt. Ze antwoordde niet.
Ik stuurde soortgelijke vragen naar Panama Bartolomy, de directeur van de Building Decarbonization Coalition. Zijn antwoord: “Ik zal uw vragen niet beantwoorden.”
***
Bron hier.
***
Telkens weer blijkt dat deugers hypocriet zijn.
Miljardairs? Het zal wel (met WEF er bij).
Zoals ik op de klimatologen lette en de ecologen over het hoofd zag.
Nou, universitair docenten, technisch of niet, worden met de dag ook erger.
het debat is veranderd
Onder dat tussenkopje mag een hoofddocent economische en sociale geschiedenis in de Alarm Tribune (nee, niet er “op”, ’t is een krant) het volgende beweren:
Wat is dat toch met die universitaire docenten. Hoofddocent Sociale Geschiedenis in Leiden. Die man doceert niet alleen geschiedenis, die schrijft het ook, een beetje op snippers papier, maar heel veel digitaal – iets dat later dus als betrouwbare bron geciteerd gaat worden, zoiets als de Griekse Herodotus of onze Huizinga.
Dwaallichten!?
Een paar!?
Leonardo,
Het draait toch allemaal om geld, en al dat geld komt van de burger die straks co2 neutraal in de goot ligt.
Voor de rijke der aarde zullen er allemaal uitzonderingen zijn, ze zullen altijd met hun brandstof slurpende speeltjes kunnen blijven spelen.
En heb je een groen idee dan word je met miljoenen subsidie om de oren gegooid.
Bedrijf achter Nederlandse ‘waterstof-windmolen’ krijgt miljoenen om waterstofketen op te bouwen.
https://www.change.inc/finance/bedrijf-achter-nederlandse-waterstof-windmolen-krijgt-miljoenen-om-waterstofketen-op-te-bouwen-39597
Eigenlijk zou ik me niet druk, maar eerder vrolijk moeten maken om deze man … leedvermaak.
Hij oogt een stuk jonger dan ik, aan de arbeid voor zijn PhD thesis begin jaren 90, . dus die zal nog geen 60 zijn. Die gaat de grote kladderadatsch nog meemaken, dat het economisch en moreel één grote puinhoop. Ik zal het wellicht niet meer meemaken, maar dan leg ik hier maar digitaal vast dat deze man van professie historicus was, geschiedenis doceerde, terwijl hij zijn eigen tijdperk niet eens naar waarde wist te schatten: Jeroen Touwen
Nou ja, ’t is niet voor niets dat Henry Ford ooit zei: history is more or less bunk.
Je moet je zo wie zo niet druk maken om al die onzin, en bloeddruk verhogende onzin vermijden.
Gisteren was ik naar de documentaire reeks Drive to Survive aan het kijken, fragmenten van Ferrari daar bij jullie in Italië, wat een rust straalt dat uit tussen de wijnvelden met een heerlijk glaasje wijn vertellen ze over hun renstal in alle rust.
Heerlijk taaltje dat Italiaans, daar word je volgens mij 100 jaar oud in die streken.
Kom nou maar hierheen, bij mij, om een goed glas wijn te drinken (er zijn ook wel lekkere biertjes hier) en dan maak ik je een carbonara alla Leonardo.
Parola mia.
En de waterspiegel staat hier zo’n honderd meter onder je voeten.
Anthony woont in Frankrijk. Leonardo in Italië. Ben een beetje jaloers op jullie. Ik mag nog een aantal jaren noeste arbeid verrichten en jongelui enig klimaat nuchterheid bijbrengen.
He Leonardo, bedankt voor je aanbod, lijkt me wel heerlijk dat speciale menu alla-Leonardo.
Wie weet kom ik nog wel eens in Italië. :)
ze zeggen wel,Dieter,
Ieder huisje heeft zijn kruisje
Nou, het hangt er een beetje vanaf wat je van dat kruisje maakt.
Je hebt mensen die zijn bang voor natte voeten, mensen die naar Timmermans en Modelleur luisteren. Wel, die hebben een zwaar kruis aan de voordeur hangen.
Je hebt mensen die verzinnen andere nare toekomstbeelden – een instortende economie of een moreel bankrupt: Die hebben ook een zwaar kruis aan de voorgevel hangen.
Ik weet niet van wie het bovenstaande rijmpje is – zal wel onze volksdichter Jan Luyken geweest zijn – maar een ander heeft er ook wat over gezegd:
Een mens lijdt dikwijls ’t meest.
Door ’t lijden dat hij vreest.
Doch dat nooit op komt dagen (dichter onbekend)
Italie heeft er overigens niks mee te maken. Ik ken een man, die is verhuisd naar dit mooie land, omdat ie depressief werd van die Marsman-luchten. Nou, die loopt hier net zo hard te jeremiëren.
Bekende ‘Schuld en Boete’ fenomeen van de superrijken, die eerst de burgers hebben uitgeperst met hun ‘dubieuze handel en wandel’ verdienmodel, om daarna als ‘verlichte verlosser’ de mensheid en wereld te redden van de natuurlijke klimaatverandering en te verlossen van fossiele zonden. Het is vergelijkbaar met de aflaten in de middeleeuwse Roomse kerk met hun dictaat van de platte aarde.
‘Follow the money’ en hoe dichter de geldstroom zijn eindpunt nadert, des te groter is de welvaart die u er zult aantreffen. Snel al onderweg wordt alles minder transparant en wie de mensen zijn die in de duurste private jets vliegen is volstrekt onbekend.
Ik ken iemand van zeer nabij die stuurman was op een privéjacht van zestig meter lang.
Elk personeelslid was het, op straffe van ontslag op staande voet, verboden om de naam van de eigenaar te noemen.
Mijn kennis noemde slechts de identiteit van de man en kreeg te horen het schip binnen twee uur te moeten verlaten.
Gelukkig lag het jacht voor anker in de baai van Saint Tropez..
Een überrijk persoon met acht huizen stoot juist minder uit dan iemand met één huis. Je kan namelijk maar in één huis tegelijk wonen. De andere huizen staan dan leeg. Daar wordt dus niet gekookt. Zouden er andere mensen in wonen, dan werd er wel gekookt en gestookt. Hetzelfde geldt voor privé jets. Meer dan één vliegtuig hebben voorkomt een hoop CO2 uitstoot.
Ook het rondrijden van al die bestelauto’s om pakketjes bij de burgers te bezorgen, scheelt een hoop CO2 uitstoot. Het voorkomt namelijk dat burgers in hun eigen auto naar winkels reizen om die spullen te kopen en, nog erger, dat ze daar op straat en in winkels mensen tegenkomen waar ze mee gaan praten i.p.v. hun ‘devices’ te gebruiken.
Zo zie je dat de Bezos’sen van deze wereld een hoop zelf doen aan het redden van het klimaat.
De discussies over klimaatverandering en hiermee verband houdende energiemaatregelen worden beheerst door mensen die veel geld hebben en er ook aan “probleem” meer geld aan kunnen verdienen.
Het eerste station van ‘of er wel een probleem is’ met het klimaat is al lang geleden gepasseerd en die trein met louter lieden met dollars in de ogen dendert verder.
Dit te stoppen met argumenten vanuit wetenschap en techniek is onmogelijk.
Ooit verzuchtte ik dat huidige chaos misschien meer moet worden geattaqueerd door deskundigen op gebied van menselijke gedrag en invloed groepsdenken.
Misschien moeten die onzin discussies gevoerd gaan worden binnen de hekken van instellingen voor geestelijk ontspoorden onder leiding van psychologen en psychiaters.
De vooruitgang na WW2 heeft de bevolking zoveel weelde gebracht met als gevolg dat we lui en blind zijn geworden.
Lui omdat we de grootste profiteurs van deze weelde, hun gang laten gaan en blind omdat de weelde ons heeft gewurgd.
Natuurlijk is achteraf oordelen gemakkelijk, maar brengt het tijdig de verandering die nodig is.
En dit, niet gedirigeerd door de rijken der aarde.
Rijkdom(geldelijk) ontstaat door egoïsme, niet door rechtvaardigheid en liefde.