Een tuin vol levensbedreigende exoten, nu in bloei: mis het niet
New Scientist kwam afgelopen week met het ‘nieuws’, een grandioze ontdekking mag ik wel stellen, die Charles Elton ook al beschreef in de 50’er jaren vorige eeuw in ‘The Ecology of Invasions by Animals and Plants’: dat botanische tuinen de belangrijkste verspreidingsbron zijn van exoten over continenten.
Goh. Ja, daar word je stil van, zo’n nieuwe ontdekking van die dekselse moderne wetenschappertjes.
Het doel van botanische tuinen en Horti is dan ook al sinds Carolus Clusius in de zestiende eeuw: het verspreiden van planten die nuttig leken of mooi voor mensen, meest uit de kolonien, en andere regio’s van wilden rond de evenaar, die wel wat bestuur konden gebruiken door verstandige blanke christenen. (Voor de tragen van geest: KNIPOOG)
Vele nuttige exoten verspreid
Met dat doel beleefden ze al sinds het begin van de Leidse Hortus een opmars. Zo had Leiden als één van de eersten ook beschikking over Kinabast, met het levensreddende kinine. Fijn dat die exoot verspreid kon worden in de strijd tegen malaria. En wat te denken van de aardappel, die al onze aardappelvelden in Friesland geinfecteerd heeft met oogstopbrengst?
Levensbedreigende exoten nu in bloei: mis het niet
Zelf was ik gisteren in de Martenatuin in mijn geboorteplaats Franeker, waar een veld vol levensbedreigende exoten in bloei stond, ook wel bekend als Stinzentuin. Moraal van het verhaal: met het gros der exoten gaan we niet naar de kloten. Die zijn een verrijking voor de mensheid. Sommige ecologen hanteren de 10-10-regel voor exoten. Van de 100 die overkomen, weten 10 zich te vestigen. Daarvan KAN er weer 1 een plaag worden.
Altijd ruimte voor meer
Wat die eenvoudige vestiging bij planten vaak vooral betekent: ecosystemen zijn niet af, ‘verzadigd’, er is altijd ruimte voor meer. Een voorbeeld dat Charles Elton geeft is de invloed van ijstijden en hervestiging. Exotische plantensoorten kunnen zich hier in Europa makkelijker vestigen, omdat de ijsmassa’s hier zo huishielden. Zo hadden we hier vroeger zelfs Sequoia’s, die nu dankzij botanische tuinen toch weer terug zijn.
China heeft honderden boomsoorten meer, omdat de laatste ijstijd daar minder vegetatie wegveegde. In Europa schoof het landijs alle soorten weg, en dus is er meer ecologische ruimte voor nieuwkomers. Het lijkt het Europese asielbeleid wel.
Maar nu maakt de Groene Taliban daar weer stampij over.
Wat echte plaagsoorten betreft is het natuurlijk oppassen: lees ‘Mug’ van Bart Knols. Onze bureaucratische overheid maakt liever stampij samen met de Groene Taliban en de Postcodeloterijmaffia over ‘Faunavervalsing’: onschuldige hybridiseringen van deze of gene kip of ontsnapte roofvogel, dan dat ze eens fatsoenlijk controleert op de import van tijgermuggen. Want nu afstand geen rol meer speelt, komt af en toe de meest ongewenste biodiversiteit onze kant op.
Nog iets, als er dan een exoot wel problemen maakt, een nijlgans die zwarte sternvlotjes kiepert, dan wil de Groene Taliban weer niet ingrijpen omdat ze ook weer tegen jacht door mensen zijn, want ze hebben een hekel aan mensen (en verwarren dat met liefde voor de natuur). Ach, voor sommige mensen is het beter als ze op Siberie gaan wonen: in Rusland weten ze wel raad met dat slag exoten. Daar belanden ze in een gesticht. Hier in Nederland krijgen ze een zetel in de Tweede Kamer.
Maar misschien is dat onderhand ook een gesticht geworden.
Ik heb een pesthekel aan nijlganzen.
Halsbandparkieten zijn veel leuker.
Zelfs mijn bloedeigen eco-alarmistische site http://www.wallertuin.nl is geinfiltreerd door deze brutale kwaakexoot!
(Foto's – per categorie – het vennetje – foto 6)
De natuur is prachtig. Ga er daarom heel voorzichtig in om er wellicht exotisch uit te komen.
Een huismus is prima, maar wanneer dat beest zich naar zijn naam gaat gedragen is het wat mij betreft een exoot.
Ik kan overigens iedereen Charles Elton aanraden, de ecologische godfather. Wat waren ecologen in de jaren vijftig nog helder en realistisch ipv de huidige dienaren van de zieke aarde doctrine van Greenpeace bij Alterra/Imares die zich ecoloog durven noemen
Hij kaart heel helder de problematiek van exoten aan, waar deze schade veroorzaken aan gewenste biodiversiteit en de oogst, geeft ook aan dat we wel degelijk een ecologisch gezien in een nieuwe periode leven
De 7 ecoregions van Wallace, waar eerst geografische barrieres voor evolutie bestonden gedurende de laatste miljoen jaar zijn doorbroken. Hij vergelijkt het 7 watertanks met verschillende inhoud waartussen je de kranen openzet. Net als bij de mensheid, die straks een koffiebruin kleurtje heeft zal door menging een uniformering optreden
Al ben ik daar niet zo zeker van, nu je ook echte 'stadsbeesten'ziet evolueren en beeste die zich ook genetisch aanpassen op antropogene invloed. Er kunnen best nieuwe varieteiten ontstaan. Binnenkort in EOS een verhaal over
Rypke, misschien vind je het wel interessant hoe snel evolutie bij de reuzenpad in Australie ging:
http://www.canetoadsinoz.com/cane-toads-caused-evolution.html
http://www.canetoadsinoz.com/cane_toad_evolution.html
No pain, no gain krijgt een nieuwe betekenis:
Veterinarian pathologist, Dr Cathy Shilton, discovered that many of the toads at the invasion front at Fogg Dam – especially the bigger, older, longer-legged animals – have severe spinal arthritis.
Groeten.
@Rypke,
Ja, inderdaad, als een exoot problemen geeft, wil de groene taliban, in dit geval De Faunabescherming en de Dierenpartij, niet ingrijpen. Niet ingrijpen is namelijk één van hun voornaamste geloofsartikelen. Waarbij ze even voor het gemak vergeten dat die exoten er ook door – weliswaar onbedoeld – menselijk ingrijpen zijn gekomen.
De meeste exoten onder de planten duiken trouwens in het cultuurlandschap op, daar is altijd wel een plekje te vinden, lijkt het wel. In "echte" natuurgebieden zie je ze eigenlijk maar weinig. Maar als ze daar door weten te dringen, loopt het nogal eens uit de hand.
Kees Bruin