Reactie uit de wetenschap op Diederik Samsom

Ik lees zojuist het transcript van Diederik Samsons betoog in het ClimateGate spoedebat van gisteren en wat daarmee samenhangt. En net als Hajo wil ik beginnen te zeggen: “Hulde, Diederik, was iedereen maar bereid om bij tijd en wijlen zijn fouten toe te geven.”

Blogosfeer
Toch getuigt zijn betoog nog altijd van een grote naïviteit. Aan het einde van het betoog maakt Samson een analogie met een huis: de alarmisten zitten binnen en proberen krampachtig de deur dicht te houden en ondertussen vliegen de stenen hen door de ramen om de oren. Vervolgens verwijt hij over het hoofd van Richard de Mos alle sceptici/critici van de orthodoxie dat zij zich willens en wetens buiten dat huis (lees: de wetenschap) hebben geplaatst en zich nu verschansen in de blogosfeer.

Machtige elite
De naïviteit zit ‘m in het “willens en wetens”, want niets is minder waar. Sceptici en critici hebben zich niet vrijwillig buiten laten sluiten. Juist de ClimateGate emails laten zien dat een kleine machtige elite sleutelposities heeft verworven, van waaruit zij langzaam maar zeker critici BINNEN de wetenschap naar de zijlijn hebben geschoven. Door het IPCC proces te beïnvloeden, door nadrukkelijk het peer-review proces te frustreren en te proberen publicaties van anderen te voorkomen door druk uit te oefenen op tijdschriften en redacteuren. Door in het publieke domein het imago te creeren dat sceptici/critici een kleine minderheid vormen die op een voet gesteld mogen worden met Holocaust-ontkenners, platte-aarde-denkers en nog veel ergers. Door gegevens achter te houden en te voorkomen dat anderen hun resultaten en door hun gebruikte methodes konden controleren.

Uitermate onethisch
Allemaal deze zaken die hoog in het vaandel staan bij een gezonde wetenschapsbeoefening zijn met voeten getreden. Uitermate onethisch gedrag. Deze houding is in de VS geintroduceerd in de jaren ’80 door de politizering van het klimaatdebat, en door Al Gore en millieuorganisaties tot grote hoogte is geleid. Maar het is een politieke truuk: als je inhoudelijk het niet kunt winnen dan maak je je tegenstander zwart. Niets meer en niets minder, en het zegt alles over de politieke naïviteit van klimaatonderzoekers (maar alleen klimaatwetenschappers) dat zij zich in deze retoriek mee hebben laten voeren.

Redding voor de klimaatwetenschap
Het is mijn stellige overtuiging dat opkomst van de “blogosfeer” juist de redding vormt voor de klimaatwetenschap. Juist in de klimaatwetenschap zijn veel gegevens die ten grondslag liggen aan de wetenschap vrij beschikbaar en dus als zodanig voor iedereen in te zien en te bestuderen. En dankzij dat internet is er een gemeenschap ontstaan van kundige hoogopgeleide geïntereseerden (wiskundige, natuurkundige, statistici) die weliswaar geen achtergrond hebben in klimaatonderzoek maar wel veel weten over wetenschappelijke methodes en statistiek. Dankzij het internet konden zij met elkaar in contact komen en ontstond er al snel een “peer-to-peer” review proces (zie blog van Marcel).

Peer-2-peer
Misschien staat dit wel model voor de toekomst van veel meer dan alleen de klimaatwetenschap: misschien is de peer-2-peer review in de blogosfeer wel de toekomst van de wetenschap.  Iedereen kan nu in alle openheid elkaars werk beoordelen. Terwijl bij de traditionele peer-by-peer review, te veel macht ligt bij slechts enkele collegae die elkaars artikelen beoordelen. Macht corrumpeert, en in de blogosfeer ontbreekt die. De blogosfeer is een eerlijke meritocratie. Eigenlijk lijkt de peer-2-peer review in de blogosfeer heel sterk op de wetenschap van vóór de algemene en alomvattende staatsbemoeienis. Anno 1850 kreeg een geniale boerenpummel zonder enige academische status die een baanbrekende verhandeling schreef nog pardoes een doctor-titel voor zijn naam. Vrije onafhankelijke studies werden toen nog op hun intellectuele wetenschappelijke merites beoordeeld.

Hoop
Het “gezwel” dat sommigen het “klimaat-industriële complex” noemen – analoog aan President Dwight Eisenhowers Militair-Industriële complex (zie artikel) – heeft twintig jaar lang de onafhankelijke wetenschapsbeoefening kunnen verzieken. Een toespraakje van Samson zal het tij niet zomaar keren. Hoe lang zal het duren voor het klimaatonderzoek en het klimaatdebat normaliseren? Nog behoorlijk lang vrees ik. Maar het begin is gemaakt. Hoop doet leven!