Door Fritz Vahrenholt.
Zoals de bovenstaande grafiek laat zien, is de wereldwijde gemiddelde temperatuur in mei gedaald ten opzichte van de voorgaande maand. De afwijking van het langjarig gemiddelde, gemeten via satelliet, bedraagt nu 0,5 graden Celsius. De daling van de wereldwijde temperaturen is duidelijk zichtbaar en ze blijven zich richting het langjarig gemiddelde bewegen.
Vandaag wil ik ingaan op de onbevredigende vraag naar metalen door de energietransitie en de versnelde uitbreiding van kernenergie in de VS en China. Beide zijn zeer actuele thema’s.
De nieuwe Duitse regering zet zich ook in voor klimaatneutraliteit in 2045. Om dit te bereiken, zet ze zich in voor de volledige uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen voor de energievoorziening (exclusief de geplande 20 GW aan gasgestookte elektriciteitscentrales met CO2-afvang, die de Duitse regering wil toestaan om stroomuitval te voorkomen). Ik heb er in mijn nieuwsbrieven herhaaldelijk op gewezen dat de Duitse aanpak van energievoorziening, die vrijwel uitsluitend afhankelijk is van zonne- en windenergie, zal mislukken om de volgende redenen:
1. De kosten van het energiesysteem als gevolg van de extreem dure opslag van de fluctuerende stroomvoorziening zullen toenemen, wat zal leiden tot de-industrialisatie en enorm welvaartsverlies.
2. De verdrievoudiging tot vervijfvoudiging van zonne- en windenergie zal leiden tot vernietiging van het landschap, de leefgebieden van veel diersoorten en een moeilijk te voorspellen verandering in de meteorologische omstandigheden.
3. Een veilige, frequentiestabiele stroomvoorziening zal niet gegarandeerd zijn. (Zie de stroomuitval in Spanje in april 2025).
Een publicatie van Simon Michaux van de Finse Geologische Dienst heeft onze aandacht nu gevestigd op een vierde reden die dit energietransitiepad absurd maakt. Volgens Michaux zullen de specifieke metalen die nodig zijn voor de installatie van zonne- en windenergiecentrales, kabeltracés, opslag (batterijen en waterstof), elektrische voertuigen en warmtepompen, zoals koper, nikkel, lithium, kobalt, vanadium en grafiet, de komende 20 jaar niet in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn.
Het is bekend dat het vervangen van steenkool, olie en gas alleen mogelijk zal zijn met een aanzienlijke investering in metalen: een windturbine van 6 MW bestaat uit 30-50 ton koper en tot 300 kilogram zeldzame aardmetalen. Een elektrisch voertuig heeft 10 kilogram kobalt, 10 kilogram nikkel en 60-80 kilogram koper nodig, vier tot vijf keer zoveel koper als een diesel- of benzinemotor. In zijn berekeningen gaat Michaux ervan uit dat momenteel slechts 4% van de wereldwijde energievoorziening wordt gedekt door wind- en zonne-energie, 11,2% door waterkracht en kernenergie, en 84,7% door fossiele brandstoffen.
Als de wereld het voorbeeld van Duitsland zou volgen en het aandeel van 84,7% van de fossiele brandstoffen zou vervangen door wind- en zonne-energie, zou er 6 miljard ton koper extra nodig zijn. De jaarlijkse koperproductie bedraagt 28 miljoen ton. De vraag naar een 100% hernieuwbare energievoorziening is 200 keer zo groot.
De volgende grafiek (bron: rapport, p. 242) vergelijkt de gigantische extra consumptie van kritieke metalen met de winbare hoeveelheid. Michaux gaat ervan uit dat niet alleen bekende reserves, maar ook onbekende bronnen, zoals zeebodemmijnbouw, zullen worden geëxploiteerd. Bovendien gaat Michaux ervan uit dat de recycling van de metalen zal toenemen. De hier gepresenteerde case, berekend door Michaux, gaat uit van een energieopslagsysteem (batterij/waterstof) met een levensduur van 28 dagen dat een periode van 28 dagen duisternis kan doorstaan.
Het resultaat: In alle gevallen – van koper tot vanadium – overtreft de vraag naar metalen de geschatte beschikbaarheid, inclusief nieuwe bronnen, vele malen. (zie de volgende grafiek)
We kunnen alleen maar blij zijn dat geen enkel land ter wereld het Duitse pionierspad van een 100% transitie naar zonne- en windenergie volgt, maar in plaats daarvan, net als de VS en China, een groot deel van zijn toekomstige energievoorziening wil baseren op kernenergie en fossiele brandstoffen, en slechts een deel wil dekken met hernieuwbare energiebronnen.
Maar zelfs Duitslands solo-inspanning zonder kernenergie en fossiele brandstoffen zal de wereld voor problemen stellen: als we Michaux’ wereldwijde cijfers uitsplitsen naar Duitsland, dat goed is voor ongeveer 1,74% van het wereldwijde primaire energieverbruik, dan zal 1,74% van de 6 miljard ton koper in Duitsland gebruikt moeten worden om de doelstelling van klimaatneutraliteit in 2045 te bereiken. Dat zou neerkomen op 104 miljoen ton koper over 20 jaar. Dit komt overeen met 15% van de wereldwijde koperproductie in de komende 20 jaar (ongeveer 700 miljoen ton in 2040, zie pagina 254). Deze hoeveelheid zou gereserveerd moeten worden voor Duitsland, dat momenteel slechts ongeveer 4% van de wereldwijde productie verbruikt (ongeveer 1 miljoen ton per jaar). Het is zeker dat een dergelijke toename van de vraag de prijzen voor de energietransitie verder zal doen stijgen.
Bovendien, als de energietransitie doorgaat zoals ze nu gaande is, zullen we beleefd bij China aan moeten kloppen, aangezien zij nu bijna 50% van de wereldwijde koperproductie in handen hebben.
China domineert de wereld in 19 van de 20 kritieke grondstoffen
Het rapport van het Internationaal Energieagentschap (IEA) over kritieke mineralen (Global Critical Minerals Outlook 2025), gepubliceerd in mei, onthulde dat China ’s werelds grootste producent is van kritieke metalen en producten, of het nu gaat om koper (45%), kobalt (80%), lithium (70%), grafiet (95%) of zeldzame aardmetalen (90%). (Bron: IEA, 2025)
En China maakt gretig gebruik van zijn monopoliepositie: exportbeperkingen zijn een beproefd instrument in de wereldhandel en geopolitieke conflicten. China verbood in december 2024 de export van de metalen gallium, germanium en antimoon naar de VS. In februari 2025 werd een algemene exportbeperking voor alle landen ingesteld voor zeldzame aardmetalen, grafiet, wolfraam, bismut, indium, telluur en molybdeen.
De afgelopen vijf jaar laten zien dat China zijn monopoliepositie uitbreidt (zie volgende grafiek, bron: IEA 2025). China heeft sinds 2020 zijn wereldwijde marktaandeel in koper, lithium, kobalt, grafiet en zeldzame aardmetalen enorm vergroot. Dit geldt voor windturbines, zonne-energiesystemen, accu’s, elektrische voertuigen, elektromotoren en generatoren.
China zal de VS inhalen als grootste exploitant van kernenergie ter wereld
Op 24 mei 2025 ondertekende president Trump een presidentieel decreet om de uitbreiding van kernenergie in de VS te versnellen. De verwachting is dat de kernenergieproductie zal verviervoudigen van iets minder dan 100 gigawatt tot 400 gigawatt in 2050. De VS heeft 95 operationele kerncentrales. In de afgelopen 40 jaar zijn er slechts twee kerncentrales gebouwd. De laatste kerncentrale, Vogtle in Georgia, had een vergunningsperiode van 15 jaar, omdat de Nuclear Regulatory Commission (NRC) voortdurend nieuwe eisen ontwikkelde om het uitbreidingsproces te belemmeren. Daarom heeft de president besloten dat de vergunningsperiodes nu slechts 18 maanden bedragen. Hij heeft de bevoegdheden van de NRC ernstig ingeperkt. Zelfs experimentele kerncentrales van de vierde generatie moeten binnen 30 maanden worden goedgekeurd. Minister van Binnenlandse Zaken Dough Burgum stelde dat als men de race met China over kunstmatige intelligentie (AI) wil winnen, men over voldoende, betrouwbare energie moet beschikken. “Wat we de komende vijf jaar op energiegebied doen, zal de volgende vijftig jaar bepalen.”
Maar China heeft de afgelopen twintig jaar gebruikt om zijn eigen concurrerende energiecentrales (Hualong – Chinese draak) te ontwikkelen met geïmporteerde kerncentrales (bijvoorbeeld van Westinghouse of Framatome). China heeft nu kerncentrales gebouwd met een capaciteit van 58 gigawatt en zal tegen 2026 nog eens tien kerncentrales hebben voltooid. (Eén Chinese kerncentrale heeft een capaciteit van 1,1 gigawatt.)
Met $ 2,8 miljard voor één kerncentrale bouwt China energiecentrales die zeven keer zo duur zijn in Europa of de VS. China’s plan is om in 2030 meer kernenergie te produceren dan de VS. Het is voor het Westen onmogelijk om China’s voorsprong in de bouw van reactoren in te halen, die nog zo’n vijf tot tien jaar zal duren.
In de schaduw van de race tussen de VS en China zijn alle landen in Europa – behalve Duitsland en Oostenrijk – nu klaar om nieuwe kerncentrales in Europa te bouwen of overwegen ze dat, zoals zelfs Denemarken onlangs deed. De voormalige Deense premier Anders Fogh Rasmussen noemde de uitsluiting van kernenergie “belachelijk”. “Wind- en zonne-energie zijn goed zolang je wind- en zonne-energie hebt. Maar je hebt een niet-fossiele basislast nodig, en het is belachelijk om kernenergie bij voorbaat uit te sluiten.”
Fritz Vahrenholt.
Alleen de nieuwe Duitse minister van Milieu, Carsten Schneider (SPD), heeft zich uitgesproken tegen de steun aan kerncentrales op Europees niveau als duurzame oplossing voor het verminderen van de CO2-uitstoot. Schneider stelde dat de SPD ze niet als duurzame centrales zou classificeren. Hoewel Duitsland graag kernenergie importeert tijdens periodes van lage vraag, bedriegt het tegelijkertijd zijn buurlanden omdat het denkt het beter te weten. Wat zei premier Anders Fogh Rasmussen? “Belachelijk.” Kan iemand het met hem oneens zijn?
***
China kijkt mijlenver vooruit en heeft overal mijnen opgekocht of stukken grond met grondstoffen in veel Afrikaanse landen in ruil voor infrastructuur.
Daarbij de Chinezen liggen ook nog een keer mijlenver voor met kernfusie waar ze hier geen haar mee verder komen.
Maar het westen betaald nu de hoofdprijs omdat ze het toendertijd niet zagen en liever zoete lieve Gerretje wilde spelen.
Ook zullen ze ook nog een keer snelle kweekreacters moeten bouwen want uranium is ook niet oneindig.
Als ze hier maar blijven vergaderen zal er een tijd aanbreken met veel energie tekorten dankzij Brussel met hun gejaagde klimaat onzin.
Gooi je oude schoenen niet weg voor je nieuwe hebt.
@Theo,
Snelle kweekreactors zijn verleden tijd:
– France heeft drie generaties uitgeprobeerd. Heeft ze vele honderden miljarden €’s gekost en een paar ‘narrow escapes’ op een calamiteit
– UK heeft er een paar gehad die twee stranden met stukken zee onbruikbaar hebben gemaakt.
– Dld heeft er een gebouwd maar vervolgens omgevormd tot speelplaats
– USA heeft al in jaren zestig geconcludeerd dat die niets gingen worden.
– Japan heeft er een gebouwd. Ze hadden het geluk dat er maar een klein lekje was zodat het inferno nog beheersbaar was.
Toen ze na 10 jaar verbeteren de reactor opnieuw gingen proberen zijn ze er wijselijk mee gestopt.
– USSR heeft 2 modellen waarvan onduidelijk hoeveel/hoelang die aan zijn.
De grote problemen:
– veel duurder dan een normale kernreactor (factor 10 of meer)
– het proces kan heel snel uit de hand lopen waardoor de beheersbaarheid van het proces een heel duur probleem wordt.
En als het uit de hand loop dan moet je denken aan gebieden ter grootte van een provincie die onbewoonbaar worden…
– we hebben kernenergie helemaal niet nodig.
Kernenergie is een overbodige dure extra om hobbyisten te bevredigen. Denk aan een factor 4 duurder….
zie bijv Lazard accountancy in New York:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Electricity_costs_in_dollars_according_to_data_from_Lazard.png
Bas
Alleen in de zomer en op je gedroomde stille Zuidzee eiland, Wat zou je denken van de Maladiven. Misschien mag je als je opschiet ook mee onder water vergaderen.
Ondertussen gaat Martien Visser , uw aller energie-adviseur des vaderlands, onverdroten voort met de uitrol van de plannen .
” het schiet niet erg op met het stroomnetwerk. Dit heeft uiteraard consequenties voor de uitrol van zon& wind en ook voor de snelheid waarmee de samenleving kan elektrificeren ” . schrijft hij op X
Hoe harder men roept dat de waanzin moet stoppen , hoe groter die wordt. Steeds weer een stapje erbij . Zo gaat dat spelletje al 15 jaar met daarin gisteren een item in het journaal over een verdeelstation dat subiet gebouwd moet worden , ander zwaait er wat . Het werkt .
Niets of niemand dat effectief is in het stoppen.
@Bert,
Jij wilt toch ook elektriciteit als je moet stofzuigen, enz.?
Overigens gaat die uitrol helemaal niet snel vanwege alle administratieve procedures die eindeloos lang duren.
Gelukkig neemt ons stroomverbruik ook nauwelijks toe.
De piekjaren:
2011 113,6TWh
2019 113,7TWh
2021 113,6TWh
en sindsdien:
2022 108,9TWh
2023 106,8TWh
2024 110,9TWh
(cijfers van CBS statline)
Ja dat heb ik al ‘honderd jaar’ geleden voorspeld en er voor jullie ook nog een uitgebreid artikel over geschreven onder de titel ‘het busje komt zo’
Nou laat Vahrenholt nu maar eens een parallel artikel over uranium, opgewerkt uranium en Haleu schrijven. ok zo’n spreadsheet sprookjesboek
Maar ja daar willen jullie niets van weten. De groene energie utopie moet bestreden worden.
Maar van de even illusoire uranium droom daar willen jullie niets van weten. Desnoods toveren jullie uranium uit zeewater als konijnen uit de energie tovenaarshoed, die jullie totaal willekeurig maar ideologisch geframed uit de kast halen. Maar helaas die net zo hard tegen de grenzen van de beschikbaarheid aanloopt als veel elementen uit het periodiek systeem.
Willen jullie niets van weten en dan gaan jullie maar een loopje nemen met de wetten van de entropie…
Hokus pokus pilatus…. pas…
Het grote energie toverboek van Climategate pagina 37 tot 41 onder hoofdstuk drie …Schaarste bestaat niet, alleen als het om de ‘groene windmolentjes’ gaat
Dus jij hebt voorspeld dat de groene utopie juist zou leiden tot de besparingen op energie en grondstoffen op basis van het begrip entropie.
Knap stukje linkse omdraai journalistiek met bluf weer. Ik heb het al vaker geadviseerd Gerard; meld je aan bij een van de msm kranten als columnist want schrijven in lijn met de directieven; daar ben je een kei in. Makkelijk kan je je meten met de schrijfsels van Bard de Wijer die verspilling als duurzaam verkoopt en lineair als circulair.
Binnenkort zijn jullie op deze site in de meerderheid trouwens.
Het is toch wat met die jullie.
Gerard
Een juiste interpretatie van de feiten/berichten is nodig
1— meer kerncentrales zou de vraag naar uranium kunnen verhogen van 68.000 ton in 2005 naar 100.000 ton in 2030. Het International Energy Agency (IEA) waarschuwde al in 2007 dat zonder massale investeringen in mijnbouw en opwerkingsfaciliteiten een tekort mogelijk is vanaf 2020, hoewel dit scenario nog niet volledig is uitgekomen door stagnatie in de kernenergiesector. Belangrije opmerking is dat het IEA enkel een tekort aangeeft bij gebrek aan investeringen niet een tekort aan beschikbaarheid
2—Voorraaddiversiteit er is een grote spreiding van bronnen : Uranium wordt gewonnen in landen als Australië (28% van de reserves), Kazachstan (13%), en Canada (10%), met Rusland slechts 8%. Dit maakt de markt minder geopolitiek kwetsbaar dan vaak gedacht.
3— voorraadbeheer , kerncentrales leggen voorraden aan van 2 -10 jaar.
4—-Technologische vooruitgang: Snelle kweekreactoren en verbeterde winningstechnieken kunnen de beschikbare voorraad effectief vergroten. Schattingen variëren van 17 tot zelfs 68 miljoen ton winbaar uranium bij hogere prijzen, wat kernenergie nog eeuwen kan ondersteunen
beste Eric en Johan, de cijfers die je aanhaalt zijn reëel — maar de interpretatie ervan berust op een cruciale denkfout: ze gaan uit van lineair gebruik in een statische wereld. En precies dát is een illusie.
De opschalingsillusie
De “nog 90 jaar uranium”-claim geldt alleen als het wereldwijde gebruik op het huidige niveau blijft. Maar dat is niet wat men voor ogen heeft. Als kernenergie serieus wordt opgeschaald — zoals nu wordt gesuggereerd door China, India, Rusland, Europa én Afrika — dan verviervoudigt de vraag al snel. In dat geval is je ‘voorraad voor 90 jaar’ bij gelijke jaarlijkse consumptie, in werkelijkheid nog maar goed voor 30 à 40 jaar. En dat terwijl een kerncentrale gemiddeld 60 jaar draait. Je hebt dus nog vóórdat die nieuwe generatie centrales uitgebaat is, al een leveringsprobleem te pakken. Het os dan namelijk op!
De paradox van voorraadmodellen
Uraniumrapporten (zoals die van de OECD) geven reserves weer bij de huidige prijs en met huidige technologie. Maar zodra de vraag stijgt, worden moeilijk winbare voorraden economisch en ecologisch problematisch. Je kunt er meer voor betalen, ja — maar dat betekent meer energieverbruik bij winning, meer watergebruik, meer giftig afval, en uiteindelijk: een dalende energetische netto-opbrengst (EROI). Je stopt er meer in, om er minder uit te halen.
Zelfs als de voorraad er is, blijft kernenergie een hypercomplex systeem: uranium moet worden gedolven, vervoerd, geconverteerd, verrijkt, gebundeld en opgeslagen — met tientallen schakels, waarvan veel onder geopolitieke of klimatologische druk staan (zoals Niger, Kazachstan, Canada, Frankrijk). De technologische opschaling verergert die kwetsbaarheid exponentieel.
Geen energiebron kan zichzelf redden uit uitputting
Snelle kweekreactoren, thorium en gesmolten zoutreactoren worden steevast opgevoerd als “de oplossing”. Maar dat zijn ofwel experimentele technologieën, ofwel prototypes met een bewezen geschiedenis van vertragingen en kostenoverschrijdingen. Ze kunnen het bestaande systeem niet op tijd vervangen — laat staan opschalen. Het is alsof je een haperende trein probeert te versnellen door alvast te dromen over een hyperloop.
Kortom: uranium is een tijdelijke schijnzekerheid in een wereld die sneller consumeert dan ze kan aanvullen, en waarin elk pleidooi voor kernenergie als panacee berust op irreële groeiverwachtingen. Zonder expliciete correctie voor de opschalingsillusie zijn uitspraken over ‘eeuwen voorraad’ pure wenslogica.
@Gerard,
We zijn het geloof ik zowaar eens. Kernenergie is dan ook aan het afsterven.
Aandeel kernenergie bij de opwek van stroom wereldwijd in 1996 ~18%, 2024 9%.
De daling gaat nog wat jaren verder want kerncentrales opruimen is akelig duur, dus worden ze zolang mogelijk in dienst gehouden ook als er verlies wordt geboekt.
https://ourworldindata.org/data-insights/the-world-is-getting-more-of-its-electricity-from-renewables-but-less-from-nuclear-power
Er zit in ieder geval nog voor zo’n 90 jaar aan uranium in de grond. We kunnen dus nog even vooruit.
https://www.oecd-nea.org/jcms/pl_103179/uranium-2024-resources-production-and-demand?details=true
Uranium is het probleem niet.
De kostprijs van de stroom middels kerncentrales is veel te duur. Niet 30% of zo, maar een factor 4 of meer!!
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Electricity_costs_in_dollars_according_to_data_from_Lazard.png
Daarom produceren hernieuwbare nu >30% van de stroom in de wereld en is het aandeel van kernenergie gedaald naar 9%
(zie de link van mij hierboven)
Gerard d’ Olivat
Wil Varenholt niet met jou in discussie? Of jij niet met Varenholt?
Heeft ook niet veel zin want alles is volgens jou onmogelijk en als fossiel op is gaat het restantje mensen dat nog over is gewoon weer in het dan weer maagdelijke oerwoud wonen. Bert, Bart, Frans en jij Gerard maken dat niet meer mee. Want als alles volgens de berekeningen van Bert verloopt en de mensheid via bewapening niet eerder aan zijn einde komt, duurt het nog ongeveer 350 jaar voor de winbare reserves aan fossiele energiegrondstoffen op zijn. Maar misschien is de nood zo hoog dat we weer meer risico durven te nemen en de kostbare kostenverhogende procedures m.b.t. kernenergie op een einde lopen.
Maar misschien lopen we, onze nazaten, (die jullie natuurlijk uit verstandige overwegingen niet hebben) tegen die tijd allemaal in een zonnepak met zonnehoed op. Allen in het maagdelijke oerwoud heb je daar niet zoveel aan.
Een vlotje met accu op een meertje of rivier in het oerwoud tijdens het vissen, doet dan wonderen. En met maar 500 miljoen wereldwijd kun je ook weer gemakkelijker migreren naar warme oorden als het hier weer eens te koud wordt. De rampscenario’s toch. Welke ramp is het ergste? de klimaatramp of de grenzen aan de groeiramp
China doet nu ook mee aan de oorlogsretoriek
Recent verbood china de uitvoer van permanente magneten, waar het dominant in is, voor “dual use – dubbel gebruik”
Oekraine wilde 4,5miljoen FPV drones maken, dat zijn 18 miljoen electrische motoren die magneten nodig hebben , China wil die niet meer leveren wegens dubbel gebruik, maar blijkbaar gaan die magneten nu maar Rusland , ook om FPV drones te maken, maar dat is natuurlijk geen dubbel gebruik.
Dit toont nogmaals onze kwetsbaarheid aan en dat China die kwetsbaarheid nu al uitbuit
Eric
De manier is daarom je minder vijandig opstellen en vooral de hand in eigen boezem steken. Verbeter de wereld begin bij jezelf. Handel is beter dan wapengekletter. En let wel, het is niet alleen China. Europa schiet zich volledig in eigen voet. Rutte een maand aan het front en misschien weet hij dan beter.
Geschiedenisleraar? Het zou me wat. Pinocchio zal je bedoelen.
Zou wel heel dom zijn van China om zich zo te verbinden aan de verliezende partij!
Zo dom zijn ze niet. Dus leveren ze via via anyway.
In de economische studies over de rentabiliteit van energie systemen wordt veelal de term EROI – energy return on invested- gebruikt , een lage EROI wil zeggen dat er veel energie nodig is in verhouding tot de opgebrachte energie. Grondstoffen raffineren vraagt zeer veel energie, energiesystemen die veel grondstof verbruiken hebben automatisch een lage EROI.
Zon en wind hebben een lage EROI minder dan 10 ongebufferd en minder dan 5 gebufferd ( bv met back up batterij) . Onze moderne maatschappij heeft momenteel een EROI rond 20 – 25 nodig om de huidige levensstandaard te behouden , laat staan te verhogen. Gascentrales halen net dit niveau , bruinkool ligt beter en kerncentrales met rond 70 spannen de kroon mede hun hoge levensduur, en zijn daarmee essentieel om de schade door zon en wind enigzinds te compenseren.
eric
Probeer Gerard d’Olivat daar meer eens van te overtuigen. Ik wacht nog op zijn berekening. Zijn veranderde mening heb ik al.
U jongleert met het begrip EROI alsof het een objectief getal is. Maar zonder duiding zegt het helemaal niets over de werkelijke maatschappelijke kosten of baten van een energiesysteem. Het is een speeltje van technocraten, maar totaal onbruikbaar zonder context.
Wat bedoelt u precies met EROI? De smalle versie, waarbij je alleen de directe energie telt – een pomp hier, een turbine daar? Daarmee haal je hoge cijfers, vooral in brochures van de nucleaire industrie.
Maar wie serieus rekent, gebruikt een brede, netto EROI: dus inclusief het energieverbruik voor cement, staal, transport, onderhoud, personeelslogistiek, afbraak en langetermijnopslag. En vooral bij kerncentrales komen daar nog de kosten bij van jarenlange bouw, bureaucratie, en ontmanteling. Dan kom je een stuk lager uit.
En er is nog een derde benadering: de monetaire EROI. Als een centrale 20 of 30 miljard kost, dan kun je dat bedrag omrekenen naar een energie-equivalent (per euro geïnvesteerde energie). Als de geproduceerde stroom dat niet dekt, zit je netto in de min. Zelfs EDF weigert zulke berekeningen — vermoedelijk met reden.
Waarom doet dit ertoe? Omdat een energiesysteem met een lage of zelfs negatieve EROI geen netto-energie oplevert voor de samenleving. Zorg, onderwijs, openbaar vervoer, digitale infrastructuur — dat zijn de sectoren die draaien op overschot, niet op sprookjes.
EROI is dus geen natuurwet, maar een maatschappelijk meetprobleem. Hoe eerlijker je rekent, hoe harder het oordeel — zeker over prestigeprojecten zoals de EPR.
Alleen vermoed ik een drukfout als ik lees: “Met $ 2,8 miljard voor één kerncentrale bouwt China energiecentrales die zeven keer zo duur zijn in Europa of de VS”; en dat het eerder moet zijn: “Met $ 2,8 miljard voor één kerncentrale bouwt China energiecentrales die zeven goedkoper zijn dan in Europa of de VS”. Zie daarvoor onderstaande website
https://efe.com/en/latest-news/2024-08-20/chinas-nuclear-surge-31-billion-for-11-new-reactors/
Hierin lees je: “Jiemian estimated are based on the average cost of 20 billion yuan ($2.8 billion) per reactor. Typically, China completes such projects within five years of approval”.
Blijkbaar bouwt China kerncentrales voor 2,8 miljard $ en worden ze na 5 jaar opgeleverd.
Herman, je zegt hewoon hetzelfde maar anders.
in de tekst staat dat een chinese kerncentrale in het westen zeven keer zo duur zijn.
Jij zegt dat even anders: jij zegt dat een chinese kerncertrale zeven keer goedkoper is dan een westerse kerncentrale.
Het verschil is wat je als referentie neemt. Dat is geen drukfout.
Conclusie: Investeer in kritische metalen en mijnbouw. Althans wanneer je jonger bent dan 50 jaar. Voor de oudjes onder ons heeft het weinig zin meer.
Johan D.
Nou, met de huidige oorlogshitserij en de daarvoor benodigde grondstoffen kan het snel gaan. Voor al die drones is er ook nogal het een en ander nodig. En om de afweer te omzeilen en in de war te brengen heb je heel wat drones nodig. Maar, het komt goed, In Born gaan ze die dingen maken. Misschien eerder in vredestijd te gebruiken als pakket- en post bezorger.
Jongens, schei eens uit met die onzin over de voordelen van kernenergie.
Alleen al die vreselijke stralingsgevaren.
Gelukkig zijn ze in Israel slimmer en zijn ze op advies van ons aller Bas begonnen met het afbreken van de kerncapaciteiten in Iran. Hulde Bas.
Zo, nu weer even serieus.
Iran heeft in de afgelopen jaren diverse malen Poetin geholpen met het sturen van drones en ander wapentuig.
Ben benieuwd wanneer Poetin wat terg gaat doen om Iran te helpen.
PS.
Of zou ome Vlad nu wat andere zorgen hebben?
https://www.msn.com/nl-nl/nieuws/other/kolossale-russische-verliezen-per-ongeluk-onthuld/vi-AA1GzQkG?ocid=hpmsn&cvid=33b5dfe2e80044208cc754c71ee149a9&ei=15
AnthonyF
Ken je die: Het eerst wat sneuvelt in een oorlog is de waarheid. Je moet toch wat doen om het moreel hoog te houden?
Ja, en?
Wat probeer je me nu duidelijk te maken?
AnthonyF
Dat er andere, ook Amerikaanse bronnen zijn en nog vele andere die iets héél anders beweren. En dan is het een kwestie van geloven of van je bubbel wie je volgt. Het zou zo maar kunnen dat het de tegenpartij is.
“in Israel slimmer en zijn ze op advies van ons aller Bas begonnen met het afbreken van de kerncapaciteiten in Iran.”
Oriënteer je wat beter.
Dan had je geweten dat ze daartoe niet in staat zijn.
Ze hebben wel een paar atoomfysici vermoord stellen ze. Maar veel stelt het verder niet voor.
Netanyahu moet wel veel lawaai maken over (deels virtuele) successen, want anders verdwijnt hij echt in de gevangenis. Hij is immers veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf vanwege fraude…. Kost wel veel Palestijnen het leven…
NB
Zelfs met de USA deep penetrating ~20tons bom wordt het dubieus of Israeël daarmee wat gaat bereiken, gezien de rotsen waarin/-onder Iran zijn kritische kernfaciliteiten heeft gebouwd. Overigens is het dubieus of USA die bom aan Israël wil geven… Nethanyahu is immers een gevaarlijk ietwat labiel mannetje
Nog maar een keer proberen:
P *A= σ * A * T⁴ ⟹ P= σ * T⁴
⟹P = 5.67 x 10⁻⁸ * 288⁴ = 390 W/m²
P *A= λ*A*ΔT/d⟹P=λ*ΔT/d
Voor 100 meter hoogte verschil geldt 1 graden verschil, dus d=100
⟹ P=λ*ΔT
De λ van een gasmengsel zuurstof en stikstof is,
78% * 0,024 W/mK + 21% * 0,025 W/mK=0,023 W/mK
Voor het stilstaande gasmengsel zonder overdracht door convectie geldt nu
⟹ P=0,023*1/100 ⟹P =0,00023 w/m²
Van de 390 watt afgestraalde energie wordt dus 0,00023 w/m² door middel van straling overgedragen.
Voor stikstof , zuurstof en CO2 geldt nu:
De λ van een gasmengsel zuurstof en stikstof en CO2 is,
78% * 0,024 W/mK + 21% * 0,025 W/mK+0,04% * 0,014W/mK=0,0230056W/mK
Voor het stilstaande gasmengsel zonder overdracht door convectie geldt nu
⟹ P=0,0230056*1/100 ⟹P =0,000230056 w/m²
Van de 390 watt afgestraalde energie wordt dus 0,000230056 w/m² door middel van straling overgedragen.
Het overige deel van de 390 w/m² wordt dus door convectie over gedragen en niet door straling ,dit zou betekenen dat het hele verhaal van opgevangen straling van CO2 en de enorme opwarming van de aarde niet zou kloppen omdat het overgrote deel ,bija alles door convectie wordt overgedragen.
Nou graag even mijn gedachtegang afkraken want ik ben nog niet helemaal overtuigd.
Nico, Ik begrijp niet goed wat je bezig bent om te doen. Misschien dat je eerst moet zeggen wat je wilt bereiken met de berekeningen. Ik herken de S-B vergelijking. Daar heb ik onlangs ook nog een beetje naar gekeken. Misschien moet je even daarna kijken. Klik op mijn naam.
nico
Volgens mij was Arthur Rörsch zaliger over die convectie samen met vakgenoten ook mee bezig. Ik weet niet of het door die vakgenoten is voortgezet. Onder zijn auteursnaam kun je zijn artikelen op deze site nog vinden.
het idee is dat de langgolvige straling van de aarde niet af kan stralen door de CO2.
echter ook zonder co2 is de afstraling nihil namelijk 0,02398 w/m² met co2 is dat 0,0239756 w/m²
ik zie dus in het geheel niet hoe een extra 0,0000044 w/m² de aarde met 1-3 graden gaat opwarmen.
De overdracht van warmte is dmv contact,straling en convectie. Doordat de formule van de warmtestroom uitgaat van stilstaande gassen is de warmtestroom uitsluitend dmv straling. Maar de totale overdracht van de warmte is 390 W/m².
Dus de overdracht door convectie is 389,97602 w/m² Daar houd CO2 niets van tegen.
En de terug gekaatste straling door CO2 is 0,0000044 w/m² dit is dan het deel dat dan voor de alarmisten theorie wordt gebruikt.
een kolom van lucht van 1m2 weegt 10.000 kg ,om dit op te warmen met 1 graad heb je Q = m * c * ΔT
10000*718*1=7180000 joule/m2 nodig. Maar de CO2 geeft maar 0,0000044 j/sec//m²
Dus dan duurt de opwarming van 1 graden door de CO2 51744 jaar.
Om de atmosfeer 1 graden warmer te maken heb je 7180000 joule/m2 nodig. Als je dan de geclaimde periode van 60 jaar neemt moet de afgestraalde warmte 0,0037 j/sec/m2 nodig maar de CO2 zorgt maar voor 0,0000044 j/sec/m2.
ik zie aan de grafiek dat het nog steeds kouder wordt. gelukkig maar.
Speciaal voor Peter van Beurden en anderen die geinteresseerd zijn in de EROI van de kerncentrale projecten van EDF. De conclusie is dat ze een negatief rendement hebben…
U gelooft dat natuurlijk maar goed… u weet het vast beter dan de Franse Rekenkamer.
De Franse Rekenkamer heeft in een kritisch rapport geconcludeerd dat het EPR-kernreactorproject financieel niet rendabel is. De bouw van de EPR-reactor in Flamanville, oorspronkelijk begroot op 3,3 miljard euro, kost nu naar schatting 20,4 miljard euro. EDF heeft geweigerd om zelf de verwachte rentabiliteit te berekenen, waarna de Rekenkamer dit zelf deed. Bij een levensduur van 60 jaar en een stroomprijs van 90 euro per MWh zou de rentabiliteit slechts 2% bedragen — lager dan de financieringskosten van EDF. Volgens de Rekenkamer betekent dit dat het project verlieslatend is.
Ook internationale EPR-projecten kennen forse vertragingen en kostenoverschrijdingen, zoals bij Hinkley Point in het Verenigd Koninkrijk, waar de kosten zijn opgelopen tot maximaal 34 miljard euro en de oplevering is uitgesteld tot 2029–2031. Het vertrek van partner CGN leidde tot een verlies van 11,5 miljard euro voor EDF in 2023. De Rekenkamer adviseert daarom om pas te investeren in het volgende project (Sizewell C) als het financiële risico bij Hinkley is verminderd.
Het Franse EPR2-programma, aangekondigd in 2022, ondervindt eveneens problemen. De kosten zijn inmiddels gestegen van 51,7 naar 67,4 miljard euro, met mogelijk overschrijding tot boven de 100 miljard. De ingebruikname van de eerste reactoren is uitgesteld tot tussen 2039 en 2044. EDF heeft het voorbereidingsbudget voor 2025 al verlaagd.
De Rekenkamer dringt aan op terughoudendheid vanwege ontwerptragingen, het ontbreken van een gedetailleerde begroting en een solide financieringsplan. Het ministerie van Ecologische Transitie onderschrijft het belang van financieringszekerheid, maar verdedigt internationale ambities. EDF stelt dat buitenlandse projecten de seriebouw in Frankrijk juist kunnen ondersteunen.
Kortom: het EPR-programma is technisch complex, financieel onzeker en strategisch riskant. De risico’s stapelen zich op, terwijl EDF al zwaar belast is.
https://reporterre.net/L-EPR-n-est-pas-rentable-tranche-la-Cour-des-comptes
Bij Hinkley Point in het Verenigd Koninkrijk zijn de kosten inmiddels opgelopen naar £46miljard (=€54miljard) met de mededeling van EDF (bouwer en eigenaar van alle KC’s in UK naast die in France) dat er kans is op verdere overschrijding van de bouwkosten. Verder dat de opleverdatum van de 1e reactor op z’n vroegst in 2031 wordt verwacht.
NB
EDF heeft de grond gekocht in 2008 en had in 2012 daar al een meute mensen aan het werk.
De garantieprijs voor alle geproduceerde stroom, inclusief de belangrijkste subsidies, is inmiddels €174/MWh geproduceerd, jaarlijks te verhogen met de consumenten prijs inflatie (CPI).
De belangrijkste subsidies:
– Overheid garandeert alle leningen
– Overheid neemt de kosten op zich bij ongelukken
Mij is niet duidelijk hoe UK denkt met dergelijk prijzen eerlijk te kunnen concurreren??
Wij weten die kosten zo goed omdat:
– de EU indertijd toestemming moest geven voor de bouw van die kerncentrale (UK zat toen nog in de EU), en
– er vanwege eerlijke concurrentie verhoudingen duidelijkheid over de kosten moest komen.
Dus werd de Europese rekenkamer ingeschakeld.
Ook na vertrek uit de EU kon UK zich niet onttrekken aan het toezicht want ze wil als gelijke partner stroom kunnen in- en uitvoeren van/naar EU landen (France, B, NL. N).
Daar komt Bas weer aanhinkelen. Lukt het Bas, val niet.
Gerard d’Olivat.
Dat staat dan in schrille tegenstelling mat die goedkope Chinese kerncentrales. Misschien staan er in Frankrijk teveel ambtenaren op de payrol.
Een verschil van 2,8 t.o.v.20 is nogal wat.
Maar god, even aangenomen dat het klopt, dan is de basisprijs per kWh dus 9 cent. De consumentenprijs hier fluctueert tussen de 30 en 40 ct per kWh.
Dat zijn dus in belangrijke mate belastingen door de staat. Die daar leuke dingen mee doet voor de mensen.
Daarbij moet je de prijs dus vergelijken met de alternatieven en als er goedkope steenkool is en geen weerstand tegen het gebruik daarvan is dat de concurrerende brandstof voor een economisch slecht functionerende armlastige staat die Frankrijk volgens ingewijden is een logische keuze. Temeer omdat ook in Frankrijk de verhouding stroom en andere energie ook ongeveer 1: 5 bedraagt.
Het gaat dus niet om de prijs alleen, het gaat om de concurrentiekracht. En ten opzichte van China is er dus iets mis. En dat geldt niet alleen voor Frankrijk, maar voor heel West-Europa.
De kwestie is dus, wat is de basisprijs voor uit kernenergie gemaakte stroom, voor uit fossiel gemaakte stroom en voor uit “renewables” gemaakte stroom. En, kunnen die systemen allen apart aan de vraag voldoen of hebben ze elkaar nodig in een mix. Alles inclusief netwerk, back-up, landschapsbederf en bederf van leefmilieu en landbouwgronden en verlies aan waarde van onroerend goed.
Maar ik constateer dat je omdat je die berekeningen niet levert, niet voldaan hebt aan het beantwoorden van de vraag.
Peter,
Je weet niet hoeveel die kerncentrales in China kosten, ook onduidelijk wat de werkelijke bouwtijd is.
Tot een paar jaar terug bouwde Z.Korea in hoog tempo kerncentrales en volgens verhalen ook nog goedkoop.
Totdat bleek dat er gesjoemeld werd met de cijfers. Dat is niet zo erg, maar er werd ook gesjoemeld met de veiligheid.
Bijv.
Men gebruikte gewone elektriciteitsdraad (plastic isolatie) in het nucleaire deel zodat zeker is dat de controle kamer geen info meer zou kunnen uitlezen als de temperatuur te hoog werd, enz.
De grote baas van KEPCO is toen veroordeeld tot wat jaar gevangenisstraf.
Bij de bouw van de enige kerncentrale die KEPCO in het buitenland heeft gebouwd is gebleken dat de bouw eerder begon dan aangegeven en dat er nog veel meer mis is met de veiligheid. De opdrachtgever (de VAR) had een deskundig bedrijf ingehuurd om alles te controleren.
De oplevering werd gevierd waarna jaren later de inbedrijfstelling volgde…
Bas
Natuurlijk weet ik dat niet. Jij ook niet. Dus ga ik er maar even van uit dat het artikel klopt. Als ik op internet ga zoeken dan lijkt het bedrag van 2,8 milard in de veste verten niet te kloppen. het varieert van 40 tot 100 miljard Geen peil op te trekken dus.
Maar daarover gaat het niet. er moet in het belang van de huidige mensheid een oplossing komen om op de een of andere manier in onze vraag-gestuurde energie te voorzien die bij een moderne samenleving hoort. En dan heeft het geen pas om met halve oplossingen die volatiel en aanbod-gestuurd zijn af te komen. Dat is bedrog. ik schat zo even in dat je 2/3 van de kosten van die renewables weglaat omdat het zo lekker bekt. Maar bedrog blijft het.
Duur is geen maat als je het niet eerlijk met een alternatief vergelijkt en dat vergelijk gaat, én over de opwekprijs, en de transportprijs. De klanten betalen de prijs die de overheid in samenspraak met de producent betaalt om inkomen te kunnen herverdelen en omdat belasting op de energie die iedereen nodig heeft, zo’n gemakkelijk controleerbare heffing is.
“een oplossing komen om in onze vraag-gestuurde energie … voorzien die bij een moderne samenleving hoort.”
Dat probleem is met de geplande aanleg van wind+zon+aanvullingen*) allang opgelost.
Denk aan omzetting van stroom in H2 en andere gassen of vloeistoffen. Zie bijv. de Shell fabriek in aanbouw op Maasvlakte2 en nog veel meer soortgelijke fabrieken.
______
*) aanvullingen ten behoeve van de productie van plastics, benzine (voor verstokten), enz.
Gerard d’Olivat.
in de wacht
Waarvoor ik zal je nog even de reactie die ik heirboven ook al plaatste nog even meegeven. We leven niet als goudvissen rondzwemmend in een EROI kom maar in een echte wereld waar het om echte energieproductie en consumptie gaat waar ook jij Peter voor moet betalen….
Uit het recente rapport van de Franse Rekenkamer dat de nieuwe EPR-kerncentrale in Flamanville stroom produceert tegen 90 euro per megawattuur (MWh) — een bedrag dat structureel verliesgevend is voor EDF, dat verplicht is om een groot deel van zijn productie tegen 42 euro per MWh aan te bieden.
En dat is nog zonder transport, netbeheer, belastingen en opslag. De echte consumentenprijs komt veel hoger uit — soms boven de 200 euro/MWh. Wanneer we daarbij de bouwkosten, afbraakkosten en opslag meenemen en vertalen naar energie, zakt de EROI (energy return on investment) dramatisch, Wat betekent: je stopt er meer energie in dan je eruit haalt.
Dat is niet alleen een technisch probleem, maar een politiek-economisch alarmsignaal. Als zelfs ‘de kroonjuwelen’ van het Franse energiesysteem geen netto-energie meer leveren, dan zitten we in een structureel verliesmodel, ongeacht of de poort van Hormuz open of dicht is.
Ach peter van Beurden ik schrijf sneller dan jij kan lezen. Dus dat je nooit antwoord geeft verbaasd me eigenlijk niets…Met ouderlingen uit de gereformeerde kerk voer ik nooit discussies over het bestaan van de ‘heilige geest’ Ik dacht bij een platform dat zichzelf wetenschappelijk noemt dat dat wel anders zou zijn maar nee hoor… Jij bent een soort hoofdouderling heb ik de idee je geeft allemaal duimpjes naar beneden inde consistorie kamer van de opper Ayatollahs van de klimaat en energie ‘utopische kerk’ . Veel eigen ideeën heb je vast niet maar dat hoort ook niet bij zo’n mooie geloofsbelijdenis
Beste Gerard,
Je zou mij en vele lezers een groot plezier doen indien je je van ad hominem argumenten / ópmerkingen zou willen onthouden.
‘Dat hep zo’n jongen toch niet nodig!’
Gerard d’Olivat
Je bluft. En probeert anderen met kleinerende opmerkingen van de bak te bijten. Ik vind dat minderwaardig gedrag. Een goed opgevoed mens doet dat anders. Zeker als hij oude voorname wortels heeft. Noblesse oblige. Overigens , sidderen en bibberen voor blufpokeraars heb ik sinds lang verleerd.
Wie geeft er hier geen antwoord?
Ik vroeg je eerder:
1. Hoe is de prijs van de stroom uit kerncentrales in Frankrijk opgebouwd. Geen antwoord.
2. Hoe staan de kosten voor het afbreken en opruimen van de afgedankte oude kerncentrales in verhoudding tot de historische opbrengsten. Uitgedrukt in euro’s per kWh. Geen antwoord.
3. Wat is de opwekprijs van stroom uit kernenergie, renewables, fossiele brandstof per kWh alles inbegrepen. Geen antwoord.
En wat krijg je dan ? Een verwijzing naar een gekopieerde riedel. Dat moet, met alle respect, beter kunnen Gerard.
Gerard d’Olivat
@”Uit het recente rapport van de Franse Rekenkamer dat de nieuwe EPR-kerncentrale in Flamanville stroom produceert tegen 90 euro per megawattuur (MWh) — een bedrag dat structureel verliesgevend is voor EDF, dat verplicht is om een groot deel van zijn productie tegen 42 euro per MWh aan te bieden.”
Andere vraag.
Waarom is EDF dat verplicht? Wie bepaald dat, is dat een Europese regel? En hoe verhoud zich dat met de stroomprijs van de omringende landen. Ia het misschien wanbeleid van de Franse staat? Of komt het voort uit concurrentie overwegingen? Of is het hengelen naar subsidie.
Als je geen antwoord weet, aub niet met de deuren slaan, rood aanlopen of beginnen met kleineren/schelden. Er zijn er hier die dat beter kunnen.
Peter, Je relevantste vraag wordt beantwoord door deze grafiek van Lazard accountancy (New York):
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Electricity_costs_in_dollars_according_to_data_from_Lazard.png
Zij voorspellen bovendien dat de kosten voor kernenergie jaarlijks gaan toenemen met de inflatie, geschat op 3%/a.
Wind en zon gaan hun dalende kosten voortzetten…. En die zijn al 4 keer zo goedkoop dan kernenergie…..
Wind vooral dankzij de toenemende grootte van windmolens en de dalende onderhoudsfrequentie.
Zon vooral dankzij de automatisering van de productie van zonnepanelen en de kwaliteitsverbeteringen.
Hoofdartikel is zoveelste argument tegen verdere onbetrouwbare 100% ‘hernieuwbare’ energie uitrol…. dus onzindelijk!
“de versnelde uitbreiding van kernenergie in de VS en China.”
Een verzinsel – leugen!
Aandeel kernenergie in:
VS (https://www.eia.gov/electricity/annual/html/epa_03_01_a.html)
in 2013 opwek: 790TWh door 100 kernreactors (in 1990 nog 108) op een totaal opwek van 4066TWh =19,4%
in 2023 opwek: 775TWh door 100 kernreactors op een totaal van 4183TWh =18,5%.
Wereldwijd, en speciaal in het vrije westen waar kostprijzen tellen, is kernenergie op de aftocht.
Ooit 18% van alle stroom nu 9%.
Bas
De getallen die je oplepelt geven alleen aan dat in veel beginnende landen steenkool en andere energiedragers uit kostenoverwegingen en uit technologische achterstand eerder worden ingezet en ook omdat landen zelf over die goedkopere fossiele bronnen beschikken.
Momenteel bevindt zich het aantal kerncentrales/kernreactoren zich voornamelijk in de hoogst ontwikkelde landen. Die daarnaast een belangrijkdeel van hun productie naar landen met goedkopere arbeidskrachten hebben verplaatst om in Parijs een wit voetje te halen.
Je vergelijkt dus volgens mij voor de zoveelste keer appels en peren.
“De getallen … alleen aan dat in veel beginnende landen steenkool en andere energiedragers uit kostenoverwegingen en uit technologische achterstand eerder worden ingezet.
Dat is niet zo. Vooral in hoogontwikkelde landen (USA, UK, enz.) is kernenergie op de terugweg.
Zelfs in France. Kern produceerde daar 78%, nu ~65%
België, Zwitserland, Spanje hebben besloten om Dld te volgen met de afbouw van kernenergie naar nul.
Oostenrijk en Italië hebben dat, eerder dan Dld, al succesvol gedaan…