Duits netbeheer wenst rem op zonnepanelen

 

Vertaling: Tom Hoornstra.

Videokanaal: Outdoor Chiemgau

Wat zullen we nu beleven ! Wat een geweldig artikel heeft het Duitse Elektriciteits-Netbeheer afgelopen vrijdag op de website van SMARD.de geplaatst. Een oproep om stroompieken door zonnestroom tegen te gaan. En voor allen die dit artikel hebben gelezen zal het snel duidelijk worden. We moeten onmiddelijk stoppen met het bijplaatsen van zonnepanelen. Als we dat niet doen, dan stort de hele elektriciteits-voorziening in elkaar. Het afgelopen weekend traden er wederom negative stroomprijzen op van minus € 250,– per MWh (dat is -€ 0,25 per kWh). Dat betekent niet alleen dat we die stroom hebben moeten weggeven; we hebben geld moeten toegeven. We hebben ettelijke miljoenen moeten betalen om iemand te vinden die die stroom van ons wilde afnemen. Maar wij hadden dat probleem niet alleen. Nederland zat met hetzelfde probleem, daar lag de stroomprijs op minus € 350,– per MWh en België had zelfs minus € 462,– per MWh.

En ook in Oostenrijk was het raak: minus € 250,– per MWh. Bijna niemand was bereid om die overtollige stroom af te nemen.

Het was totale waanzin. Ik zal u de exacte getallen laten zien. Het is onvoorstelbaar.

En dat vlak nadat in Spanje een vergelijkbare situatie tot een forse blackout heeft geleid.

Wat moet ik daarvan denken. In februari hadden we te maken met een piekvermogen aan zonne-energie van 100 GW. En onlangs hadden te te maken met een piekvermogen aan zonne-energie van 105 GW. Maar dat is 5 GW meer dan 3 maanden geleden !

Er is in 3 maanden tijd 5 GW aan zonnepanelen extra geinstalleerd; dat is een vermogen van drie tot vier kerncentrales ! Onze huidige minister van energie is afkomstig uit dat beroepsveld en zij zal het ons duidelijk kunnen maken wat er hier aan de hand is.In ieder geval weet zij er veel en veel meer van dan haar voorganger, minister Habeck.

Het wordt natuurlijk een keer tijd om een realiteitscheck los te gaan laten op onze energietransitie. eerste maar eens gaan kijken wat er afgelopen zondag is gebeurd.

Want ik kon af en toe mijn ogen niet geloven. -€ 250,– per MWh bij ons, dan -€ 252,– per MWh in Oostenrijk, in Nederland in België oplopend tot -€ 462,– ’s middags en niemand was nog bereid om overtollige stroom te gaan afnemen. Het is duidelijk, wij konden onze overtollie stroom niet langer meer kwijt aan België, Nederland of Oostenrijk.

Gelukkig konden de meeste landen hun overtollige stroom nog aan Frankrijk kwijt. Het is niet voor te stellen over welke hoeveelheden energie we het hier hebben. We kijken bijvoorbeeld naar het tijdsbestek tussen 13:00 en 14:00 uur ’s middags.

Onze elektriciteitsvraag bedroeg 36.213 en onze productie bedroeg 49.000; we hebben dus op dat tijdstip 13.000 MWh teveel geproduceerd. Dat veroorzaakte een negatieve stroomprijs van -€ 250,– per MWh. (Dat kost in 1 uur dan al 3,25 miljoen euro).

Dat komt overeen met de levering van 10 kerncentrales in één uur. We hadden dus op die zondag een productie aan stroom van 150% van wat er die dag nodig was. En qua kosten zijn we er nog niet met die negatieve stroomprijs van die 13 GW. We moeten namelijk ook nog eens die 49.000 MWh productie betalen. En er zijn mensen die nog meer zonnepanelen zouden willen. Dat zijn vermoedelijk de mensen die tijdens het luier verwisselen per ongeluk een aantal keren van de commode op hun hoofd zijn gevallen.

We kijken naar een iets ander tijdstip, ook met een negatieve stroomprijs.

De elektriciteitsvraag bedroeg 39.000 MWh en de productie aan bedroeg 42.000 MWh.

En nu zal ik jullie laten zien waarom er teveel stroom wordt geproduceerd. Dat stond namelijk in het recente artikel van het Duitse elektriciteitsnet-beheer.

En dat komt nu heel officieel van het Duitse netbeheer. Nog even terug naar de getallen. In België was de elektriciteitsvraag 8.500 MWh en de productie bedroeg 10.500 MWh. Het overschot konden ze kwijt aan Engeland. Wij konden ons overschot kwijt aan Oostenrijk (vraag was 4.000 MWh bij productie 6.500 MWh). Een overproductie van meer dan 50%. Maar lieve Oostenrijkers, jullie hebben zó enorm veel waterkracht, jullie hebben echt geen zonnestroom nodig. Waarom gaan jullie daar nu zonnepanelen installeren ?

De Fransen waren zo aardig om van iedereen overtollige stroom te gaan accepteren tot het moment dat ook in Frankrijk de stroomprijs negatief werd tot een bedrag van -€ 109,– per MWh. Denkt u daar eens over na, je zal maar een aantal kerncentrales in bedrijf hebben en op zo’n moment moet je gaan betalen voor het feit dat je stroom aan het net levert.

Dat zijn perverse prikkels. En hetzelfde geldt natuurlijk voor kolencentrales die op een dergelijk moment stroom aan het net leveren. De kerncentrales die 41.000 MW konden leveren, hebben hun vermogen tijdelijk teruggebracht tot 27.000 MW, daarmee zijn hun inkomsten verminderd, maar hun inkomsten zijn nog verder verminderd door die negatieve stroomprijs die juist het gevolg was van teveel zonnestroom . En in dit geval niet alleen teveel zonnestroom in één land, maar in verschillende landen tegelijkertijd.

Maar laten we eens kijken wat onze nieuwe minister van Energie, Katharina Reiche, ervan denkt. Zij is 5 jaar lang CEO geweest van een netbeheerorganisatie. Zij staat er heel anders in dan haar voorganger, de heer Habeck. Dat bleek ook wel toe zij in het parlement haar ‘maidenspeech‘ hield.

Wat is het huiswerk van onze nieuwe energieminister? Leveringsbetrouwbaarheid heeft haar hoogste prioriteit. Dat mag ik graag horen. Maar dat impliceert ook dat we onmiddelijk het bijplaatsen van zonnepanelen moeten stoppen. En de bestaande zonnepanelen ombouwen.

En gelukkig hebben wij bepaalde signalen binnen gekregen. De blackout op het Iberische schiereiland (Spanje en omgeving) heeft ons laten zien hoe kwetsbaar onze energievoorziening is. Met name onze elektriciteitsvoorziening is kwetsbaar. Dat hoeven we mevrouw Reiche niet duidelijk te maken. Haar voorganger Habeck was het bepaald niet duidelijk. Wij hebben in Duitsland enorm geinvesteerd in zon- en windsystemen en daarin liepen we vooruit op het gebied van klimaatbeleid. Dat mag positief worden genoemd. Aan de andere kant moeten we zien de systeemkosten beheersbaar te houden en om de systeemrisico’s in kaart te brengen. En van zon- en windsystemen moeten we niet alleen de productiekosten van de componenten meewegen, maar juist ook de kosten van systeemintegratie. Er zal een realiteitsbesef moeten komen van wat er voor nodig is en op welk tijdspad iets realiseerbaar is.

De vorige minister dacht er erg optimistisch over hij noemde de aanhangers van meer realisme mensen die zoveel zekerheid nodig hadden, dat ze zowel een broekriem als bretels droegen. Maar persoonlijk ben ik een groot voorstander van die realiteitscheck bij de energietransitie. Ik ga hier niet het hele artikel voorlezen; ik vermeld de link en dan kunt u het zelf gaan lezen. En het staat vermeld op de SMARD website en dat is de website van de Duitse netbeheer-organisatie.

Dat is de hoogst denkbare organisatie op dat gebied in Duitsland. Het eerste dat opvalt, is dat we in het jaar 2024 een totaal-vermogen van 16 GW aan zonnepanelen hebben bijgeplaatst. Dat is er ook de reden van dat we vandaag de dag in zo’n kritieke situatie zitten qua netstabiliteit, vorig jaar was dat een stuk beter. (N.B. 16 GW = 16.000 MW).

Maar nu is er 16 GW aan zonnepanelen-vermogen bijgebouwd, dat komt overeen met het vermogen van 12 kerncentrales. En dat vermogen van die zonnepanelen dat is het piekvermogen (dat kan natuurlijk niet continue geleverd worden). Daarmee zijn we eigenlijk een kantelpunt gepasseerd en dat lag op 100 GW zonnepanelen-vermogen.

Die situatie daar viel nog enigszins mee te leven. Het grootste deel van dat toegevoegde vermogen is niet op afstand schakelbaar (of regelbaar) en dat leidt tot problemen. In de huidige situatie kan er in korte tijd zo ontzaglijk veel stroom geproduceerd worden, dat de stabiliteit op het net in gevaar komt. Maar, beste mensen, dat roep ik al jaren. Maar nu horen we het dan uiteindelijk toch een keer van het Duitse netbeheer. Vooral de kleine zonnepaneel-installaties die zetten stroom op het net zonder te kijken of er wel voldoende elektriciteitsvraag is. En die kleine installaties, die worden gewoon betaald voor hun levering, onafhankelijk van het feit of die geleverde stroom nuttig gebruikt kan worden of niet. Ze worden met een vaste prijs voor hun levering betaald, onafhankelijk of de elektriciteitsprijs aan de beurs positief of negatief is.

Dat probleem had men reeds in 2012 onderkend. Toen is de mogelijkheid geschapen voor producenten om vrijwillig voor een vaste of een variable leveringsprijs te gaan produceren. Maar voor de meeste producenten is een vaste prijs het prettigst gebleken. Vanaf het jaar 2014 werden er aanscherpingen in het tariefsysteem opgenomen voor producenten met een leveringsvermogen van meer dan 400 kW en tegenwoordig is daar een categorie van 100 kW aan toegevoegd. Daardoor zullen die grotere zonnepanelen-systemen afschakelen bij een negatieve stroomprijs. De kleine systemen blijven produceren, ook als die stroom door de afnemers niet meer nuttig kan worden gebruikt (overtollige stroom).

Ook dat laatste lees ik nu pas voor het eerst vanuit netbeheer. Ze schrijven ook dat een dergelijke stroomproductie op dagen met veel zon het net bijzonder kan overbelasten in het geval dat er weinig elektriciteitsvraag is. Zoals bij ons het geval was op eerste Paasdag en eerste Pinksterdag. Want rond pasen was de totale productie van zon en wind veel groter dan de vraag.

Maar met Pasen viel de overproductie wel wat mee omdat het deels bewolkt was. De overproductie lag indertijd tussen de 8 en 13 GW. Een dergelijke situatie gaat vaak samen met schommelingen in de netfrequentie, en met name dat is ook gebeurd bij de Spaanse blackout. Met zogeheten redispatch-maatregelen tracht netbeheer de netfrequentie en de netspanning binnen de acceptabele grenzen te houden. Zij die vaker mijn video’s hebben bekeken weten wel wat dat inhoudt. Dan worden bijvoorbeeld bepaalde windturbines (of hele windparken) stopgezet, zoals ook afgelopen zondag is gebeurd.

We hebben tussen de 9.000 en 10.000 MW aan wind stop moeten zetten (terug moeten regelen) omdat de grote zonnestroomproductie het net dreigde te gaan overbelasten.

Bij een te grote stroomproductie en weinig afname zal de netfrequentie onaanvaarbaar toenemen. Maar het elektriciteitsnet is aangewezen op een vaste waarde van de netfrequentie (met zeer geringe toelaatbare afwijkingen). Maar kleine afwijkingen in de netfrequentie kunnen al grote gevolgen hebben, dat hebben we in Spanje gezien. Daar ontstond al een blackout toen de netfrequentie was toegenomen tot 50,2 Hz. Heel vroeger schakelden de zonnepanelen zich af bij een dergelijke situatie.

Tegenwoordig worden de grote zonneparken dan automatisch teruggeregeld in vermogen, dan is er minder kans om plotseling heel veel vermogen te verliezen door een plotseling afschakelen (zoals vroeger het geval was).

Maar zonnepanelen-installaties die zich automatisch terugregelen op basis van netfrequentie (of op basis van netspanning) zonder informatie over de elektriciteitsvraag is ook een risico voor de netstabiliteit. En dat is vermoedelijk in Spanje het geval geweest.

En beste kijkers, u ziet het, netstabiliteit is een risico. En eindelijk aandacht van het duitse netbeheer. Diegenen die hier al veel eerder op hebben gewezen kunnen niet langer meer als complotdenker worden weg gezet, het is officieel beleid. Het is nu dus overduidelijk.

Doorgaan met het bijbouwen van zon- en windinstallaties zal het gesignaleerde probleem alleen maar groter maken. Het staat er echt ! Maar de daaropvolgende zin maakt veel duidelijk waarom we zo veel zonnepanelen hebben. Die zou men kunnen afschakelen, maar in werkelijkheid kunnen met name de kleine systemen niet op afstand door netbeheer worden afgeschakeld.

En waarom kunnen die kleine systemen niet op afstand worden afgeschakeld ? Omdat het niet wettelijk verplicht is ! Op dit moment hoeven kleine systemen met een piekvermogen lager dan 25 kW niet schakelbaar te zijn. En in de praktijk blijkt dat nog veel systemen met een vermogen tussen de 25 en 100 kW piekvermogen nog steeds niet schakelbaar gemaakt zijn. Slechts een klein deel van deze systemen is intussen schakelbaar. Zodoende hadden we afgelopen zondag een elektriciteitsproductie van 42 GW bij een vraag van 39 GW. Men schat dat de helft van het op het net gebrachte vermogen aan zonne-energie niet schakelbaar is.

Dus de helft van dat piekvermogen van 105 GW zon-vermogen (een jaar eerder nog 100 GW) is niet schakelbaar, dus dat kan je niet terugregelen. Beste kijkers, 50 GW aan zonnepanelen piekvermogen wat we niet kunnen afregelen. Rond Pasen hadden we een enorme elektriciteitsproductie van alleen al de kleine zonne-systemen. En op zondag een enorme productie van 42 GW, veel en veel meer dan de elektriciteitsvraag van dat moment.

En de leken zullen dan de vraag stellen of we op zo’n moment dan niet beter de kolencentrales zouden moeten afschakelen. Maar dat gaat niet omdat er altijd een bepaald minimumvermogen (de vermogensdrempel) door de elektrische centrales geleverd moet worden. En dat vermogensminimum kan helaas niet verder teruggeregeld worden. Dan is er ook nog het probleem dat kolencentrales ook een bepaalde tijd nodig hebben om hun leveringsvermogen te verhogen of te verlagen.

En je kan in de winter een elektrische centrale ook niet zomaar vermogen laten verminderen als die centrale ook nog eens een stadsverwarming van warmte voorziet.

En wat we ook in het rapport van netbeheer lezen is dat biomassacentrales en waterkrachtcentrales meestal ook geen vermogen terug regelen (N.B. de meeste biomassacentrales produceren niet eens elektriciteit). Daarnaast spelen nog de factoren blindvermogen en momentaan-reserve een rol.

Op die twee aspecten ga ik hier verder niet in, dat leent zich nu niet voor evaluatie. Als er nog meer niet-schakelbare zonnepalensystemen bijgebouwd worden, dan valt het niet uit te sluiten dat bepaalde elektrische groepen tijdelijk van het net worden afgeschakeld (als beheersmaatregel) ; dit wordt een brownout genoemd. Daarmee tracht men het systeem stabiel te houden. In aanmerking voor een dergelijke groepen afschakeling zijn vooral die gebieden waar veel (niet schakelbare) zonnepanelen aanwezig zijn. Een dergelijke opzettelijke brownout komt dan over als een stroomstoring. En beste kijkers, dat moet men trachten te doorzien. Waar vinden we de meeste aanhangers van de Groenen ? Welnu, die wonen in München. Maar staan er dan ook veel windturbines in München ?

Nee, natuurlijk niet, die windmolens die staan juist op het platteland. Of er moeten bossen gekapt worden om windmolens te plaatsen. En vinden we dan grote zonneparken in München ? Neen, natuurlijk niet, die komen ook allemaal op het platteland. Wij op het platteland hebben de groenen niet gekozen, maar worden wel als eerste geconfronteerd met de nadelen van hun beleid. En nu met de zomer in aantocht met zonnige weekenden en weinig elektriciteitsvraag, dat gaat gepaard met veel zorgen voor ons netbeheer.

En die gesignaleerde problemen vragen om oplossingen. Je zou kunnen beginnen om alle zonnepaneelsystemen met een piekvermogen groter dan 7 kW op afstand schakelbaar te maken. Echter, de apparatuur die daar voor nodig is, zoals onder andere een “slimme” meter en het aansluiten daarvan, gaat gepaard met hoge (extra) kosten. En je zou zeggen dat de eigenaar van die zonnepanelen dan voor die kosten moet opdraaien. Maar diegene die zonnepanelen op zijn dak heeft laten leggen, die is daar niet over geinformeerd. Die dacht dat hij klaar was. Maar als dat niet op tijd lukt, dan zullen we echt met ingang van vandaag moeten stoppen met het installeren van nog meer zonnepanelen.

En vervolgens pas opnieuw zonnepanelen gaan installeren als de gesignaleerde problemen zijn opgelost. Maar we zullen ook moeten gaan nadenken in hoevere het bijbouwen van zonnepaneel-systemen nog enig nut heeft.

Ik wens u vast een prettig weekend. En laat ik u dit zeggen:

Op dit moment hebben extra zonnepanelen geen enkel nut meer ten aanzien van het klimaat.

***

Bron waar naar verwezen wordt: Herausforderung Solarspitzen.

***