Met het invloedrijke boek ‘The End of Nature’poogde klimaatactivist Bill McKibben voor Global Warming te zijn, wat Rachel Carson was voor DDT. Het was in 1989 bedoeld als essay dat CO2-wetgeving moest agenderen, vlak nadat James Hansen Global Warming in de recordzomer van 1988 op de kaart zette.
McKibben is ook editor van de bundel ‘American Earth’, waarin nog eens blijkt hoe groot de Amerikaanse invloed op ons denken is. Een nieuw boek ‘Living through the end of Nature’, van Paul Wapner probeert de misantropische aannames te relativeren. Maar zonder antwoord op fundamentele religieuze vragen blijft zijn boek een krachteloze vingeroefening.
Toen wij voor journalistenvakblad Villamedia een verhaal tot journalisten richtten over klimaatberichtgeving, werd ik door enkele progressief urbane collega’s zwartgemaakt. Ik waagde het een vergelijking met religie te maken. Men heeft bij de Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep nu eenmaal een blinde vlek voor godsdienst.
Dat religieuze invloeden wel degelijk meespelen, kan iedereen weten die zich een beetje wil verdiepen in de achtergronden van modern milieu-activisme, waarin ‘de natuur’als goddelijk surrogaat dient.
Einde van god
“Het einde van de natuur’slaat voor McKibben, close friend van Al Gore op het feit dat door menselijke invloed niets op aarde met zekerheid meer als ‘niet-menselijk’te omschrijven is. Zelfs een harde storm kan dankzij extra CO2 nu deels een menselijke component bevatten. Ook het weer is zo een menselijk artefact geworden. Wat hem vervolgens bijna misantropisch maakt, is het feit dat zo het heilige karakter van de natuur als niet-menselijke tijdloze kracht verdwijnt.
Laat ik voorop stellen dat de methodist McKibben, een lezenswaardige auteur is. Hij legt naar zichzelf een zekere eerlijkheid aan de dag, die je bij de progressief urbane medemens doorgaans zo mist. Op bladzijde 75 geeft hij een treffende beschrijving van de religieuze omwenteling, ook bij mensen die zich nog gelovig noemen, in het Westen.
‘it is not a novel observation that religion has been in decline in the modern era. Despite the rise of fundamentalism, the crisis of belief continues. Many people, including me, have overcome it to a greater or lesser degree by locating God in Nature. Most of the glimpses of immortality, design and benevolence that I see com from the natural world, the seasons , the bueaty, the intermesed fabric of decay and life and so on. Other signs exist as well, such as instances of great and selfless love between people, but these perhaps are less reliable’.
Vrijzinnig of vrij zinloos
Het dagblad Trouw is symbolisch voor de religieuze omwenteling die McKibben beschrijft: van een protestantse krant is het omgeturnd tot podium van klimaatcommunisme en ietsisme, waarbij traditie en antropocentrische religie verdacht is. Vooral bij de afdeling Religie en Filosofie schrijven redacteuren vooral tégen de traditionele kerk, maar niet er óver.
Ietsisme-prekende atheisten, transseksuele new age-protestanten met latrelatie kunnen nog wel op sympathie rekenen, naast kale mannen boven de Tibetaanse boomgrens. Ach, ieder zo zijn liefhebberij.
Vluchtheuvel
Voor McKibben is juist CO2 en global warming zo pijnlijk, omdat dit voor hem de lol haalt uit zijn (religieuze) natuurbeleving: het ondermijnt zijn religieuze vluchtheuvel. Juist mensen als Lynn White hadden in Science in 1967 in ‘on the historical roots of our ecological crisis’een hervorming bepleit naar een meer pantheistische Westerse traditie, waarin natuurverering de oplossing zou zijn van de ‘milieucrisis’. Die natuurverering zou de vermeende onhoudbaarheid van het voorvaderlijke geloof in een nieuw jasje weer een langere houdbaarheidsdatum kunnen geven.
Jan Boersema
Onze eigen Lynn White, bioloog en milieutheoloog Jan Boersema van de VU behandelt die thematiek in zijn proefschrift ‘Thora en Stoa’, over mens en natuur. De interpretatie van ‘heerser over de natuur’in Genesis zou een vrijbrief zijn geweest voor misbruik van de natuur. Boersema werkt veel samen met Lucas Reijnders, en toen ik voor Trouw een verhaal maakte sprak ik ‘m nog over de invloed van White. Boersema ondertekende ook het klimaatmanifest dit voorjaar van 55 wetenschappers.
Groene stok
De in de jaren zestig en zeventig sterke behoefte om tegen het traditionele christendom te schoppen, die we nu nog steeds ontwaren bij Volkskrant, Trouw, Vara en VPRO, kreeg dankzij White een groene stok. Die interpretatie, waarbij één zin uit Genesis uit haar verband werd gerukt naar protestantse traditie om een sentiment te rechtvaardigen, maakte veel milieuvrienden radicaal antichristelijk. Zoals Dave Foreman van ‘Earth First’. McKibben neemt van die enge interpretaties afstand. Hij is zoals gezegd eerlijker en stelt dat ‘wanneer je de Bijbel als geheel leest tot andere conclusies komt.
Soeverein
Zijn bespreking van het boek Job, waarin God opschept over zijn eigen maaksels is hierbij een sterk onderdeel. Hij interpreteert het bijbelboek hier als lezing van de beperking van menselijke macht. De mens heeft geen zeggenschap over alle onderdelen van de natuur. McKibben haalt hier iets van de soevereiniteit van God uit. Voor hem, en velen met hem, is de natuur gewoon een plaats waar je even niet met alle tijdelijkheid wordt geconfronteerd, moreel neutraal. Zelf heb ik over die behoefte ook op mijn eigen blog geschreven. In grote lijnen kan ik me wel in zijn motivatie vinden.
Urban Myths
VOlgens mij is iedereen op zijn manier onverbeterlijk religieus, daar zijn gewoon biologische aanwijzingen voor. De progressief urbane medemens (90 procent aller wetenschapsjournalisten stemt PvdA of erger) vereert ‘De Wetenschap’doorgaans. Vandaar dat iedere aanval op wetenschappers extra fel wordt bestreden (zoals door Calmthout en Knip tijdens de hoorzitting), omdat dit een aanval op de eigen levensbeschouwing is waarin wetenschappers intellectueel en moreel verheven zijn boven de massa.
McKibben is tenminste duidelijk door zijn variant helder te omschrijven, en dat siert hem. Het echte bijgeloof, namelijk de Urban Myths komt pas goed los wanneer McKibben zijn klimaatangsten verwoordt. Zo maakt hij de bij alarmisten tot de canon behorende vergelijking met de 97 procent CO2-atmosfeer van Venus, die voor 450 graden Celsius zou zorgen. Terwijl de druk op de planeet hiervoor verantwoordelijk is.
Arrhenius
Ook de mythe dat Svante Arrhenius bij CO2-verdubbeling een temperatuurstijging van 4 graden zou aantonen, draagt McKibben aan. Terwijl Arrhenius tot die stijging kwam door waterdampspectraallijnen te meten. Ook moderne klimaatalarmisten als Stefan Rahmstorf halen regelmatig deze mythe aan, evenals de door sommige lezers van dit blog bewonderde Al Gore.
Recordzomer
Neem ook de reden waardoor klimaatalarmisme momentum kreeg in de VS. Dat kwam dankzij een uitzonderlijk weer-evenement, een warme zomer in 1988 die zoals men later ook toegaf niet was toe te schrijven aan CO2. James Hansen, die met Steven Schneider McKibben hielp bij het schrijven, haalde het weerevenement aan om zijn punt te maken tijdens een roemruchte lezing in New York.
De recordzomer diende als voorbeeld van MOGELIJKE gevolgen, zodat de New York Times de volgende dag berichtte ‘Global Warming has begun’. McKibben geeft vervolgens een eindeloze opsomming van wat ‘zou kunnen gebeuren als’dergelijke zomers normaal worden. Het IPCC hanteerde in 2007 de zelfde tactiek door ‘recordzomer’2003, die niet uitzonderlijk was in globale context, als demonstratie te geven.
Zwarte Zwaan
Kort samengevat. Ik kan de religieuze motieven van alarmisten wel begrijpen. Bovenal begrijp ik de angst: je kunt met aanname van klimaatalarmisme niet meer uitgaan van een natuur die ongeveer blijft doen zoals we dat gewend waren. Ik vind dat een sterkere troefkaart dan die veel sceptici hanteren.
De alarmist gaat uit van een werkelijkheidsbegrip zoals in ‘The Black Swan’, een natuur die plotseling de grond onder onze voeten vandaan haalt. Taleb beschrijft in de Black Swan het sentiment van zijn vader, die voor de oorlog in Libanon stelde ‘morgen is het weer voorbij’, omdat het al eeuwen tussen christenen, druzen en moslims boterde. Ook onze economie, de web of debt kan plotseling inklappen met straatrellen tot gevolg. Ik stond tussen de hysterie op de Dam op 4 mei en kreeg een voorproefje van de mogelijke redeloosheid die dan kan ontketenen. Nederland is zichzelf niet meer, er hangt een apocalyptische sfeer.
Protestant
Toch, ik wil wel graag mezelf blijven. En zodra ze mythes aanhalen, ‘Allo ‘Allo-achtige verwarringen in nieuwsberichten tussen feit en fictie, en een kluwen aan modelberekeningen als wetenschappelijke zekerheid postuleren: dan haak ik af. De traditionele protestant in mij zou hier wel eens een rol kunnen spelen.
Goed omschreven. Dit is precies de angst die ik voel, niet door AGW alleen, maar vooral door de combinatie van allerlei potentiële crises.
Het idee dat de energie die jaarlijks aan oceanen en atmosfeer wordt toegevoegd gelijk is aan de energy output van 50.000 kerncentrales van 1 GW, maakt me nerveus. Kan ik niets aan doen, sorry. :-)
Normale, gezonde angst zou juist tot actie moeten leiden.
Begrijp de oorzaak en probeer de gevolgen (met anderen) het hoofd te bieden.
Kerncentrales zijn te beheersen, 50.000 of meer blindgelovigen niet.
De Linkse Kerk heeft altijd al de neiging gehad de wereld te redden en te behoeden voor het naderende onheil, maakt niet uit welk onheil. Het "vingertje" was altijd opgeheven en wee degene die hier niet aan meedeed. De "Rücksichtlosheit" waarmee het doel moet worden nagestreeft is vaak weerzinwekkend. Duyvendak, Mient-Jan Faber, Rosenmöller, Cramer et al, altijd zijn ze bezig de wereld te redden voor de volgende ramp en/of de misstanden aan het licht te brengen, uiteraard zonder hier echt zelf veel aan te doen. Kortom, parasieten van de samenleving die nooit een echt vak hebben uitgeoefend en altijd maar bezig zijn zichzelf te bewijzen op kosten van de gemeenschap.
MBT de Klimaat Kerk; John Houghton voormalig co-chairman van de IPCC, voormalig chairman van de MET en stichter van Hadley Centre, is voorzitter van het Joh Ray Initiative, een organisatie "connecting Environment, Science and Christianity", tevens is hij mede-oprichter van de International Society for Science and Religion.
Alarmisten claimen dat klimaatwisseling wordt veroorzaakt door de mens, vaak met het argument "wat kan het anders zijn?". Dit doet me herinneren aan het argument van de gelovige die zegt op de vraag of hij kan bewijzen dat God bestaat antwoord: "Bewijs maar dat Hij niet bestaat"…
Interessant onderwerp. Het lijkt me evident dat de meeste globalwarming-aanhangers, cq. groene activisten een min of meer religieuze benadering van hun onderwerp vertonen. Het zijn dan ook vaak mensen die van hun christelijk geloof zijn gevallen, maar in plaats daarvan iets in de groene hoek gevonden hebben.
Op de website "The clamour of the times" van Phillip Stott zijn aardige stukken over verwante thema's te vinden, bijv. "A psychological profiling of Global Warming", waarin Stott er, m.i. terecht, op wijst dat velen in het GlobalWarming-kamp een protestants-christelijke achtergrond hebben.
De neiging om de mens als een zondig schepsel te zien, dat boete moet doen, en een zekere hang naar misantropie is daarmee ook goed te plaatsen.
Misantropie is sowieso een – aldan niet expliciet – onderdeel van veel "groene" bewegingen. Dat maakt ze ook vaak zo ongenietbaar, althans in mijn ogen.
Geloof is een moeilijk en gevoelig onderwerp. Toen ik laatst een posting deed op de Blog van Bart Verheggen met betrekking tot het feit dat ik vond dat zij (AGW) zich als priesters opstelden, werd mijn post meteen verwijderd. Je mag dus AGWers niet beschuldigen van "geloof"
Wat mij betreft is AGW dat. Geloof. Het wachten is op de offerblokken.
Hoewel ik al achtereenvolgens
– klimaatontkenner, scepticus, bedrieger enz ben genoemd, beschouw ik mezelf ook deels als alarmist.
Veel beleid in de EU en NL is namelijk gericht op het belonen van slecht gedrag, terwijl de mensen die uit zichzelf al goed doen ieder dubbeltje omdraaien. Mijn alarmisme is dat dit nooit zal veranderen
Er zijn steeds issues die nu om een serieuze oplossing vragen maar die blijven liggen. We sponsoren wel bankmanagers als Grijpgraag Groenink en een stel luie Grieken met miljarden, maar bv boeren helpen om een klein deel van hun akkers apart te zetten voor wildlife (zoals succesvol gebeurt bij de grauwe kiekendief) of voor landschapsonderhoud is weer moeilijk
Er ging miljarden aan euro's en grondbezit als vanzelfsprekend naar corrupte clubs als Staatsbosbeheer met hun esoterische ecoblaat, maar kleinschalige particulieren met visie moeten er om vechten
En wat klimaat betreft: de aanname van een inherent stabiel klimaat bij veel sceptici is wat mij betreft onjuist. Het is vooral de manier waarop het sinds Al Gore is opgeblazen die een belediging werd voor het gezonde verstand.Daarnaast mis ik bij toonaangevende wetenscahppers (Mann et al) maar ook bij De Bladen een stuk integriteit, en hangt het klimaatverhaal met een stuk onlogica aan elkaar.
Dus Neven, ik begrijp je eigenlijk best wel: al zou wél hard zijn aangetoond dat we nu richting doem gingen, dan zou óók niet gebeuren wat gebeuren moest.
Het is wel fijn om te lezen dat we het daarover eens zijn. Voor mij als hardcore alarmist (niet alleen voor wat betreft AGW, maar nog een aantal andere dingen) is het uiterst frustrerend om te zien dat er de Al Gore-hype ten spijt weinig tot geen beleid is dat het probleem echt bij de wortel aanpakt.
Rypke schreef: "Zo maakt hij de bij alarmisten tot de canon behorende vergelijking met de 97 procent CO2-atmosfeer van Venus, die voor 450 graden Celsius zou zorgen. Terwijl de druk op de planeet hiervoor verantwoordelijk is."
Oei, Rypke, ook jij moet terug naar de schoolbanken. Jammer, ik had je wetenschappelijk gezien wat hoger ingeschat. Dit artikel (en de vorige over Venus) is nog VEEL dommer dan zijn CO2 sneeuw op Antarctica verhaal… Lees het verhaal eens helemaal en huiver… Wat veroorzaakt nu echt de atmosferische druk? En de lapse rates?
Inderdaad, Rypke. Ik zou je ten zeerste aanraden om bij informatievergaring sites als WUWT (en zeker het werk van Steven Goddard) te mijden als de pest.
Arjan,
Ik zie die posts over de Venus atmosphere nu pas… een tamelijk 'onfysisch' verhaal. Die Goddard (??) schijnt te denken dat alleen druk afdoende is om de atmosfeer op te warmen, en dat nog wel permanent… een perpetuum mobile?
Ik zie dat Hans Erren er al korte metten mee maakt – heel bizar om vanwege een "anti-broeikaseffect religie" de rol van beperkte radiative transfer op andere planeten te gaan ontkennen – over religie gesproken…
PS: ik ken David Grinspoon (dé Venus expert van de eerdere Magellan missie) al jaren, zal 'm mailen om zich hier eens mee te amuseren. :)
Beste Bob,
Zou je eens bij jezelf te rade willen gaan hoe het komt dat je iets snel wegwimpelt met enkele ondoordachte losse flodders en een verwijzing naar een expert. Het idee van dit blog is dat het zelfstandig denken en analyseren kan bevorderen.
In plaats van te laten zien waarom er veel meer nodig zou zijn dan de atmosferische druk om een planeet op grondniveau een bepaalde temperatuur te geven, roep je maar wat. Waar baseer je je op dat dit een "onfysisch verhaal is"? Het omgekeerde is het geval: de auteur zet – weliswaar in jip-en-janneke-taal – bewust en transparant een fysisch verhaal neer. Dat verdient lof! Als mensen dit niet doen blijf je de kloof houden tussen wetenschappers die met ingewikkelde formules en complexe modellen zwaaien en de "domme massa" die alleen op haar gevoel en gezonde verstand kan afgaan (die laatste is vaak een erg goede maatstaf trouwens).
Jouw suggestie van een perpetuum mobile slaat echt nergens op. Dat verwijt kun je hoogstens de mensen maken die het sporengas CO2 een gigantische thermische rol toedichten. In bepaalde opzichten is de CO2-opwarmingstheorie simpelweg in strijd met de hoofdwetten van de thermodynamica. Afgezien van mogelijk vulkanische warmte wordt een planeet en diens atmosfeer natuurlijk uitsluitend door de zon opgewarmd. Niks perpetuum mobile. Juist de sceptici zien beter dan de alarmisten dat die externe warmtebron in alle opzichten leidend is.
En ja er zijn maar heel weinig spelden tussen dat lapse rate verhaal te krijgen. Het is berekend dat als je alle CO2 op Venus vervangt door N2 dat Venus dan nog iets warmer zou zijn. En Mars is inderdaad ijskoud ondanks een CO2 atmosfeer. En wat breng je in tegen het argument dat op het zwaarbewolkte Venus de zon het aardoppervlak helemaal niet verwarmt? Dan kun je de broeikastheorie toch echt niet meer toepassen.
Kortom: graag een meer inhoudelijke stijl van argumenteren. De reactie van David Grinspoon zien we via jou graag tegemoet. Misschien kun je hem porren een gastblog te schrijven. Of klim zelf eens in de pen als je lef en tijd hebt.
Dat amuseren is echt een zeer foute suggestieve opmerking. Wat voegt dat toe aan een zuiver debat? Je had moeten schrijven:
PS: ik ken David Grinspoon (dé Venus expert van de eerdere Magellan missie) al jaren, ik zal hem mailen voor een inhoudelijke reactie. Zodra ik die heb zal ik hem hier posten.
Het is zaak dat we niet blijven stechelen over zo iets relatiefs eenvoudigs als de vraag waarom Venus heet en Mars koud zijn. Dus kom met inhoudelijke argumenten! Jouw reactie voegt helemaal niets toe terwijl Goddard gewoon zijn best heeft gedaan het publiek een paar dingen te leren.
Een kleine mea culpa zou je sieren!
Hajo,
Je weet best dat het onzin is om te beweren dat de wetenschap "CO2 een gigantische thermische rol toedicht". Wat bedoel jij eigenlijk met "gigantisch"? Het is immers exact berekend dat het gaat om 1.2 graad Kelvin hier op het aardoppervlak, bij verdubbeling van CO2 druk.
En ja, jij en ik zijn ook bekend met het feit dat dit niet het gehele verhaal is, bij LANGE na niet, maar dat vervolgens pas de wetenschappelijk interessante vragen volgen rondom fast en slow feedbacks, albedo, wolkbedekking, waterdamp en ga maar door.
Evenzo goed weet je dat infrarood-absorptie van de warmtestraling van een planetair oppervlak (onder bijna 92 atmosfeer pCO2) een belangrijke rol speelt bij het stralingstransport vanaf dat oppervlak. Die atmosfeer is echt niet doorzichtig voor wamtestraling.
Waar ik bezwaar tegen maak is de retorische manier waarop Steve Goddard een politiek strijdpunt vertaalt naar een pseudo-wetenschappelijk standpunt, om daar vervolgens weer conclusies aan te verbinden over het belang van AGW hier op aarde.
Jouw retoriek over "een gigantische thermische rol" doet geen recht aan het feit dat een paar graden temperatuursverschil weliswaar naar verhouding niet zo groot is, maar voor ons als kwetsbare mensen, sedentair gevestigd en volledig afhankelijk van voedselketens en biosfeer wel degelijk een behoorlijke impact zou kunnen hebben.
Indien ik een antwoord van Grinspoon krijg dat terzake doet, zal ik dat hier héél erg graag posten!
Beste groet,
Bob
PS: voor leuk leeswerk, zie het artikel: http://plutoportal.net/~bullock/Homedocs/SciAm99….
En wie graag wil weten wat Goddard nu precies doet, kan het nalezen op de wetenschapsblog DenialDepot die WUWT met regelmaat naar de kroon steekt.
Ondanks dat hij er al eens eerder faliekant naast heeft gezeten, spreidt Goddard een arrogantie ten toon waarvan over het algemeen alleen klimaatwetenschappers van beticht worden.Het niveau op WUWT is al bedenkelijk, maar waarom Watts Goddard weer in gratie heeft aangenomen, is me een compleet raadsel.
Ze hebben zich beide in ieder geval concreet uitgesproken (gebeurt zelden) voor een doorzettende herstel van de Arctic Sea Ice Extent. Ik ben benieuwd. Als ENSO deze zomer overschakelt naar La Niña kan het nog wel eens heel interessant gaan worden.
In de religieuze definitie van een alarmist bestaat de natuur alleen daar waar de mens niet is.
Dus ook al zou AGW een klein beetje waar zijn, waarom is dat dan een existentieel probleem? Sinds wanneer is de mensheid geen onderdeel van de natuur maar staat zij daar boven alsof zij de hoedster van het universum is?
Het alarmisme hanteert een superieure moraal endat is een kwalijke zaak!
Ik waag te betwijfelen of de meeste mensen het bestaan van AGW als een existentieel probleem beschouwen. Als ik voor 'buitenstaanders' spreek over dit vraagstuk gaat het altijd over de praktische vragen, bijvoorbeeld indien AGW inderdaad substantieel zou doorzetten wil men weten:
– krijgen we dan problemen met 'heat stress' in de zomer (denk bejaardenhuizen etc.)?
– komen we onder water te staan, of moeten we 55% van NL gaan ontruimen? Zo nee, wat kosten de 'adaptation' maatregelen?
– kunnen we nog wel zorgen voor voldoende gevarieerde voeding en schoon water? Wat gaat dit betekenen voor de voedselprijzen?
– worden we niet overlopen door vele miljoenen klimaatvluchtelingen uit zuidelijker streken?
– wat zijn de gevolgen voor vrede en veiligheid?
Soms is men wel enigermate bezorgd over de impact op biodiversiteit, migratie van de biologische klimaatzones, ijsberen etc. Maar dat is een hele grote uitzondering… Ik maak mij daar zelf wél enigszins zorgen over, met name of we te maken gaan krijgen met een 'major extinction event' (niet alleen door klimaatverandering), dat voor vele generaties lang een verarmde en verwoeste wereld oplevert. Natuurlijk herstelt de natuur zich, maar na de eerdere grote extinction events duurde dat miljoenen jaren… beetje lang. Hoe gaat de menselijke samenleving er uit zien zonder bos, planten, schoon water, met veel minder soortenrijkdom… een soort betonnen, geasfalteerde bijenkorf met alleen maar mensen? Met een parkje heesters op de hoek?
Dat heeft niets met een religieuze definitie te maken, maar simpelweg dat voor mij en voor veel mensen het ontsnappen naar, en bestaan van, een natuur zonder (al te veel) cultuur de voornaamste bron van levensvreugde is. Zoiets heet een 'waardenstelsel' en geen religie.
Indien jij van mening bent dat een Playstation 3 en voldoende zakken chips voldoende zijn om het bestaan aangenaam door te komen, ontken je dat anderen dit niet zo ervaren. Gechargeerd, ik weet het, maar dát is de indruk die ik soms opdoe van de 'klimaatontkenners'.
Cheers!
Bob,
Wanneer je niet weet wat een 'existentieel probleem' is, waarom reageer je dan?
De voorbeelden die jij noemt om zogenaamd mijn bewering te ontkrachten, die illustreren juist dat AGW als een existentieel wordt beschouwd! Ongelofelijk hoe ver domheid kan reiken.
Oftewel 'bestaan'.
Volgens mij probeert Bob te zeggen dat mensen met betrekking tot AGW niet opeens gaan vragen 'wat is mijn rol in AGW?', 'wat zijn de morele gevolgen van mijn gedrag?', 'wat voor zin heeft mijn leven als ik niet probeer invloed uit te oefenen op deze morele gevolgen van mijn gedrag'.
In plaats van het probleem van AGW op existentiële wijze te benaderen, beweert Bob dat mensen juist eerder pragmatisch zijn: 'Waar parkeer ik mijn auto als de Maasvlakte is ondergelopen?'
Klimaatontkenners gaan naar Bobs (en ook mijn) gevoel een stapje verder: 'De Maasvlakte is niet ondergelopen, dus parkeer je auto gewoon op de Maasvlakte en doe niet zo moeilijk.'
Tot zover de semantische uitleg van het woord 'existentieel'. ;-)
Overigens is AGW wel een existentieel/filosofisch/ethisch probleem (zie mijn existentiële vragen hierboven), maar de meeste mensen zien dat nog niet zo.
Wanneer je niet snapt wat ik schrijf, probeer dan zeker niet de woorden uit te leggen van iemand anders die het niet snapt.
FYI:
mijnwoordenboek.nl
existentieel
1) Betrekking hebbend op het werkelijk bestaan 2) Denken en leven als één beschouwend 3) Menselijk bestaan
vandale.nl
exis·ten·tie de; v -s het bestaan
Voor nog meer informatie zie Wikipedia:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestaan
Wanneer ik geen co2 mag uitstoten omdat de maasvlakte dan onder water loopt, dan is er sprake van een existentieel probleem.
1. Omdat ik CO2 uitadem.
2. Omdat ik met het voorzien in mijn levensonderhoud CO2 uitstoot.
3. Omdat ik met het voorzien in andermans levensonderhoud CO2 uitstoot.
Hoe existentieel wil je het hebben?
Laughing Out Loud :)
T2000,
Je schijft: "als een existentieel wordt beschouwd", misschien ben jij ergens een zelfstandig naamwoord vergeten?
Maar even inhoudelijk: de bullets die ik in mijn berichtje opnoem, met vragen die mensen stellen als het over AGW gaat, betreffen allemaal de praktische problemen. Er wordt zelden gevraagd naar wat het betekent, of naar de waarde van de verloren natuur. Men wil weten hoe men de situatie kan overleven…
Mijn bericht was bedoeld om te illustreren dat AGW géén existentieel probleem is (voor de meeste mensen), maar een praktisch probleem. Ik herken dus weinig in het religieuze of existentiële van het probleem. Jij was degene die het woord 'existentieel' hier voor het eerst gebruikt hebt, blijkbaar zonder te weten wat het betekent.
Neven heeft het bij het rechte eind.
Groet,
Bob
Neven heeft het niet bij het rechte eind want hij geeft geen definitie van 'Existentieel'. Dus hoezo dat jij uberhaupt begrijpt wat hij schrijft? Je begrijpt niet eens waarop hij reageert.
Jij schrijft:"Mijn bericht was bedoeld om te illustreren dat AGW géén existentieel probleem is (voor de meeste mensen), maar een praktisch probleem."
Wanneer dat je punt is, waarom reageer je dan op mijn comment?! Mijn comment heeft daar helemaal niks mee te maken. Anders lees je de volgende keer eerst even goed waarop je reageert.
Bob,
Je bewering:
"maar simpelweg dat voor mij en voor veel mensen het ontsnappen naar, en bestaan van, een natuur zonder (al te veel) cultuur de voornaamste bron van levensvreugde is"
staat haaks op je bewering dat jouw waardenstelsel geen religie is.
Nee, daar ben jij het niet mee eens he! Dat kan ik rustig voor je invullen.
Maar beantwoord eens de volgende vraag om mijn punt te kunnen begrijpen: wat is het verschil aan natuur in een zandbak en de Oostvaarderseplassen?
Ik zou zeggen: koop een microscoop. :-P
T2000,
Hahaha…
Dus volgens jou is iedere bron van levensvreugde een religie?
Veel plezier in de zandbak, ik ga liever naar de Oostvaardersplas, of naar de Wadden. En het verschil kan ik zelfs zonder bril duidelijk waarnemen.
Ja, precies er is geen verschil. Daar heb je inderdaad geen bril voor nodig.
Dus ga vooral lekker naar de Oosvaarderseplas, of elk ander natuurgebied. Er is geen verschil met de zandbak of speeltuin om de hoek.
Dank voor het artikel. Ik zou graag op "het protestant wortels" willen aansluiten met een citaat van Maarten Luther:
Als morgen de wereld vergaat, plant ik vanmiddag nog een appelboompje.
Voor de exegese zijn er allerlei websites….maar een uitleg is dat de God van vandaag ook die van morgen is. Dingen zijn niet ineens plotseling anders. Geen reden voor angst.
In de tijd van Luther was er veel verwarring en er waren groepen die regelmatig geloofden dat het einde nabij was. De woorden zijn voor hen ook als een nuchtere geruststelling bedoeld.
Terug naar onze tijd…Soms mist men weleens de relativering en het geruststellende in veel AGW verhalen.
Je kunt de parallel met Luther's tijd wellicht noch verder doortrekken.
Een vergelijking van Carbon trading met aflaathandel dringt zich op, alhoewel ik niet weet wat of Al Gore er een groot bouwwerk mee wil financieren.
Ik wil niet zeggen dat de geschiedenis zich herhaalt, maar men kan er wel wat van leren.