Jozef Leen.
‘Du choc des opinions jaillit la vérité.’
Dit is een reactie op de bijdrage van Gerard d’Olivat hier.
Door Jozef Leen.
Het artikel is op zich heel goed geschreven, maar ….
1. Doemdenken is van alle tijden
In de naoorlogse periode bij de opkomst van kernenergie waarschuwden de toenmalige onheilsprofeten van dienst voor het nakende, nijpende tekort aan fossiele brandstoffen. Kernenergie was toen het zaligmakende, passende antwoord.
Nu is het bij de zogenaamde “renaissance” van kernenergie plots krak andersom. Zelfs de voorspellingen over de voorraad termijnen in het “utopische wensdenken”, toen en nu, zijn gelijkaardig.
“Much ado about nothing”. Er wordt blijkbaar altijd wel wolf geroepen.
2. Erger nog, mythes zijn ook van alle tijden.
“Erger nog” omdat één mythe meer schade kan aanrichten dan duizend leugens. Voorbeelden moeten niet ver gezocht worden: de Lysenko dwaling, de Grote Sprong Voorwaarts, de Heksenjacht en nu de Groene Verdwazing. Vaak vinden die hun oorsprong in angst en onwetendheid. “Tegen domheid zijn de Goden niet opgewassen”, schreef ooit von Schiller.
Toch worden vroeg of laat en spijtig genoeg meestal laat, mythes altijd achterhaald door de harde werkelijkheid gewoonlijk in de vorm van fysische of economische wetmatigheden of omdat Jan-met-de-pet ten lange leste wel ziet dat hij een poot wordt uitgedraaid.
De Tsjernobyl ramp en de opvolging ervan maakten de Sovjet ideologen en de wereld heel duidelijk dat je niet zomaar een goedkoop loopje kan nemen met kernenergie. Krakkemikkige, inherent onveilige grafiet reactoren open en bloot opgesteld, een schromelijk gebrek aan opleiding en een zoekgeraakte veiligheidscultuur werden uiteindelijk duur betaald.
Voeg daar nog de natuurramp in Fukushima aan toe en je hebt een rijke voedingsbodem voor een reactieve politiek van groene beunhazen wat even goed een vorm van een mythe is.
3. “De (uranium) voorraad die er niet is”
Die voorraad is geen pure kwestie van natuurlijke reserves, maar ook van prijszetting. Dat was en is trouwens eveneens het geval met olie en steenkool.
Productie is iets anders dan voorraden. De grootste deposito’s, ongeveer een kwart van de gekende, erkende wereld voorraad, zit in Australië. Dat wordt niet eens vermeld in het artikel. Ook alternatieve ertsen worden niet genoemd.
Ernstige ramingen van beschikbare brandstof voorraden liggen in een range van 50 tot 250 jaar, helemaal niet op de bodem van de d’Olivat berekening.
Die “bierkaart berekening” houdt trouwens ook geen rekening met bijvoorbeeld MOX (= Mixed Oxides) brandstoffen. Het is een technologie die het hergebruik van Plutonium, een “restproduct” van kernsplijting, mogelijk maakt.
Ook Borssele heeft samen met tientallen andere kerncentrales een vergunning voor het gebruik van MOX. Dat resulteert in een uranium brandstofbesparing van ongeveer 6 %, toch niet niks. Dat percentage wordt eerder politiek (plutonium proliferatie) begrensd dan technisch.
Overigens was de MOX technologie een Belgisch initiatief. De eerste PWR in Europa, de BR3 uit de vroege jaren zestig, werd ook voor het eerst geladen met MOX elementen waarbij het plutonium door de VS werd geleverd. Het getuigt van meer branie dan kennis om dergelijke technologische ontwikkelingen af te doen als bijkomstig.
Ik lees ook nog “de CO2 uitstoot van uraniumwinning, transport, verrijking, constructie en onderhoud blijft buiten beeld in het opgepoetste narratief — maar ze zijn er wel degelijk, en ze nemen toe naarmate de ertsen armer worden en de afstanden groter”. Het hoog hangend fruit heeft dezelfde kwaliteit als het laag hangend fruit. Einde van een tendentieus verhaal.
4. “En dan zijn er de vaak opgevoerde mirakels: uranium uit zeewater, breederreactoren, thoriumcyclus”
“Groot-Brittannië zet daarnaast in op Small Modular Reactors (SMR’s), hoewel die voorlopig vooral op de tekentafel bestaan”.
Het is altijd grondig fout en erg verwaand om laatdunkend te spreken over onderzoek en ontwikkeling. De gloeilamp is niet uitgevonden door de kaars te verbeteren. Overigens als de wetenschappers exact zouden weten waar ze mee bezig zijn is het geen research meer. Als het allemaal dan toch veel te duur is, zullen we dan ook maar het kankeronderzoek stoppen?
Qua “opgevoerde mirakels” is ten eerste het gebruik van Thorium een logische optie, absoluut geen mirakel. SMR’s bestaan niet alleen op de tekentafel, ze dobberen al bij de tientallen rond in de wereldzeeën als krachtbron van nucleaire duikboten. Als je bij de klassieke PWR of BWR technologie blijft is miniaturisatie geen enkel probleem. Het wordt anders als het SMR concept verward wordt met heet zout technologie of lood gekoelde reactoren.
Het is verontrustend en vervelend dat voortdurend pseudo betweters de hoge noten spelen in het nucleair orkest.
In België had destijds de verantwoordelijke federale minister van Energie, Tinne Van Der Straeten, van Groen een diploma “Afrikanistiek” van de UGent. Ik had een plaatsvervangende schaamte toen ze in het straatarme Namibië, samen met onze koning, met miljarden ging zwaaien die er niet zijn om een groene waterstof fabriek te bouwen gebaseerd op zonne energie; nog maar ’ns een mythe. De lokale bevolking hééft niet eens stroom- of watervoorziening.
De huidige Vlaamse minister van Energie, Melissa Depraetere, heeft een diploma Sociologie, ook van de UGent. Wat gaan we hierna nog krijgen? De lokale bakker die met een F-16 vliegt?
Ik vraag me trouwens af, met het nodige respect, bij het lezen van het betreffende artikel welke relevante opleiding en ervaring mijnheer d’Olivat eigenlijk zelf naar de tafel brengt.
5. “Daar komt bij dat de wereldwijde uraniumvoorziening geopolitiek explosief is”
Eigenlijk wordt die “geopolitieke explosiviteit” achterstevoren uitgelegd. Door de grote energiedichtheid van U235 kunnen diverse landen een significante buffer voorraad aanleggen wat met gas, olie of steenkool onmogelijk is. In België is dat 2 jaar, maar er zijn landen die tot 10 jaar voorraad hebben opgeslagen. Dat geeft geopolitiek uiteraard meer ademruimte dan de situatie met fossiele brandstoffen.
6. “Bouwkosten die de pan uitrijzen”
Dat is om nog maar te beginnen vooreerst een politiek gegeven, niet een bouwtechnische hinderpaal. De Franse ingenieurs bijvoorbeeld waren het bij de bouw van Hinckley Point grondig beu en moesten bij de les worden gehouden door de Franse overheid. Het voortdurend “stop and go” en de continu stijgende veiligheidseisen waren er duidelijk te veel aan.
Tihange
Ook in België hebben we daar ter illustratie een prachtig voorbeeld van al zwijgen de media in alle talen. Toen de onderhandelingen, geleid door onze Afrika specialist, voor het langer open houden van Doel 4 en Tihange 3 spaak dreigden te lopen omdat “de kosten de pan uitrezen en de planning niet haalbaar bleek” kwam de FANC (= Federal Agency for Nuclear Control) tussen om terug redelijkheid in de discussies te krijgen. Drie broekriemen en vijf paar bretellen bleken niet nodig. Het is echt niet de rol van de FANC om die boodschap te brengen, wel integendeel. Het was daarom plots meer dan duidelijk waar het schoentje wrong. Geen haan die er naar kraaide.
Als concreet dan toch ’ns een vergelijking wordt gemaakt qua kosten waarbij alles in rekening wordt gebracht, zie je dat nucleaire energie eigenlijk niet duur is omwille van o.m. de héél lange levensduur van kerncentrales.
Het is makkelijk om een negatieve boodschap te brengen. Het is beter maar moeilijker om te komen vertellen wat dan wel werkt.
Volledig akkoord met d’Olivat om ook “gewoon gas- en steenkoolcentrales te bouwen”, maar dan binnen de context van een robuuste energiemix. In zo’n mix heeft kernenergie ongetwijfeld een plaats.
Die mix helemaal scheef trekken is absurd. We gaan toch niet weer beginnen met een ban op nucleaire energie, deze keer niet uit domme angst, wel uit zogezegd gezond verstand.
Knoeien met energie blijft altijd knoeien met welvaart.
***
Heerlijke schrobbering, dit artikel….. mythen zijn schadelijker en duurzamer dan ideologische leugentjes…. geldt ook voor de Groen & Linkse CO2-klimaat / kernenergie mythen.
Zo, die zit. En Gerard komt nu met het verzoek om het kostenplaatje omdat het te duur zou zijn. Wat is duur als je het niet met de complete kosten van de alternatieven vergelijkt?
Bedankt Jozef
Een kleine aanvulling:
In 2017 ging de reactor producent westinghouse failliet, niet omdat ze een slecht product hadden maar de veiligheidseisen werden steeds opgeschroefd en de kosten stegen mee. Geen financier die daarin mee kon gaan.
De failliete boedel werd door China over genomen verbeterd en die kerncentrales worden nu in modules in de fabriek gebouwd.
In de jaren 50 draaide de eerste gesmolten zout thorium reactor in de VS, maar die was politiek niet in beeld, hij leverde geen plutonium voor kernwapens. Nu draait er een in China en de brandstof is voor het eerst in de geschiedenis bij een draaiende reactor verwisseld. Een gouden toekomst deze reactor kan ook gebruikt worden om plutonium mee te gebruiken als brandstof en daarmee kun je dan ook ons opgeslagen “kernafval” gebruiken.
In China en ook in Rusland zie je de bekende centrales op uranium gebouwd worden naast een kweekreactor. efficiënter kan het niet en wij rommelen met aanbod gestuurde wind en zonnestroom op een vraaggestuurd net. Dat is technisch onzin de politiek noemt het hernieuwbaar.
Toch heb je bij ontbreken van voldoende wind en zon altijd een gelijke capaciteit aan fossiele capaciteit nodig. Zelfs het KNMI heeft daarvoor gewaarschuwd.
Een paar stukjes uit het rapport:
“Het opwekken van zonne- en windenergie is sterk afhankelijk van het weer. Deze afhankelijkheid brengt met zich mee dat de energievoorziening van de samenleving kwetsbaar kan worden voor variaties in het weer en klimaat. Binnen het KNMI wordt onderzoek gedaan naar de invloed van klimaatverandering en variaties in het weer op de productie van groene stroom.”
En het resultaat:
“De ruimtelijke uitgebreidheid van de NAO heeft als consequentie dat tegenvallende windenergieopbrengsten in het Nederlandse deel van de Noordzee niet gecompenseerd kunnen worden met opbrengsten uit buurlanden: met een negatieve NAO hebben zij immers ook te kampen met een gebrek aan wind. Ook de import van zonne-energie uit Zuid-Europa is – afgezien van de technische moeilijkheden – ook problematisch: een negatieve NAO zorgt voor stormachtig en bewolkt weer rondom de Middellandse zee, waardoor de opbrengst van de zonne-energie dus zal tegenvallen.
De kwetsbaarheid voor klimaatvariaties zoals de NAO worden vergroot doordat een periode met rustig weer zoals onder een negatieve NAO, vaak samenvalt met koud en vriezend weer. Dus een periode met lage windenergieopbrengsten valt vaak samen met een periode waar de vraag naar energie hoog is. Het KNMI zet zich in om deze kwetsbaarheid voor grootschalige variaties in het klimaat, zoals de NAO, in kaart te brengen en te kwantificeren.”
Bron: https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/kwetsbaarheid-van-groene-stroom
Tijd om eens stil te staan bij de 2e kamer en je afvragen of de ambtelijke ondersteuning wel over voldoende kennis beschikt.
PS buiten de tekst van het KNMI schrijf ik dit uit mijn geheugen en het staat iedereen vrij om daar kritisch naar te kijken.
“In de jaren 50 draaide de eerste gesmolten zout thorium reactor in de VS, ”
Nee zoiets heeft niet gedraaid. Ook niet in de VS.
Er was wel een 6MW lab reactor van 1966-1969 die gebruik maakte van gesmolten zout. Die heeft in die 4 jaar in totaal 18maanden gewerkt maar met alleen uranium.
Dat was bij het Oak Ridge National Laboratium (ORNL) onder leiding van Weinberger die eerder ook de kernreactors voor de militaire onderzeeërs heeft mede ontwikkeld.
Die reactor heeft nooit gewerkt op thorium.
Wel is China met een groot ontwikkelteam (~600man sinds ~2010) nu bezig om te kijken hoe ver ze kunnen komen met thorium in een 2MW (4x kleinere) reactor. Ze zijn vorig jaar begonnen met 100% uranium, waarna in stappen van 20% het aandeel uranium omlaag gaat en dat van thorium wordt verhoogd. De schatting is dat ze niet hoger kunnen komen dan 80% thorium (100% thorium kan anyway niet want thorium is niet splijtbaar)…
je liegt, Bas.
@ Rudi
Bas heeft wel degelijk gelijk wat china betreft. De cijfers zijn mij niet bekend maar wel de redeneringslijn
Het verhaal dat China begon met 100% uranium en dit in stappen van 20% verlaagt ten gunste van thorium is plausibel, maar wordt niet expliciet bevestigd in de beschikbare bronnen. Wat wel bekend is, is dat de 2 MW-reactor thorium als primaire brandstof gebruikt, opgelost in gesmolten fluoridezouten, maar dat een initiële lading uranium-235 of plutonium-239 nodig is om de reactie op gang te brengen. De reactor is ontworpen om thorium-232 om te zetten in uranium-233, wat vervolgens als brandstof dient. Het is mogelijk dat China experimenteert met verschillende verhoudingen uranium/thorium om de optimale balans te vinden voor het kweken van uranium-233, maar specifieke details over stappen van 20% worden niet genoemd in de bronnen en dat een nmaximum aan thorium bij 80% zou liggen lijkt plausibel maar niet bevestigd
Bij mijn weten zijn er twee kerncentrales in Indie die op een mix van uranium en plutonium draaien , ook dat kan
Uitstekende en leuke reactie op d’Olivat’s inbreng, met de hoofdconclusie waarvan ik het overigens ook volledig eens ben: fossiel blijven gebruiken.
“Het is altijd grondig fout en erg verwaand om laatdunkend te spreken over onderzoek en ontwikkeling.”
Exact. Ik heb de stoomturbines voor de US nucleaire onderzeeërs van binnen gezien. De ontwikkelingen, ook met thorium, zijn al vele decennia onderweg (Oak Ridge 1960). China neemt de thorium R&D wel serieus.
De Belgische universitair gediplomeerde ministers (m/v/x) hebben het toch maar mooi tot minister geschopt. Het is hier niet anders en maakt duidelijk dat vakinhoudelijke kennis en ervaring op (energie)technisch gebied niet nodig en zelfs niet gewenst zijn. Marionetten van de eeuwige ambtenarij, vereerd met een baantje voor de camera. Moet ophouden.
“MOX (= Mixed Oxides) brandstoffen. Het is een technologie die het hergebruik van Plutonium, een “restproduct” van kernsplijting mogelijk maakt”
In theorie. Alleen wordt de dan opgewekte elektriciteit nog weer een paar factoren duurder.
En dat terwijl onder invloed van opwek middels wind & zon de prijs van elektriciteit nog steeds, over de lange termijn gezien, aan het dalen is.
De zoveelste droom….
NB
Er is natuurlijk ook de fabricage van MOX gemaakt uit afgewerkte uranium staven, waarin U de hoofdrol heeft.
Dat wordt gedaan in France (La Haye?). Ook Borssele maakt daarvan gebruik.
“SMR’s … dobberen al bij de tientallen rond in de wereldzeeën als krachtbron van nucleaire duikboten.”
Dat kan voor militaire toepassingen omdat die hoog verrijkt uranium mogen inzetten.
Vanwege het proliferatie risico is dat terecht verboden voor niet-militaire toepassingen.
Kernenergie en de kunst van het to the point blijven
Het is jammer dat de opsteller van de reactie ervoor heeft gekozen zijn betoog breed uit te waaieren over historische mythes, technologieën, persoonlijke diploma’s en buitenlandse projecten, terwijl hij een veel krachtiger en relevanter verhaal had kunnen schrijven door het onderwerp toe te spitsen op België.
Juist België is immers een fascinerend voorbeeld van hoe kernenergie in de praktijk niet alleen een technische kwestie is, maar een ingewikkeld kluwen van juridische procedures, maatschappelijke spanningsvelden, politieke besluiteloosheid, en een diffuse verantwoordelijkheid tussen exploitanten, toezichthouders en overheden.
Dossiers zoals die van Doel en Tihange illustreren hoe de discussie over kernenergie in werkelijkheid verloopt: niet in termen van wetenschappelijke ideaalmodellen, maar in trage, stroperige processen vol onderhandelingen, heronderhandelingen, financiële claims en steeds dikker wordende rapporten.
De “chaos” rond Electrabel, de rol van het FANC (de nucleaire toezichthouder), de eindeloze discussies over levensduurverlenging en het wegduwen van echte beslissingen tot het allerlaatste moment — dát zijn de thema’s die iets vertellen over kernenergie als maatschappelijk en bestuurlijk vraagstuk.
Door in zijn reactie van alles erbij te slepen — Franse ingenieurs in het VK, SMR’s op onderzeeërs, historische anekdotes over Lysenko en heksenjachten — verdwijnt de focus. Terwijl de Belgische casus ons juist een scherpe lens biedt om te kijken wat kernenergie anno 2025 echt betekent: geen strijd om mythen of visies, maar een taai gevecht met de realiteit van procedures, geld, veiligheid, planning en publieke draagkracht.
Misschien ligt hier precies de uitdaging voor ieder die over energie schrijft: focus houden op het bijzondere dat het algemene zichtbaar maakt — in dit geval: België als spiegel van het bredere Europese kernenergie-dilemma.
@Gerard d’OLivat – terecht aandacht voor veiligheid kerncentrales met daaraan gekoppeld -procedures.
De procedures tot besluitvorming, geld, planning en publieke draagkracht zijn speerpunten van personen die tegen kernenergie zijn; die zelfde punten vormen geen probleem bij aanleg windmolenparken – zie overheid die publiek aanstuurt met Regionale Energie Strategie aangevuld met Nationaal Burgerberaad Klimaat.
Het probleem is dat kernenergie veel te arbeidsintensief is, waardoor kernstroom steeds minder concurrerend wordt.
Deze grafiek van Lazard accountancy vat het goed samen:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Electricity_costs_in_dollars_according_to_data_from_Lazard.png
Lazard schat dat kernenergie stroom per jaar ongeveer 3% duurder wordt en ze is nu al een factor 3 duurder (waarbij de massale subsidies voor kernstroom niet zijn meegeteld).
https://www.lazard.com/media/xemfey0k/lazards-lcoeplus-june-2024-_vf.pdf
Dus niet raar dat de rol van kernenergie wereldwijd al jaren aan het afnemen is.
@Bas – dank voor reactie, u heeft gelijk met de grafiek. Als welvaart en levensverwachting gewaarborgd blijft dan aanvaard ik hoge arbeids-intensiviteit..Cruyffiaans: elk voordeel hep ze nadeel
Uit de duimpjes naar beneden mag weer duidelijk zijn dat men het niet mee eens met de keiharde feiten die Gerard d’Olivat hier benoemd . Vloeken in de kernkerk is het. Wat ? Doemdenken is het .
Gerard slaat natuurlijk de spijker op de kop over waarom kernenergie zo duur is en als je dan in België komt doen ze er nog een paar scheppen bureaucratie bovenop , want qua bestuurlijke krankzinnigheid spant België de kroon in de wereld. België is de metafoor daarvan.!! We kunnen ervan leren dat je makkelijk vijf jaar zonder regering kan en als die dan na vijf jaar eindelijk een feit is , na een dag weer uit elkaar valt . Een gerust stellende gedachte.
België is een geweldig land als het gaat om gastronomie , zoals Josef Leen onderstreept met zijn foto, maar daar houdt het ook mee op. Het lijkt altijd of Belgen de Nederlanders willen overtreffen in de gekte. Hebben we hier een minster van Energie die bij uitstek het onbenul vertegenwoordigt , gaan ze er in België overheen; braken hier de media de meest krankzinnige voorspellingen uit – doemdenken – doen de Belgische media er nog een paar scheppen bovenop.
Het Belgische Nieuwsuur is echt hilarisch. Daarin de enige televisievrouw die ze hebben, die dan met ernstig gezicht een vraag stelt aan een expert die dan begint met; ”ja allee” en dan komt er een verhaal waar geen touw aan vast te knopen is.
Dat brengt me bij onze Minsiter Brekelmans. Die verklaarde deze ochtend nog de banden met zijn Belgische collega te versterken en bij mij de herinnering deed oplichten aan de tijd dat ik in Seedorf Duitsland was gelegerd om de Russen tegen te houden. ( ze kwamen niet )
Toen was het de Nederlandse Generaal die aan zijn Belgische collega vroeg of ie misschien wat tanks kon lenen. ”Maar natuurlijk, mijn waarde collega sprak hij “‘ , hoeveel wil je er hebben, één, twee of alle drie ”.
Allei , In België hebben ze wel goeie televisie makers: twee. (of was het er éen inmiddels . )
@ Gerard
Je hebt de Belgische saga van de “scheurtjesreactoren ” niet eens vernoemd die de bevolking, media, pseudo wetenschap zelfs van profesooren en politici jaren in de ban hield , en een belangrijk element in het proces tot sluiting van kerncentrales.
Het zijn de nieuwste kerncentralen en niet de oude die sluiten in Belgie, de Zwitsers hebben ook een “scheurtjescentrale” en toch een levensduurverlenging gekgeven.
“qua kosten waarbij alles in rekening wordt gebracht, zie je dat nucleaire energie eigenlijk niet duur is omwille van o.m. de héél lange levensduur van kerncentrales”
Ooit leek nucleair goedkoop. Het is de reden dat hier de KCB (~1972) is gebouwd zodat Pechiney hier een aluminium smelterij ging beginnen.
Na enige tientallen jaren en een ongeluk bleek dat kernenergie niet meer goedkoper was dan alternatieven en vertrok Pechiney.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Pechiney
Inmiddels hebben alu smelterijen in de EU het erg moeilijk gekregen tegen Duitse alu smelterijen die efficiënt gebruik maken van wind & zonne stroom.
En dat terwijl ook onze KCB nog steeds grote subsidies geniet:
– geen kosten toerekening voor de komende ondergrondse opslag van het kernafval en inperking van de kosten voor bovengrondse opslag.
– beperking van de aansprakelijkheid tot €1,2miljard terwijl duidelijk is dat de schade bij een groot ongeluk gemakkelijk 1000 keer zo groot kan worden (historisch aangetoonde kans 1% per 50jaar).
Bas
Natuurlijk moet je die kosten van opslag meetellen in de prijs. Maar dat geld dan ook voor de verwerking of stort van de afgedankte zonnepanelen en windturbines en wiken of he hoogwaardige recycling ervan. Anders ben je weer eens appels en peren aan het vergelijken. En, niet te vergeten de fors hogere benodigde infrastructuur van die renewables en het landschap- en milieubederf. En dat “vergeet’ jij dan weer.
@ Bas
Wat Duitsland betreft
1 De marginale kost voor kerncentrales is de laagste onder alle thermische centrales
2 Bruinkool centrales leveren de goedkoopste stroom en zijn zelfs nog uitgebreid
3 Duitsland heeft over de laatste 20 jaar een prijsstijging gezien van bijna 3 gedurende de opbouw van wind en zon en afbouw van kernenergie
4 Duitsland heeft zonder noemenswaardige gebruikstoename enorm geinvesteerd in infrastruktuur om zon en wind te beheersen
Ik denk niet dat dit uw stelling over goedkope zon en windenergie ondersteund
Jozef Leen zijn conclusie – ”’Volledig akkoord met d’Olivat om ook “gewoon gas- en steenkoolcentrales te bouwen”, maar dan binnen de context van een robuuste energiemix. In zo’n mix heeft kernenergie ongetwijfeld een plaats.” — is die , welke ook in de commentaren bij het artikel van Gerard d ‘Olivat werd getrokken , maar waar men snel aan voorbijliep.
Nogmaals : als onze leiders zouden waarachtig zouden sturen op de toekomst van volgende generaties, dan zouden ze sturen ze op een energievoorziening die het meest recht doet aan het streven naar volhoudbaarheid – duurzaamheid (hé ) – en de minste schade aan het Milieu. Daarvoor kiezen, resulteert automatisch in de laagste kosten per eenheid, analoog aan het principe van de auto met de meest zuinige motor.
Hier nog ’s de reacties van @Gerard , mijn repliek en die van Gerard D’olivat zelf :
Gerard: ”Gesloten centrales kunnen weer open, boscrematoria kunnen omgebouwd worden naar fossiel-gestookte centrales. In Duitsland kunnen kerncentrales gewoon weer opgestart worden, Groningse gasputten kunnen weer open.
Nederland kan uit de EU stappen.
Die idiote achterhaalde middeleeuwse regeringsvorm hier kan nog even in een bio-centrale verbrand worden.
Logica en deskundigheid kunnen onze ingedutte maatschappij weer nieuw leven inblazen om weer een modern en schoon producerend land te worden.
Economie is het creëren van waarde, grondstoffen winnen en gebruiken of verkopen of grondstoffen inkopen en gebruiken (producten maken), landbouw plegen, we waren er al erg goed in, maar de boer moest weggepest. Voortaan gaan we voor ket KISS-priciepe, Keep It Simple Stupid!
Of, zoals ene Hahnemann dat zei: “Eenvoud is het kenmerk van het ware!” ( 19- 1)
Bert Pijnse van der Aa 17 jun 2025 om 17:54- Antwoorden
@Gerard ,
De enige juiste reactie nav dit artikel. Niet beïnvloed door het dogma van kernenergie dat leidend is onder de aanhangers van Climategate .
Leidend moet altijd ’the best available technique’ zijn . ( zou moeten zijn , want dat is niet meer zo )
‘The best available technique’ is altijd die, waarbij wordt gestreefd naar de hoogste brandstof-efficiëntie, de laagste materiaal intensiteit en de minste Milieu schade.
Note: dat is is contrair aan de beschrijving op wikipedia die zegt dat de overheid bepaalt wat BAT is . (1 -1 )
Gerard d’OLivat 17 jun 2025 om 19:03
” Ja Bert ik ben het met je eens…. dat is de basis waarop iedere zinnige discussie zou moeten beginnen…. vandaar ook dit stukje als een soort ‘damage control’ Dat is een helder kompas. ”
Grappig is dat Jozef Leen begint met verwijzing naar het fenomeen mythes en dogma’ s die juist op deze site zo welig tieren. Iedereen heeft hier zo zijn eigen dog-maatje , zeg maar, waaronder er zijn die een onwrikbaar geloof hebben in de panacae die kernenergie, en zelfs fusie zouden zijn voor het lijden dat de mensheid zou overkomen wanneer fossiele brandstoffen zouden zijn opgeraakt over een jaartje of 100, zeg maar, ( ‘at present rate ), hetgeen zou betekenen dat ze geloven dat het Perpetuum mobile zou bestaan. ( de bouw van kerncentrales en alles daarom heen vergt- aantoonbaar- méer fossiele energie dan er ooit uitkomt )
Wat ze zouden moeten doen is die boomstammen uit hun ogen wissen en dan zien dat, in het kader van de energietransitie de voorraden in hoog tempo erdoorheen worden gedraaid in een orgie van verspilling en destructie en dáár tegen strijden. ( neem het voorbeeld van de CO2 van Yara die per schip wordt vervoerd naar Noorwegen waar het in een leeg gasveld wordt gepompt )
Maar nee, we slapen gewoon door. Toen ik gisteren schreef over Jeremy Rifkin zijn boek uit 2004, schreef iemand: ”dat is niet onze schuld maar van de bestuurders aan wiens leiband we lopen”. Nou, dan weten we ook hoe het verder gaat.
Straks braaf op de VVD stemmen en het komt helemaal goed. Het kan nog veel perverser .
Heren BPvdA en PvB – sta mij toe als ‘blauwhelm’ te functioneren; laten we samen zoeken naar de beste acties om energietransitie (die op termijn echt gaat komen) zo goed mogelijk te laten gebeuren.
Off Topic – voor liefhebbers hier een compositie van bijna 38 minuten Waldor and Statler
https://www.youtube.com/watch?v=X6I_dKUYyI4
Paul kramer: onder geen beding ; over my dead body. Ik ben niet van ‘onderhandelen’ en zeker niet over zaken die niet onderhandelbaar zijn. Onderhandelen is de grootste fout die sceptici maken . Du moment dat je maar een bijeenkomst bijwoont ben je de sjaak en dat is wat men deed.
Mijn hoop is volledig gericht op de Revolutie – á la de Franse – die komt vanuit de VS, maar waarover men op deze expertsite nog niet verder kwam dan de msm napraten. Als de Trump administration faalt op dit dossier, dan is dat de schuld van de sceptische beweging door zich aan te sluiten bij het linkse smaldeel dat erop uit is om Trump onderuit te halen. Als dat lukt – en die kans is vrij groot gezien het enthousiasme – dan is het ook einde verhaal en zal de totalitaire staat in rap tempo verder worden uit gerold.
Nog even voor de duidelijkheid. Ik ben ooit aan deze missie begonnen vanuit de perceptie dat de huidige generatie haar verantwoordelijkheid om een leefbare wereld voor de volgende na te laten – ook wel aangeduid met ‘voorzorgbeginsel’ verkwanselde. Dat zag ik gebeuren en wilde er iets tegen doen vanuit mijn opvoeding wellicht, waarin ik leerde dat we zuinig moeten zijn met wat we hebben. In mijn, toen nog naïeve denken, dacht ik bijval te krijgen, maar in plaats daarvan werd ik het onderwerp van woede en haat , minachting en dedain. Na vele jaren kwam ik erachter dat de strijd tegen deze ‘collectieve verdwazing en kamikaze economie ‘ een strijd was tegen de media. daar kan je niet van winnen . Nooit. Straks komt Captain Mainwairing , alias AF van de club, zijn troepen inspecteren en de dagelijkse dosis media brengen, opdat men weer ‘bijgewerkt ‘ is . ( met KC ’s gaat het heel erg goed en Olivat is gek. )
Inderdaad : De Muppet show geeft een goed beeld van de werkelijkheid , maar ook de Fabeltjes krant volstaat. En vergeet de Donald Duck niet .
@Bert Pijbs van der Aa – uw standpunt is duidelijk en respecteer ik, mijn deur tot onderhandelen blijft open staan.
Paul Kramer
In een democratische samenleving is onderhandelen een noodzaak en inherent aan heet begrip democratie. Maar die democratie begint bij deugdelijk voorlichting en gezien de belangen schort daaraan nogal wat. Wat dan overblijft is indoctrinatie en angst zoals duidelijk is gemaakt in het sprookje de Rattenvanger van Hamelen en zoals die eveneens zijn neergeschreven in het boek “1984” van George Orwell, waarin de geschiedenis naar behoefte elke dag wordt herschreven.
Duidelijk is natuurlijk dat Bert een echte onvervalste democraat is die maar één waarheid kent. De zijne. Vandaar zijn bijbelse geschrift waaraan niet getornt kan en mag worden. Dan kom je namelijk in de problemen met de entropie.;-))
@ de heer Kramer,
Die onderhandelingen zouden dan gaan over de terugkeer naar het energetisch optimum, zoals dat bestond vóór de uitvinding van de energietransitie. In zekere zin, hetgeen de heer Galjee betoogt/voorstelt ; namelijk economische krimp.
Trump snijdt nu de economie van de energietransitie weg uit het palet. De paradox daarvan is dat de brandstofefficiëntie weer terug stijgen zal naar het energetisch optimum en de CO2 uitstoot per eenheid product weer daalt naar het pré energietransitie – tijdperk van de 250 jaar daarvoor. Zijn beleid betekent ook , dat de Biljoenen aan subsidies – bv voor het produceren van biogas – komen te vervallen, waardoor de koopkracht van de burgers stijgt. Tegelijkertijd is het doel om de maakindustrie terug te halen waardoor de reële economie weer groeien kan en werkgelegenheid wordt gecreëerd voor de burgers van Amerika , een en ander onder het motto MAGA. Daartoe zet hij het middel van tarieven in . ( Mercedes en BMW openen productiefaciliteiten in de VS zelf )
Als daarover te onderhandelen valt ben doe ik mee, maar vrees dat men toch maar eieren voor zijn geld kiest als duidelijk wordt wat de gevolgen zijn. Dus dat wordt niets ben ik bang , afgezien van het feit dat ik maar Gekke Henkie ben zonder papieren, nietwaar . De onderhandelaars zouden me binnen de kortste keren onder de tafel lullen of me beschuldigen van complot- theorieën en dat soort zaken. Een en ander zoals Brekelmans gisteren nog deed nav een eloquent betoog van Pepijn van Houwelingen speciaal en in het algemeen met bijdragen van leden van het FVD.
Over de keerzijde schreef ik ook een paragraaf in ‘ het einde van de vooruitgang ”. Het worden vast moeilijke onderhandelingen die letterlijk zullen gaan over leven en dood van de volgende generatie :
De keerzijde
”’ Toegegeven moet worden dat de keerzijde van de medaille is: dat wanneer werkelijk de weg van duurzaamheid was gevolgd in plaats van de huidige weg van juist on-duurzaamheid de wereldeconomie niet de groei had doorgemaakt die ze nu doormaakte. Miljoenen mensen waren werkloos geweest of gebleven. Het is de tragiek van de mensheid dat zij geen andere keus heeft dan te werken en te consumeren en daarbij de grondstoffen en voorraden uit te putten. Tenminste, als ze haar huidige levenstandaard wil bestendigen en ook mensen in arme landen gunt om die te bereiken. Sinds de 50er jaren werd de armoede in de wereld enorm teruggedrongen. Dánkzij dat mechanisme. Werkgelegenheid creëren was het middel om dat te bereiken. Eerst In de automobielindustrie, daarna de vrije tijds-industrie, de digitale industrie en nu de ‘groene’ industrie. Ironisch is dat juist in reactie daarop een beweging ontstond die propageert om minder te consumeren, terwijl deze ‘ Nieuwste economie’ juist in het leven was geroepen om meer te consumeren. Het lot van de mens is nu eenmaal dat ze, althans zolang de economie op het verbranden van fossiele brandstoffen zal zijn gebaseerd en het daaraan gekoppelde kapitalistische systeem van groei, zal moeten blijven consumeren en werken om de welvaart in stand te houden. Stopt de groei dan valt ze onherroepelijk terug in armoede. Met de komst van de stoommachine werd de geest uit de fles gelaten, doordat groei van de economie niet langer werd beperkt door de economie van de Malthusiaanse trap en het bevolkingsaantal exponentieel kon gaan toenemen. Niet langer waren mensen afhankelijk van natuurlijke bronnen,
60
waardoor hun actieradius beperkt bleef tot een paar kilometer en ze niet ouder werden dan 50 jaar. Jaffe Vink beschrijft dat leven in het Groningse dorp Scheemda in de 19de eeuw.”
Bert Pijnse van der Aa
Ondanks die geweldige hoeveelheid fossiele brandstof gaat het licht volgens jou over 380 jaar uit. Het elektrisch licht natuurlijk en worden we als mensheid teruggeworpen op ons eerdere primitieve bestaan van jager/verzamelaar? En als we zuinig zijn stellen we dat met een par jaar uit.
En als we politiek zo dom bezig zijn als op het moment, gaat het licht eerder uit. Kwestie van gewoon de verkeerde afslag nemen.
Dank voor de reactie die bevestigt wat ik uitdraag sinds het begin: zuinig zijn met de reserves en grondstoffen. Ik was nog vergeten dat sommige mensen zo geobsedeerd zijn met hun eigen dogma dat ze niet meer zien dat hun tegenstander precies hetzelfde zegt als hij/zij. Zo verblindt zijn ze. Peter van Beurden is net zoals Sophie Hermans, die je met een megafoon in d’r oor kan roepen dat ze er niets van snapt, dan even met haar lieftallige hoofdje schudt en verder gaat waar ze gebleven was : ” we leven nu eenmaal in een energietransitie en we doen het voor uw kleinkinderen ”
”’Wat ze zouden moeten doen is die boomstammen uit hun ogen wissen en dan zien dat, in het kader van de energietransitie de voorraden in hoog tempo erdoorheen worden gedraaid in een orgie van verspilling en destructie en dáár tegen strijden. ( neem het voorbeeld van de CO2 van Yara die per schip wordt vervoerd naar Noorwegen waar het in een leeg gasveld wordt gepompt )Wat ze zouden moeten doen is die boomstammen uit hun ogen wissen en dan zien dat, in het kader van de energietransitie de voorraden in hoog tempo erdoorheen worden gedraaid in een orgie van verspilling en destructie en dáár tegen strijden. ( neem het voorbeeld van de CO2 van Yara die per schip wordt vervoerd naar Noorwegen waar het in een leeg gasveld wordt gepompt )
Bert Pijnse van der Aa
Meer dan wild om je heen slaan met veel woorden is je reactie niet. Daarbij leg je mij doorlopend in woorden in de mond die ik nimmer heb uitgesproken. Je zou dat op zijn minst na kunnen zoeken en ik daag je dus graag uit dat te doen. Ik hen o.a nooit beweerd vóór windparken, zonne-akkers en houtige-biomassa-centrales te zijn. Al veins je dat wel. Kort van memorie of niet te goeder trouw? Is het géén van beiden, neem dan die ongefundeerde beschuldiging terug.
Je hebt geen oplossing. Zelfs al zouden we morgen stoppen met “Windparken” oprichten en “zonnevelden” neervlijen en op die manier mineralen en en fossiele brandstoffen “besparen/opsouperen, dan blijven die fossiele brandstoffen net zo eindig als dat ze op termijn te kostbaar worden om die te mijnen. Dat is daarmee het zwakke punt in je entropieredenering die de basis is van het hele verhaal/dogma dat je steeds te berde brengt.
Daar doet je, niets tot weinig zeggende tirade, weinig aan af. Je getuigt niet van de oplossingen te zijn, maar van het Malthusiaanse dogma dat de mens niet in staat is zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Net als Ehrlich en Strong die uit hetzelfde vaatje tapten en om die manier de industrialisatie de nek om wilden draaien.
Ik hen o.a nooit beweerd = Ik heb o.a nooit beweerd
Nee hoor dan stappen we gewoon over op de dilithium reactor. Dat wordt opgewerkt uit alle afgedankte accu”s.
De weg van fundamentele onderzoeksresultaten naar uiteindelijk bruikbare en maatschapplijke toepassing is lang, bochtig en vol valkuilen. G.d’O… vroeg mij naar een kostenplaatje van kernsplising en kernfusie naar bruikbare energie. Er is geen sterveling en geen AI die dat kan geven. Ik zeker niet. We kunnen alleen verantwoord aanwijzen, wat we nu moeten doen en hopen dat mensen, die iets in de maatschappelijke melk te brokkelen hebben, er naar luisteren. Mensen als Volta en Ampère hadden niet kunnen voorspellen, wat we allemaal met elektriciteit zouden gaan doen. Ook Edisson niet. Hoe we bruikbare energie uit E = mc^2 zouden kunnen halen wist ook Einstein niet, toen hij het voor het eerst opschreef. Ik constateer: Op dit moment weten we technish het meest van Uraan kweekreactoren, maar voor we bij benadering kunnen uitrekenen wat dat gaat kosten, moeten we eerst enkele centrales ontwikkelen. Van omgaan met Thorium weten we minder, maar ik vermoed, dat de ontwikkeling van die systemen, die aan Uraan-kweek op de voet volgt. En dat die eveneens kansrijk is. De mogelijkheid om alle benodigde energie uit kernfusie te halen is verder weg. Voorzichtig voortgaan met research is verantwoord. Maar speculeren over werkende reactoren niet! Laat staan over kosten en vervolgens hoe de maatschappij ermee zal omgaan.
Ik was dertig jaar betrokken bij het kernfusie onderzoek. In die tijd heeft het onderzoek praktisch 20 jaar stil gelegen, omdat maatschappelijke bovenbazen tomaten, Sarbre straaljagers en later nationale grandeur belangrijker vonden dan fusie-onderzoek.
Hoe voorspel je zoiets?
Van fossiele brandstof weten we genoeg en daarvan kunnen we nog twee eeuwen profiteren. Die tijd moeten we nuttig gebruiken voor de ontwikkeling van, wellicht nadien vervangende systemen. Daarvan moet je zeker 50 jaar aftrekken. Want ook als we echt zouden weten, hoe we dan in de energiebehoefte kunnen voorzien, is die tijd zeker nodig om het wereldwijd uit te rollen.
Wat we wel nagenoeg zeker weten: zonder energievoorziening voedt de Aarde niet meer dan een half miljard mensen. M.a.w. dan heeft 95% van onze nazaten geen bestaan.
Dank heer le Pair. .
Het is dus zoals de schrijver constateert : ” akkoord met d’Olivat om ook “gewoon gas- en steenkoolcentrales te bouwen”, maar dan binnen de context van een robuuste energiemix. In zo’n mix heeft kernenergie ongetwijfeld een plaats. ”
Waarbii ‘ robuust ‘ impliciet betekent ; tegen de laagste kosten. Het is aan de overheid om te bepalen, op basis van de Best Available Techniques voorhanden voor het land, om te bepalen wat de meest robuuste energiemix is.
In Noorwegen hebben ze 650 meren met een enorm hoogteverschil . Dan is de beslissing niet moeilijk. In Japan ligt kernenergie meer voorhanden.
Bert Pijnse van der Aa
“In Japan ligt kernenergie meer voorhanden.”
Begint er iets te schuiven?
En in Nederland? Voor mijn part gaan inderdaad de gasvelden weer open met de garantie dat de schade die ontstaan is wordt vergoed en er geen 80% aan de strijkstok van het tot in de eeuwigheid procederen blijft hangen. De ambtenarij en de juridische baliekluivers zijn er goed mee.
Gewoon kosten en baten. Maar dan ook alle relevante zaken in de vergelijking meenemen.
“Wat we wel nagenoeg zeker weten: zonder energievoorziening voedt de Aarde niet meer dan een half miljard mensen.”
FG dat is wel het uiterste doem scenario. Echter we zijn wel op die weg.
In deze tijd zien we het steeds meer inzetten op zogenoemde hernieuwbare bronnen voor energie. Deze trend zorgt voor een gemiddeld lagere efficiëntie en dalende gemiddelde energiedichtheid.
Het energieverbruik stijgt door meer consumptie EN door extra energieconversie als compensatie voor die dalende efficiëntie en energiedichtheid. Dit is typisch een spiraal situatie.
Anders gesteld, om van fossiele energie af te komen, bouwen we een energiesysteem dat veel méér energie vraagt – én meer materiaal, ruimte en tijd – dan het vorige systeem ooit deed. – en die mogelijkheden zijn al beperkt met alle huidige gevolgen van dien.
Wat we nu in de wereld waarnemen is geen reeks losse crises, maar een polycrisis of systeemomslag. Dat betekent dat veel dingen tegelijk instabiel worden, omdat ze met elkaar verbonden zijn en afhankelijk van GROEI als fundament.
De komende 10–20 jaar worden m.i. beslissend. De vraag is niet of we afscheid nemen van economische groei, maar hoe:
1. via instorting en conflict, of 2. via beheerste reductie en systeemherziening.
Het huidige groeimodel is fysiek eindig. De grote uitdaging is niet technologisch, maar psychologisch en politiek: durven we een ander verhaal te vertellen over vooruitgang en wat hebben we daar voor over?
Frans Galjee
Heeft Gerard d’Olivat je echt overtuigd?
Kort gelede schreef je nog neer dat we te laat waren met kernenergie omdat we helaas, helaas, onze kaarten hadden gezet op de volatiele renewables.
Kan natuurlijk, dan heb je net als Gerard het licht gezien. Of ben je toch verblind door het opdoemende Malthusiaanse gevaar dat je beschrijft.
Sinds o.a Malthus doen we meer met minder. O.a van 2 ferrietringetjes naar miljarden halfgeleiders op de geringe ruimte van een chip.
https://www.reddit.com/r/ElectricalEngineering/comments/fn1xpr/a_board_from_a_1970s_computer_in_a_ballistic/?tl=nl#lightbox
Iers wat mogelijk maakt dat we via smartphone en computer wereldwijd per split second kunnen communiceren. En die wereldbevolking neemt af door het verlagen van de fertility rate. Mijn zorgen betreffen de wapenwedloop en een verkeerd genomen afslag.
“Kort gelede(n) schreef je nog neer dat we te laat waren met kernenergie omdat we helaas, helaas, onze kaarten hadden gezet op de volatiele renewables.”
FG ja klopt we zijn te laat voor de rol (basislast) die kernenergie in een energiemix zou moeten krijgen. Stel maar rustig zeker 10 jaar te laat en daarbij ontbreekt de visie voor een voor toekomst verantwoorde energievoorziening.
“Of ben je toch verblind door het opdoemende Malthusiaanse gevaar dat je beschrijft.”
FG niet verblind en het was de laatste zin in de reactie van die door jullie geadoreerde Kees waarop ik mijn inmiddels bekende verhaal schreef.
Blind zijn de lieden die het niet kunnen zien.
“Sinds o.a Malthus doen we meer met minder. O.a van 2 ferrietringetjes naar miljarden halfgeleiders op de geringe ruimte van een chip.”
FG de bekende uitspraak we doen meer met minder totdat we alles moeten doen met bijna niets.
Maar “be my guest” en haal inhoudelijk mijn reactie (15:58) maar onderuit.
Er van uitgaande dat het Franse onderzoek dat Gerard d’Olivat aanhaalt juist is en de opwekprijs van Elektriciteit uit kernenergie bij een nieuw te bouwen kerncentrale uitkomt op 90 euro per MWh en dus 9 eurocent per kWh is er best een vergelijking te maken.
De consumentenprijs is nu in Nederland gemiddeld 32 eurocent. Als je daar de hierboven genoemde opwekprijs vanaf haalt, houdt je dus 23 eurocent over voor alle andere kosten en belastingen die aan de consument in rekening worden gebracht. Als je dat bedrag neemt als constante en je neemt de jarenlang geldende opwekprijs van 5 eurocent voor de alternatieve opwek methoden, dan loopt de prijs dus uiteindelijk uiteen van 28 cent enerzijds en 32 cent anderzijds. Komt daar de toenemende CO2 heffing voor fossiel brandstofgebruik bovenop, dan zit je na enige tijd op vergelijkbare prijzen, zeker als je daar het dwaze plan van CCS bij optelt.
Misschien niet helemaal actueel, maar het geeft wel een indruk.
https://jeroen.nl/blog/energieprijzen-per-land-wereld-nederland-staat-12e
Het uitrekenen van een toekomstige energieprijs is illusoir. Het niet vergelijken van de huidige opwek van alle andere opwekmethoden inclusief alle er mee samenhangende kosten is frauduleus. In dat vergelijk behoort ook de even betrouwbare levering en de benodigde infrastructuur betrokken te zijn.
Domste is om energieproductie te koppelen aan het stoppen van ‘klimaatverandering’, is vergeefs …… het klimaat laat zich niet beteugele via soort / type elektriciteitsproductie keuzes.
In die klem zitten we nu ……… welke energiemix wordt gekozen voor een optimale gegarandeerde continu elektriciteits toekomst?
Mijn perceptie is ….. dat je typen van 100% / ‘gratis’ / ‘oneindige’ / ‘hernieuwbare’ elektricitietsproductie moet leggen langs de lat van de wereldwijde enorme nadelen voor milieu, natuur, zeldzame grondstoffen en de lat van de sociale onderdrukking / vrijheid van keuze.
Doorgaan met kernenergie R&D dus ….. en leer van de echte ‘hernieuwbare’ politieke missers, ‘hernieuwbaar’ is een bodemloze put met alleen maar schadelijke effecten.
“Het is verontrustend en vervelend dat voortdurend pseudo betweters de hoge noten spelen in het nucleair orkest.”
FG Ja idd maar ik zou op dit artikel ook wel eens een inhoudelijke reactie willen lezen van iemand die komt uit de wereld van onderzoek op het terrein van kernenergie. Verrek ….
Frans Galjee
Zijn je argumenten weer eens op en heb je alleen “waf” in de aanbieding. Je kunt, komende uit die sector, natuurlijk ook beter je best doen en aangeven wat er mis is aan het betoog van anderen. Ook al zijn het leken met alleen een mening. Hoog in de boom gaan zitten helpt niet. Trouwens best wel knap als je waf zegt.
“Zijn je argumenten weer eens op..”
FG met argumenten kom je hier niet verder. Trouwens al struikel je over argumenten jij zal deze niet als zodanig herkennen of erkennen.
O ik begrijp het je opmerkingen zijn bedoeld voor de nieuwkomers hier. (/sarc)