Westinghouse. Artist impression.
Van een onzer correspondenten.
De Poolse premier Donald Tusk en de Amerikaanse minister van Energie Chris Wright hebben tijdens een recent overleg de toekomst van kleine modulaire reactoren en de levering van Liquid Natural Gas (LNG) besproken. Het gesprek vond plaats in Warschau tijdens een gezamenlijke briefing. De twee functionarissen woonden ook een ondertekeningsceremonie bij voor de Engineering Development Agreement. Deze overeenkomst betreft de bouw van de eerste kerncentrale van Polen, een project waarbij Westinghouse-Bechtel en het Poolse PEJ betrokken zijn.
Veilig stellen van de aardgasbehoeften van Oekraïne.
Eerder schreef Nucleair Nederland:
‘Volgens het Poolse kabinet zal kernenergie naar verwachting zorgen voor een ‘fundamentele diversificatie’ van de energiemix van het land, terwijl een optimale binnenlandse productiecapaciteit wordt gewaarborgd. Daarbij zal kernenergie worden gebruikt ter vervanging van de momenteel dominante op koolstof gebaseerde opwekkingscapaciteit, terwijl aan de groeiende vraag naar elektriciteit wordt voldaan en de stabiliteit van het net wordt gewaarborgd ter ondersteuning van het gebruik van hernieuwbare energie. Het partnerschap van Polen met de VS moet op het gebied van kernenergie een ‘duidelijke bevestiging’ zijn van de ‘strategische benadering’ van de landen ten aanzien van de soevereiniteit en de energiezekerheid van Polen en heel Midden- en Oost-Europa. Volgens toenmalig premier Morawiecki moet Polen ‘samenwerken met beproefde partners’ in het licht van Ruslands invasie in Oekraïne. ‘Deze overeenkomst zal een decennia lang strategisch energiepartnerschap tussen de VS en Polen waarborgen en is een keerpunt in het bevorderen van de Europese energiezekerheid,’ aldus een verklaring van de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken.’
Volgens Tusk brengt de overeenkomst meer zekerheid voor het kerncentraleproject. Hij noemde ook de potentiële voordelen van een Amerikaans-Pools LNG-partnerschap, dat zou kunnen helpen bij het veiligstellen van de aardgasbehoeften van Oekraïne.
Wright bevestigde dat de VS van plan zijn meer kerncentrales te bouwen in Polen en andere delen van Europa. Hij gaf ook aan dat de Pools-Amerikaanse samenwerking op het gebied van kernenergie en energie in de toekomst zal toenemen.
***
***
1.Nou gefeliciteerd.
Dit is onderdeel van een lange VS/ Westinghouse energie campagne zoveel is wel duidelijk. Matig artikel trouwens zonder enige inhoud over kosten en termijn. Ik zal u even een overzicht geven. Ik beperk me even tot de drie reactoren die gepland staan……
……Kernenergie in Polen: het begin van een lange, dure reis!……
Nog voor de eerste paal geslagen is, loopt de bouw van Polen’s eerste kerncentrale met AP1000-reactoren al flinke vertraging op. Recente berichten bevestigen dat de geplande ingebruikname van de eerste reactor niet meer in 2033, maar pas rond 2036 zal plaatsvinden. De resterende twee reactoren volgen mogelijk pas in 2037 en 2038. Daarmee schuift de realisatie van dit strategische project met minstens drie jaar op. Gezien de ervaringen met vergelijkbare projecten elders, zoals Vogtle 3 en 4 in de Amerikaanse staat Georgia, is het aannemelijk dat deze vertraging slechts het begin is van een veel langere en duurdere reis.
De oorspronkelijke kostenraming voor het Poolse project bedraagt ongeveer 20 miljard dollar. Echter, in de internationale praktijk is het zelden voorgekomen dat een kerncentrale binnen budget en op tijd wordt opgeleverd. De regelmatige combinatie van complexe techniek, strenge veiligheidseisen, veranderende regelgeving en gebrekkige projectbeheersing zorgt vrijwel standaard voor kostenoverschrijdingen van 30 tot 50 procent. Daarmee zou de werkelijke eindafrekening eerder richting de 30 miljard dollar of hoger kunnen oplopen, zeker bij een bouwtijd die zich uitstrekt tot diep in de jaren 2040.
Een treffende parallel is het verhaal van Vogtle 3 en 4. Oorspronkelijk begroot op 14 miljard dollar en gepland om in 2016 operationeel te zijn, werd de bouw van deze Amerikaanse AP1000-centrales een langdurige lijdensweg. Pas na meer dan tien jaar vertraging en een uiteindelijke verdubbeling van de kosten richting 30 miljard dollar werden ze (deels) opgeleverd. Westinghouse, de bouwer van de reactoren, ging tijdens het project failliet – een waarschuwing hoe fragiel zulke megaprojecten kunnen zijn, zelfs voor gevestigde partijen.
Polen’s keuze om op kernenergie in te zetten is begrijpelijk vanuit geopolitiek en energieveiligheidsperspectief. In de vijftien jaar die waarschijnlijk nog nodig zijn om de Poolse reactoren operationeel te krijgen, kan de wereldwijde energiemarkt ingrijpend veranderen. Wat vandaag strategisch lijkt, kan morgen ingehaald worden door technologische, economische of geopolitieke verschuivingen. Nou we gaan het zien…
2.Daarnaast zijn er vooral PR plannen om tientallen!!! kleine modulaire reactoren (SMR’s) te bouwen van het type BWRX-300 van GE Hitachi. De joint venture Orlen Synthos Green Energy (OSGE). Kosten tussen de 1,5 miljard en 2 miljard per stuk! .
Op dit moment bevinden de SMR-projecten zich echter uitsluitend op papier. Er zijn nog geen bouwvergunningen afgegeven en definitieve investeringsbeslissingen genomen. Er is ook geen operationeel exemplaar wereldwijd bekend van het beoogde type.. Maar dromen kun je altijd en dan maak je amar vast een tijdplanning gebaseerd op drijfzand. Er is nog geen infrastructuur of opleidingsprogramma’s klaar om grootschalige uitrol te ondersteunen. Daarnaast zijn financiering, personeelscapaciteit en integratie in het elektriciteitsnet nog openstaande vraagstukken. Kortom vult u zelf maar in….
Gerard
Kun je sinds 2019 beter rekenen? Is dat de verklaring voor je antikernenergieschrijfsels? Heb je het vraaggesprek met Marianne Zwagerman gezien? En het 2e deel van Ongehoord Nieuws? Journalistiek natuurlijk niet jouw niveau, maar toch.
Copenhague Atomics wil ze plaatsen, zalf beheren, en je betaalt dan alleen de energie. Hey is nog geen feit, ze staan nog nergens. En het duurt nog even.
Ook Rolls Royce wil de SMR’s graag leveren.
Hey = Het
o.o. zalf = zelf.
Ach Peter je moet het zo zien… van ene energiehype naar de andere… nu is iedereen opeens druk met natuurlijk ‘waterstof’ het valt allemaal onder het format ‘help mijn man is energieklusser’.
Veel plannen veel gedroom en uiteindelijk blijft iedereen met de brokken zitten. Dit is geen negatief artikel het beschrijft gewoon de ‘stand van zaken’ Dat Rolls Roys wil leveren zegt me niks.. ze hebben wat dure auto’s gebouwd geloof ik. Dat zijn nog geen SMR’s ik zal je even de stand van zaken geven
.Rolls-Royce trekt wanhopig de aandacht met zijn Small Modular Reactors (SMR’s), compacte kerncentrales die goedkoper, sneller en veiliger zouden zijn dan hun klassieke tegenhangers. Het project, gepresenteerd als een exportwaardig technowonder, moet binnen vijf jaar een operationeel model opleveren. Maar de realiteit is voorlopig minder glanzend dan de renders.
Er staat wereldwijd nog geen enkel werkende Rolls-Royce SMR. De beloofde bouwtijd en kosten (5 jaar, 5 miljard pond) zijn gebaseerd op modellen, niet op praktijkervaring.
Net als bij eerdere nucleaire beloftes is de kans groot dat kosten oplopen, deadlines verschuiven, en het publieke vertrouwen onder druk komt te staan. Bovendien zijn tientallen van deze “kleine” centrales nodig om impact te hebben — wat het project alsnog opschaalt tot een complex, verspreid en politiek gevoelig netwerk.
Rolls-Royce verkoopt de SMR als technologische redder van de energietransitie. In werkelijkheid is het voorlopig vooral een geopolitiek prestigeproject dat zich pas zal bewijzen als het eerste exemplaar werkt. Tot die tijd blijft het wachten op de aansluiting tussen belofte en beton.
Maar ja Peter… ik wilde vroeger ook altijd een Silver Cloud…. maar ja ook nooit gelukt.
Ik schat dat de feitelijke bouw van een dergelijke reactor (AP-1000) in Polen al gauw ~20jaar gaat kosten.
Dus denk aan 2044-2050 voor oplevering van de eerste kernreactor.
Mede omdat kernreactor bouwtijd voor de laatste reactor (Vogtle-4 in USA) toen excl. grondvoorbereiding enz. al >11jaar kostte. Ondanks het gegeven dat ze toen daarmee nog veel ervaring in huis hadden (op dezelfde plaats al een soortgelijke reactor, desondanks de gebruikelijke vertraging zoals:
https://www.power-eng.com/nuclear/vogtle-unit-4-startup-date-pushed-back-after-motor-fault-discovered-in-reactor-coolant-pump/
“(SMR’s) te bouwen van het type BWRX-300 van GE Hitachi… Kosten tussen de 1,5 miljard en 2 miljard per stuk!”
Die kosten voor zo’n kleine reactor zijn inmiddels fors opgelopen omdat de beoogde grote seriebouw niet van de grond komt.
Denk van 3x – 5x meer.
Van 111 oliebedrijven is doorberekend hoeveel klimaatschade ze hebben veroorzaakt: samen wel 28 biljoen dollar. De resultaten leveren nieuwe juridische munitie op.
https://www.trouw.nl/duurzaamheid-economie/baanbrekende-rekenmethode-toont-klimaatschade-per-oliebedrijf-alleen-voor-shell-al-1-42-biljoen-dollar~b36c128e/
Klimaatschade is een leuke grabbelton met financiële en groene verrassingen.
Leuk idee, maar Shell verstookt die olie, enz. niet. Dat doen verbruikers. Dus moet er een klimaat belasting komen op benzine en diesel.
Daar ben ik voor!
Vooral omdat de vermindering van de uitstoot de lucht die wij inademen gezonder maakt.
Proef aardgasvrij maken Overvecht-Noord was gedoemd te mislukken, oordeelt Rekenkamer
Het viel te voorspellen dat het zou mislukken om van de wijk Overvecht-Noord de eerste aardgasvrije wijk van Utrecht te maken. Het ontbrak de gemeente onder meer aan voldoende geld, kennis en doorzettingsmacht. Dat oordeelt de Rekenkamer Utrecht in een kritisch rapport.
ElsbethStokerJurrevan den Berg
Elsbeth Stoker en Jurre van den Berg
29 april 2025, 17:02
Begin vorig jaar stopte na zeven jaar de samenwerking tussen de gemeente Utrecht en energiebedrijf Eneco. In een dinsdag verschenen onderzoek concludeert de Rekenkamer Utrecht dat het geen verrassing was dat het ambitieuze project vastliep. ‘Gegeven alle onzekerheden, de zwakke positie van de gemeente en het groeiende wantrouwen was de beëindiging van de samenwerking in het project voorspelbaar.’
Nederland moet in 2050 aardgasvrij zijn. In 2016 kondigde de gemeente Utrecht aan dat Overvecht-Noord als eerste wijk in Utrecht van het gas af moest. Het project werd in 2018 aangemerkt als een van de uiteindelijk 66 ‘proeftuinen’, waarin ‘gepionierd’ werd met verduurzaming. De recent vertrokken wethouder Lot van Hooijdonk (GroenLinks) was in Utrecht de drijvende kracht achter het initiatief.
In Overvecht-Noord staan ruim achtduizend woningen, zowel huur als koop. Volgens de Rekenkamer Utrecht lag de focus van de gemeente vanaf het begin op het behalen van concrete resultaten: het vinden en realiseren van alternatieven voor koken, douchen en verwarmen. Maar daar waren zeker niet alle bewoners enthousiast over.
Tegenslagen
De doelen werden niet aangepast toen er gedurende het traject tegenslagen waren. Onder meer plannen voor nieuwe wet- en regelgeving werden uitgesteld. Zo konden bewoners aanvankelijk niet gedwongen worden van het gas af te gaan. Gaandeweg bleek ook dat Overvecht-Noord toch minder geschikt was dan van tevoren gedacht om volledig aardgasvrij te worden. Bij gebrek aan voortgang moest op een gegeven moment zelfs de gasleiding in de wijk vernieuwd worden.
‘Passende momenten zijn niet aangegrepen om de projectsturing of de doelstelling aan te passen of om gas terug te nemen’, oordeelt de Rekenkamer in het kritische rapport Gas Terugnemen. Het resultaat was een ‘voortkabbelend project’, waarin geen harde besluiten werden genomen en het onderlinge wantrouwen tussen de gemeente en andere partijen, zoals Eneco en woningcorporaties, geleidelijk toenam.
Uiteindelijk werd in april 2024 de stekker uit het project getrokken door energiemaatschappij Eneco. ‘Wij stoppen hier nu mee omdat de betaalbaarheid voor de bewoners onvoldoende geborgd kan worden’, liet het bedrijf destijds weten.
Kosten te hoog
Volgens Eneco liggen er in Overvecht-Noord te veel eengezinswoningen relatief ver van elkaar. Daardoor zouden de kosten voor de aanleg van de buizen voor het verwarmde water te hoog worden. Wat het energiebedrijf betreft, zouden er alleen warmtenetten aangelegd moeten worden in wijken ‘waar deze significant goedkoper zijn dan de alternatieven’, met name flatwijken.
De situatie in Overvecht-Noord staat niet op zichzelf. Van meet af aan verliep het aardgasvrij maken van de diverse proefwijken en -dorpen in heel het land doorgaans moeizaam. Zo bleek dat na twee jaar experimenteren amper tweehonderd van de duizenden woningen aardgasvrij waren geworden. Recent speelden vooral de problemen met de aanleg van warmtenetten de initiatieven parten.
Aanvankelijk zouden in 2027 vijftigduizend huizen van het gas af moeten zijn. Volgens de laatste monitor is dat tot dusver voor circa zevenduizend woningen gelukt. Vanwege de tegenvallers werd het doel van het project afgezwakt, naar het voorbereiden op het aardgasvrij maken van woningen, en uiteindelijk naar het opdoen van ervaring met aardgasvrije alternatieven.
https://www.volkskrant.nl/binnenland/proef-aardgasvrij-maken-overvecht-noord-was-gedoemd-te-mislukken-oordeelt-rekenkamer~b40618535/
En wat heeft het de Utrechters gekost? En waar zou de warmte van die warmtenetten vandaan moeten komen? En hoeveel meer verliezen geven die netten (alleen de infrastructuur) ten opzichte van het hoge rendement van de moderne gasgestookte CV-ketel? De angsthaasjes van de gemeente hebben flink zitten zweten, onderhand hadden ze wat nuttigs kunnen doen.
Het project werd verkocht als een manier om goedkoper te verwarmen.
Zoals overal elders is dat natuurlijk niet waar!
Met voldoende geld was er nog veel meer en langer in geïnvesteerd en was de mislukking, want ook dan te duur, nog kostbaarder geworden.
Ik heb veel van dat soort projecten gezien maar vrijwel altijd te hoge prijzen voor de warmte.
In Rusland, e.a. is dat minder een probleem want daar zijn ze gewend aan absolute dwang.
Die mensen zijn veel goedkoper uit als ze een goede warmtepomp geassisteerd door een airco aanschaffen.
Een aardgasketel is het paard achter de wagen spannen want aardgas gaat eruit en wordt dus steeds zwaarder belast.
Ook omdat het rendement zo slecht is:
– aardgasketel 108%
– warmtepomp 400%
Energiebedrijf Engie maakt zijn gascentrale in Flevoland klaar voor het deels draaien op waterstof
Energiebedrijf Engie investeert ruim 40 miljoen euro in de Maxima-gascentrale in Flevoland, teneinde die geschikt te maken om deels op waterstof te draaien.
De eerste turbine was al omgebouwd en nu wordt ook de tweede aangepakt. Hierdoor kan de centrale vanaf 2027 in principe voor de helft op waterstof draaien.
Omdat er nog nauwelijks groene waterstof beschikbaar is, zal Engie eerst gebruik maken van Noors waterstof dat is geproduceerd uit aardgas. De CO2 die daarbij vrijkomt, wordt opgevangen en onder de zeebodem opgeslagen.
Engie wil al zijn activiteiten in 2045 klimaatneutraal hebben. De investering in de nieuwe turbine gebeurt zonder overheidssubsidie, laat een woordvoerder weten.
Bijspringen op dagen met weinig zon en wind
De rol van gascentrales in de energietransitie blijft groot. Dit type centrale kan bijspringen als er langere tijd te weinig wind en zon is, om de elektriciteitsvoorziening overeind te houden.
Maar doordat deze centrales fossiel aardgas verstoken, stoten ze veel CO2 uit. Door deels over te schakelen op waterstof – eerst met afvang en opslag van CO2; uiteindelijk moet groene waterstof de energiebron zijn – zal de totale uitstoot fors dalen.
De ‘bijstook’met de helft waterstof kan volgens het energiebedrijf een jaarlijkse besparing per turbine van 100 duizend ton kooldioxide opleveren.
https://www.volkskrant.nl/economie/energiebedrijf-engie-maakt-zijn-gascentrale-in-flevoland-klaar-voor-het-deels-draaien-op-waterstof~b319a887/
Een doorbraak in energie efficiëntie en co2 reductie om van aardgas eerst waterstof te maken en dat co2 te verbranden. Om de co2 die vrijkomt bij de productie van waterstof met 300 bar onder de Noordzee op te slaan is de rest van de centrale bezig. Hier zijn mensen bezig die echt iets van thermodynamica begrijpen. Als het werkt kan het zeker worden uitgerold over de andere bestaande aardgas centrales. We hebben dan in 1 keer 4 grote voordelen.
1 er hoeft niet meer op aardgas gestookt te worden
2 de waterstof hoeft niet geïmporteerd te worden
3 het klimaat is gered
4 het verbranding proces van waterstof is efficiënter dan dat van aardgas zodat brandstof besparing mogelijk is. Zelfde redenering als bij een elektrische auto versus een diesel waarbij de laadstroom uit een diesel aggregaat komt.
Hieruit blijkt weer dat zelfs zonder iets van techniek of natuurkunde te weten groene technologie verkoopbaar is aan het publiek.
Ja EaB, het lijkt logischer om het aardgas direct te gebruiken in de Flevoland gascentrale i.p.v. er eerst waterstof van te maken, maar middels methaanpyrolyse kan waterstof uit methaan worden gewonnen met slechts een geringe uitstoot van CO2. Het enige dat nodig is, is een apparaat dat temperaturen tussen de 1000 en 2000 graden C (afhankelijk van de gekozen methode) kan opwekken. Zo eenvoudig kan het zijn!
Oh wacht… waar komt die 1000 graden C vandaan?
H2 kun je ook met een hoog rendement (60%) omzetten in elektriciteit middels brandstof cellen = elektriciteit en dan elektromotoren (rendement 95%).
De H2 auto’s van Toyota enz. draaien daar op…
Daarvoor heb je bovendien geen extreem hoge temperaturen nodig zoals bij fossiele motoren…
Knipselkrant
Hoe dwaas wil je het hebben. Moet het gesubsidieerd worden of gaat er een waterstofheffing komen?
Agenda 2030 van de inmiddels stervende elite. Nog even volhouden dan gaan we wereldwijd de hele bende doorzien.
Datgene wat wij meteen wisten…
https://nos.nl/artikel/2565481-onderzoek-stroomstoring-spanje-en-portugal-in-volle-gang-langzaam-meer-duidelijk
Voor de Poolse regering (vooral Donald Tusk) is het aanhalen van de banden met de VS uiterst belangrijk.
Want zonder de VS wordt het ook voor Polen erg moeilijk om Poetin buiten de deur te houden.
En president Trump heeft Europa al min of meer aan Poetin gegeven…
Het is dus slimme politiek van Donald Tusk.
Niet raar want hij is ook oud EU commissaris…
Ik lees niets over de grote grijze waterstof voorraden die her en der zijn ontdekt (hier o.a. tussen Rijn, Moesel, en Maas).
Diverse bedrijven zijn nu bezig om die verder te onderzoek maken zich klaar om die te exploiteren.
Dan moet Tennet ons nationale H2 netwerk natuurlijk wel al klaar hebben.
Bas
Ik denk dat de bodem dan ook gaat zakken. Heb je daar dan geen problemen mee? En omdat het zo licht is wil het er met geweld uit natuurlijk. Of is het gewoon een luchtbel op zoek naar subsidie?
Er zijn in diverse landen door diverse bedrijven grote voorraden H2 in de ondergrond gevonden.
De kosten van AP1000 kernreactor in Geogia (de enige die in de VS nog serieus wordt aangeboden):
“Costs continued to increase as a result of additional maintenance and final delays. Based on
filings Georgia Power submitted to the Georgia Public Service Commission, total costs of the
project stood at US$36.85 billion in February 2024, when accounting for US$3.7 billion in
rebates then-Westinghouse-owner Toshiba paid to the co-owners in 2017.”
Die $3,7miljard is het bedrag dat Toshiba in 2017 betaalde aan de andere aandeelhouders om het project te kunnen verlaten; het project werd toen door accountants kennelijk al als diep verliesgevend gewaardeerd!
Niet onlogisch want met dergelijke investeringen kun je niet concurreren tegen wind+zon en ben je als exploitant natuurlijk al snel failliet.
Ze doen in Georgia echter ook aan forse overheidssteun…
Het tweede soortgelijke project in de VS met zelfde reactoren, VC Summer-2 en 3 in S.Carolina leek beter te gaan. Maar daar weigerde de staat, S.Carolina, op te draaien voor kostenoverschrijdingen (vooralsnog slechts ~$10miljard) waardoor het project in 2016 voortijdig sneuvelde
Bas
Blijkbaar kunnen ze in Georgia net zo slecht rekenen als jij. Of kunnen ze het wel, maar is het om het karwei gegund te krijgen, expres te laag begroot en kunnen de Aatjes in de bestuurderskringen er geen vinger achter krijgen wegens gebrek aan beoordelingsvermogen.
Beide oorzaken van kostenoverschrijdingen komen met grote regelmaat voor. Ook in Nederland hebben ze daar nogal eens last van. De belastingbetaler betaalt toch wel.
Nee Peter,
De kosten en bouwtijd van kerncentrales worden sinds jaren zeventig in westerse landen altijd substantieel lager begroot dan de werkelijkheid.
Substantieel is bij kerncentrales een factor 2 tot 10 lager dan de werkelijkheid.
De hoofdreden voor die leugen:
Een lager bedrag en snellere bouw maakt de bouw voor de bevolking acceptabel.
Het lagere bedrag betekent immers dat er minder belastinggeld wegvloeit….