Door Samuel Furfari.

Donald Trump beloofde in één dag een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne, maar dat is hem niet gelukt; ook met zijn tarievenbeleid heeft hij gefaald. Het is daarom gemakkelijk voor zijn vele tegenstanders in Europa om hem belachelijk te maken. Maar ze zwijgen over een van zijn successen. In 100 dagen heeft hij ‘het klimaat’ veranderd, maar niet op de manier die je zou denken. De president heeft de klimaatdogma’s die het Amerikaanse energiebeleid domineren, omvergeworpen.

In slechts drie maanden heeft hij het traject van het energiebeleid opnieuw bepaald, zowel in eigen land als internationaal. Deze verandering heeft geen invloed op het echte, atmosferische klimaat, maar eerder op het ideologische klimaat dat gevormd is door drie decennia van beperkend en vaak onrealistisch klimaatbeleid. Onder de vlag van ‘energietrots’ heeft Trump de gevestigde orde verstoord door een pro-fossiel brandstofbeleid aan te nemen en tegelijkertijd het ‘groene’ beleid van zijn voorganger, Joe Biden, te ontmantelen. Deze verschuiving markeert een keerpunt in het beheer van Amerika’s energiebronnen en in de geopolitiek met betrekking tot wereldwijde energie. Laten we eens kijken naar de belangrijkste elementen van deze strategie en de gevolgen ervan voor veel landen en, meer in het algemeen, voor de EU.

Opnieuw uit het Akkoord van Parijs stappen
De eerste symbolische daad van Trump om zijn nieuwe energiebeleid te bevestigen, was de terugtrekking van de Verenigde Staten uit het Akkoord van Parijs, over het koolstofarm maken van de economie. Deze terugtrekking, ook al gelanceerd tijdens zijn eerste termijn, werd bevestigd bij zijn terugkeer in het Witte Huis. Trump beschouwt het akkoord als een aanval op de economische soevereiniteit van de Verenigde Staten, een soort ‘nieuwe groene zwendel’ die erop is gericht geïndustrialiseerde landen te straffen ten gunste van spelers als China en India. Deze beslissing geeft een duidelijke boodschap af: de Verenigde Staten zullen zich niet langer onderwerpen aan internationaal klimaatbeleid dat ze schadelijk achten voor hun economische en energie-technische concurrentiepositie.

Donald Trump heeft niet alleen de Verenigde Staten teruggetrokken uit het Akkoord van Parijs, maar heeft ook het energiebeleid volledig herzien, waarbij hij zijn prioriteiten opnieuw heeft gericht op fossiele brandstoffen, de verwaarloosde ‘schone steenkool’-sector nieuw leven ingeblazen en zich verzet tegen zowel internationale als nationale initiatieven, zoals die in Californië, die de energie-ontwikkeling in de VS verstikken. Dit controversiële standpunt is gericht op het herstel van de Amerikaanse concurrentiekracht en energiezekerheid.

Dit is niet alleen een defensieve houding. Trump heeft een frontale aanval gelanceerd op het anti-fossiele brandstofbeleid, door het ‘schadelijk en gevaarlijk’ te noemen. Trump zegt dat in deze visie de werkelijke energiebehoeften van de wereldeconomie worden genegeerd.

Energiedominantie
Een van de pijlers van de strategie is de massale vermindering van subsidies en overheidsfinanciering voor hernieuwbare energieprojecten. De regering Trump, aanvankelijk geleid door Elon Musk, heeft voorgesteld om bijna 10 miljard dollar te schrappen in de financiering voor de ontwikkeling van technologieën zoals (de utopie van) groene waterstof, afvang en gebruik van koolstof (CCUS) en energieopslag. Door deze bezuinigingen komen belangrijke partnerschappen met giganten als ExxonMobil en Occidental Petroleum op losse schroeven te staan. Als onderdeel van hun groene-merkstrategie waren zij bereid om een klein deel van hun reclamebudgetten te investeren in deze fantasie-uitgaven.

De EU aan de andere kant, blijft technologieën zoals ‘groene’ waterstof promoten, ondanks de exorbitante kosten om waterstof door elektrolyse te produceren. Dit is vooral waar omdat grote investeringsfondsen zoals BlackRock hebben besloten om te stoppen met het financieren van deze chemische dwaasheid. Zoals ik in mijn boek The Hydrogen Illusion heb aangetoond, is deze weg een energie-technische- en economische dwaling. Je kunt waterstof, een sleutelelement in de chemische industrie, niet verbranden alleen om een klimaatgril te bevredigen. Het is als het verbranden van een Louis Vuitton tas om warm te blijven: absurd en contraproductief.

De regering Trump is tevens van plan om 8.500 banen te schrappen bij het Department of Energy (DOE). In een uitvoerend bevel heeft de president de procureur-generaal opgedragen om alle wetten, andere voorschriften en staats- en lokale praktijken te identificeren die de identificatie, ontwikkeling, locatie, productie of het gebruik van nationale energiebronnen belemmeren, die ongrondwettelijk zijn of kunnen zijn, in de weg staan van federale wetgeving of anderszins niet afdwingbaar zijn. Trump roept op tot het schrappen van alle bepalingen waarvan hij beweert dat ze ‘klimaatverandering’ aanpakken of betrekking hebben op ‘milieu-, sociale en bestuurlijke initiatieven’, ‘milieurechtvaardigheid’, ‘koolstofemissies of broeikasgassen’ en fondsen voor het innen van boetes of koolstofbelastingen. Hij is een diplomatieke oorlog begonnen tegen staten als Californië met hun ‘onhaalbare grenswaardes’.

Trump heeft ook gedurfde stappen ondernomen om de aanvoer van cruciale materialen die nodig zijn voor moderne technologieën veilig te stellen. In april 2025 ondertekende hij een uitvoerend bevel dat mijnbouw toestaat in de wateren van de exclusieve economische zone van de VS. Het doel is om binnen tien jaar een miljard ton cruciale materialen te verzamelen, waaronder polymetaalknollen die rijk zijn aan kobalt, nikkel, koper en zeldzame aardmetalen. De regering gelooft dat dit initiatief binnen tien jaar $ 300 miljard kan toevoegen aan het Amerikaanse BBP en 100.000 banen kan creëren. Milieu-NGO’s verzetten zich tegen deze beslissing en wijzen op de risico’s voor de zee. Maar voor Trump vertegenwoordigen zij de economische vijanden van Amerika in de strategische kwestie van het inhalen van China op het gebied van kritieke hulpbronnen.

De kern van de strategie van Trump blijft massale politieke steun voor fossiele brandstoffen. Dit omvat:

  • Het verkorten van de periode om een vergunning te krijgen voor olie- en gasprojecten; minister van Binnenlandse Zaken Doug Burgum heeft beloofd om vergunningen in slechts 14 dagen af te geven.
  • De schone steenkoolindustrie nieuw leven inblazen met subsidies om de bestaande infrastructuur te moderniseren, hoewel het nog maar de vraag is of dit mogelijk zal zijn aangezien schaliegas goedkoper is dan steenkool voor energieopwekking.
  • De export van vloeibaar aardgas (LNG) verhogen, met name naar de EU, om Europa minder afhankelijk te maken van Russisch gas.

Door een dominante exporteur van olie en gas te worden, versterken de Verenigde Staten hun geopolitieke invloed. De export van LNG naar Europa vermindert bijvoorbeeld de invloed van Rusland en versterkt de Trans-Atlantische allianties.

Oppositie tegen buitenlandse regelgeving
De regering Trump is daarnaast een offensief begonnen tegen de regelgeving van de EU. Ze ziet deze als een bedreiging voor Amerikaanse bedrijven. Een voorbeeld hiervan is de Protect USA Act, die Amerikaanse strategische bedrijven verbiedt om te voldoen aan ESG-vereisten (milieu, maatschappij en goed bestuur) die door de Europese Unie worden opgelegd. Deze wet beschermt belangrijke sectoren van de fossiele brandstoffen en de mijnbouw en laat tegelijkertijd de economische soevereiniteit van de Verenigde Staten gelden.

De focus op de winning van cruciale mineralen weerspiegelt de uitdrukkelijke wens om te concurreren met China, dat momenteel een groot deel van de wereldwijde toeleveringsketen van zeldzame aardmetalen in handen heeft. Het veiligstellen van de eigen bronnen is essentieel om de technologische onafhankelijkheid van de Verenigde Staten te waarborgen.

In deze context vormt de aankondiging, op de 100e dag van de ambtstermijn van Donald Trump, van een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Oekraïne over natuurlijke hulpbronnen de kroon op deze periode van strategische beslissingen, die ook de tekortkomingen van het Europese beleid blootlegt. Deze overeenkomst heeft geen betrekking op zeldzame aardmetalen, zoals herhaaldelijk en ten onrechte is beweerd – deze worden in Oekraïne niet in significante hoeveelheden gevonden – maar op een breed scala aan natuurlijke hulpbronnen, waaronder aardgas, mangaan, titanium en grafiet. Het garandeert Oekraïne cruciale investeringen voor zijn ontwikkeling, terwijl het de Verenigde Staten in staat stelt om de aanvoer veilig te stellen buiten de invloedssfeer van China.

De EU dreigt steeds meer gemarginaliseerd te worden
In slechts 100 dagen heeft Donald Trump het politieke en geopolitieke klimaat op het gebied van energie omgegooid door het klimaatbeleid van zijn voorgangers terug te draaien en een duidelijke strategie naar energiedominantie te schetsen. Deze strategie is gebaseerd op pragmatische logica: het veiligstellen van de energiesoevereiniteit van de VS, het versterken van de economische concurrentiepositie en het gebruik van energie als geopolitieke hefboom. Als de EU volhardt in haar ideologische klimaatbeleid, loopt ze het risico steeds verder gemarginaliseerd te worden.

De grote multinational BP heeft dit goed begrepen. Het bedrijf heeft net zijn groene beleid opgegeven (wat leidde tot slechte resulltaten), en heeft ook besloten om zijn chief strategy officer, Giulia Chierchia, te ontslaan, die achter de groene overgangsstrategie van het bedrijf zat. Haar functie als hoofd duurzame ontwikkeling zal worden opgeheven. Wanneer zal de Europese Commissie veel van deze groene banen schrappen, zoals Donald Trump doet?

We verwachtten een black-out, en die kwam er…
De regering Trump moet hebben gelachen toen ze de vernedering zag van Spanje, dat anti-kernenergie is een veel heeft geïnvesteerd in zonne- en windenergie. Deze energiebronnen hebben het nationale elektriciteitsnet verzwakt en ook daarbuiten, want ook Portugal en Frankrijk werden getroffen. De stabiliteit van een elektriciteitsnet wordt gegarandeerd door de inertie van grote roterende massa’s zoals turbines en wisselstroomdynamo’s in thermische- en kerncentrales. Intermitterende en variabele hernieuwbare energiebronnen kunnen deze inertie, die essentieel is voor elektrische systemen, niet garanderen.

Bij een lage penetratie in de energiemix leveren hernieuwbare energiebronnen geen grote problemen op voor het elektriciteitsnet, omdat ze profiteren van de inertie van conventionele apparatuur, die het grootste deel van de productie voor zijn rekening neemt. Wanneer hun aandeel echter meer dan 30 tot 40% bedraagt, worden de risico’s op instabiliteit zeer aanzienlijk. Tijdens de black-out van 28 april 2025 waren ze goed voor 75%! Deze keuzes leidden tot hogere elektriciteitsprijzen, omdat overtollige zonne-energie tegen negatieve prijzen moest worden gedumpt. Dit model, dat als voorbeeldig werd aangeprezen (de autoriteiten pochten op 22 april dat ze 100% hernieuwbare elektriciteit produceerden), is een faliekante technische en economische mislukking gebleken. Het blijft een voorbeeld dat alle ingenieursstudenten zouden moeten bestuderen. Het lijdt geen twijfel dat de regering Trump deze mislukking van de EU zal gebruiken om intermitterende en variabele hernieuwbare energie verder te ondermijnen.

Zoals de grondleggers van de Europese Gemeenschap zeiden tijdens de conferentie van Messina in juni 1955: ‘Er is geen toekomst zonder overvloedige en goedkope energie’. Trump heeft dit begrepen en het klimaat van het energiebeleid veranderd. Brussel-Straatsburg is het vergeten.

***

Samuel Furfari.

Samuel Furfari, Ph.D is hoogleraar geopolitiek van energie aan verschillende universiteiten. Momenteel doceert hij aan het ESCP in Londen en is hij honorair hoogleraar aan de Polytechnische School van de Universiteit van Madrid. Hij doceerde van 2003 tot 2021 energiepolitiek en geopolitiek aan de Université Libre de Bruxelles. Hij was 36 jaar lang hooggeplaatst Europees ambtenaar bij het DG Energie van de Europese Commissie. Van 2019 tot 2022 was hij voorzitter van de European Society of Engineers and Industrialists. Hij is auteur van 18 boeken en van talrijke artikelen.

Bron: Clintel hier.

Oorspronkelijk gepubliceerd op European Conservative.

***

Deel dit bericht a.u.b.
LinkedInMastodonWhatsApp

Gerelateerd: