De wereld van Sophie

Johan Derksen.

De zondagse beschouwing van Jan van Friesland..

In een televisiedemocratie als de onze is het oordeel van iemand als anchorman Johan Derksen zwaarwegend. We moeten er mee leven en doen dat bij tijd en wijle graag. Vorige week was Klimaatminister Sophie Hermans (VVD) aan de beurt en het was allemaal niet mals wat er over haar werd gezegd. Ze blijkt volgens het besnorde VI-orakel ‘onzeker’, heeft ‘nooit iets te zeggen’ en de vraag rees bij hem hoe de VVD ‘zo’n mutsje’ naar voren had kunnen schuiven. Derksen heeft misschien gelijk maar gaf geen inhoudelijke argumenten. Ik durf de stelling aan dat hij geen beleidsnota’s leest, zich niet in de complexe energietransitie heeft verdiept en het Klimaatakkoord van Parijs niet op zijn nachtkastje heeft liggen. Maar het publieke oordeel over haar is geveld.

Johan Derksen heeft het veel gemakkelijker.

Misschien zit de bestuurskundige Hermans inderdaad niet op de goede plek met al die ingewikkelde kabels door natuurgebieden, die complexe windturbines op zee, met het bouwen van nieuwe generaties kerncentrales. Met al die knappe koppen die moeilijke sommen en ingewikkelde grafieken wel snappen. Misschien was ze beter tot haar recht gekomen als Commissaris van de Koning in Drenthe dan de bazin van alle transformatorhuisjes en laadpalen te moeten zijn.

Het ongenuanceerde publieke oordeel van een Derksen botst met de complexe ambtelijke werkelijkheid waar zij als minister in figureert. Haar eigen topambtenaar dr. Michel Heijdra geldt als het knapste jongetje van de klas en is verschillende keren afgestudeerd, zelfs in de natuurkunde. Voor hem is Hermans inhoudelijk gewoonweg geen partij. Hij vervangt haar ook op buitenlandse missies en heeft de uitstraling van voormalig VS buitenlandminister Antony Blinken. Hier geldt: hoe zwakker de minister, hoe invloedrijker de ambtenaar. Heijdra is bestuurlijk klimaatalarmist die ‘broeikasgas-uitstoters’ wat graag wil aanpakken:

‘De maatwerkafspraken met de Grote Twintig bedrijven willen nog niet erg vlotten. Maar daar moeten we ook niet fatalistisch over doen. Elk bedrijf is doordrongen van het belang. De bedrijven onder het Europese systeem voor emissiehandel weten dat ze in 2040 op nul uitstoot moeten zitten. En we moeten blijven nadenken over onorthodoxe maatregelen zoals opslag van CO2.’

Jan van Friesland.

Je hoort het haar nazeggen.

Als je in het politieke domein twee regeringspartijen tegen je hebt, zoals PVV en BBB, en in je eigen ambtenarij te maken hebt met krachtige groene visies die ook binnen de VVD gevoelig liggen, dan heb je het zwaar. Johan Derksen heeft het veel gemakkelijker.

***