Overzicht van de vragen en antwoorden

Een gastbijdrage van Ferdinand Meeus.

Het NOS-televisieprogramma #Ophef toetst op 5 november a.s. enkele kritische klimaatuitspraken van OpinieZ-auteur en IPCC-reviewer dr. Ferdinand Meeus. Hem werden ter voorbereiding enkele vragen voorgelegd die in dit artikel met de antwoorden van Meeus integraal zijn opgenomen. De kijker naar het programma kan zo zelf beoordelen of de programmamakers er een eerlijke uitzending van hebben gemaakt.

Ik kreeg op 19 oktober jl. een vriendelijke mail van Gizelle Mijnlieff, die werkt voor de NPO-serie  #Ophef (samenwerking tussen de programma’s Nieuwsuur en NPO Start) waarin verslaggever Rudy Bouma in “de wereld van nepnieuws en complottheorieën” duikt. Bij het onderwerp klimaatverandering heb ik blijkbaar hun aandacht getrokken vanwege een aantal door mij gedane klimaatuitspraken, die zij willen factchecken. Door een sociale media-analyse had een dataonderzoeker mij gevonden. Een soort moderne digitale speurder die andersdenkenden kan opsporen.

Ook enkele klimaatgerelateerde uitspraken die ik deed op Ongehoord Nederland TV verdienen extra onderzoek volgens de programmamakers. Ik kreeg dan ook een vragenlijst met het verzoek of ik zo vriendelijk zou willen zijn om die te beantwoorden. Ik vroeg beleefd om een uitnodiging in de studio om via een eerlijk en open gesprek het complexe klimaatverhaal te duiden en vooral om misverstanden te vermijden. Dat werd afgewezen.

In principe vind ik factchecking een heel goede zaak. Natuurlijk op voorwaarde dat er een open en eerlijke analyse plaatsvindt, liefst door een neutrale, onafhankelijke, objectieve partij met hoor en wederhoor. Daarom denk ik dat het nuttig is dat ik hier volledig transparant de vragenlijst en de antwoorden publiceer die ik inmiddels aan de redactie van #Ophef heb gestuurd.

Vragenlijst Ophef met mijn antwoorden

1° U zegt in een fragment dat het ijs op Groenland niet smelt, maar juist toeneemt. Waarom neemt u in uw onderbouwing het afkalvende ijs niet mee?

Wegens tijdgebrek was het voor mij niet mogelijk om alle facetten van het complexe klimaatsysteem te bespreken in de door u bedoelde uitzending van Ongehoord Nieuws van 24 mei 2022. Ik heb afkalvend ijs wel in detail besproken in mijn OpinieZ-artikel De echte feiten over de Groenlandse ijskap.

Metingen van het ijs op Groenland via de Surface Mass Balance (SMB) tonen aan, dat er nu meer ijs ligt dan het 30-jarig referentiegemiddelde. Deze SMB-metingen houden geen rekening met ijsafkalvingen. Om een goede reden: omdat het mechanisme en de oorzakelijke verbanden van ijsafkalving aan de rand van een ijsplaat niet alleen een functie zijn van de temperatuur, maar ook van het gewicht (dikte) van de ijsplaat en de morfologische structuur van de rotsachtige ondergrond. Het is dus zinvol om ijsafkalvingen apart te behandelen, zoals in detail wordt uitgelegd in voormeld OpinieZ-artikel, met verwijzing naar een recente studie over afkalvingen door wetenschappers van het Deense Instituut voor Glaciologie en Klimaat. Belangrijke waarneming is dat er sinds 2005 geen toename is in de ijsafkalvingen.

2° Ook zegt u dat het ijs op de Noordpool toeneemt en het aantal ijsberen zijn verdubbeld, waar heeft u deze cijfers vandaan?

De grafiek met toename van het ijs op de Noordpool komt van o.a. NASA-satellietmetingen, bijgehouden door het US National Snow and Ice Data Center (NSIDC). Ik denk niet dat er discussie kan zijn over de betrouwbaarheid van deze metingen. Er ligt vandaag meer ijs op de Noordpool dan tien jaar geleden. Dat zijn harde feiten, die iedereen kan afleiden uit de grafiek.

Sinds het begin van de satellietmetingen in 1980 was er een dalende trend met een minimum in het jaar 2012. Sindsdien is de dalende trend gestopt. Na 2012 is de ijsoppervlakte licht toegenomen. Vandaar mijn tweet dat er nu ongeveer 1 miljoen km2 meer ijs ligt dan tien jaar geleden. Dat zijn harde feiten. Deze ‘ongemakkelijke’ feiten passen niet in het alarmistische verhaal van de smeltende polen. Zie onderstaande grafiek van het NSIDC.

De golvende beweging van de hoeveelheid ijsoppervlakte wordt veroorzaakt doordat in de zomer het ijs gedeeltelijk smelt, waarna het in de winter weer aangroeit. Klimaatwetenschappers van topuniversiteiten Harvard en Cambridge hadden voorspeld dat het zomerijs (september) ging verdwijnen. Meer informatie kunt u vinden in mijn OpinieZ-artikel Er ligt meer ijs op de Noordpool dan tien jaar geleden.

Er is nogal wat discussie over de al dan niet dalende trend van het Noordpoolijs. Men gebruikt dan het cijfer van september, het moment waarop het ijsoppervlak zijn minimum heeft bereikt door de zomersmelt. Dit is een mooi voorbeeld van het verschil tussen enerzijds de metingen zelf en anderzijds de interpretatie van de metingen. Ik geef de waardes en de grafiek zoals te vinden op de NASA website.

Volgens de NASA en de meeste klimaatwetenschappers is er een constant lineair dalende trend. Zo’n interpretatie past mooi in de theorie van alarmerend smelten van het Noordpoolijs. Maar er is ook een evenwaardige andere interpretatie mogelijk op basis van een trendbreuk rond 2008, met 2012 als minimumwaarde. Nadien is de dalende trend gestopt. Oordeel zelf en kijk naar de waardes in de rode rechthoek. Alleen de toekomst kan uitwijzen welke interpretatie de juiste is.

IJsberenpopulatie

Informatie over de toename van de ijsberenpopulatie in het Arctische gebied staat in dit recente rapport van evolutionair bioloog dr. Susan Crockford. Over de absolute getallen is wel wat onzekerheid, maar niet over de forse stijging van de populatie. Ook hier weerleggen de feiten de doemvoorspellingen over uitstervende ijsberen.

3° Hoeveel IPCC-publicaties heeft u reviewed?

Ik was Expert Reviewer van 6th Assessment Report (AR6) van het IPCC (Working group I, Climate Change 2021, The Physical Science Basis). Het rapport telt 4950 bladzijden. Er waren wereldwijd ongeveer 750 Expert Reviewers met in totaal 28500 comments. Mijn bescheiden bijdrage was 35 comments (ongeveer de gemiddelde score per reviewer).

4° Wat is uw reactie op de stelling dat de term ‘IPCC-expert-reviewer’ schijndeskundigheid suggereert?

Mijn ervaring is dat zulke beweringen meestal worden gebruikt voor persoonlijke aanvallen bij gebrek aan inhoudelijke argumenten. Zoals in dit geval door een factchecker van Knack. Het loont daarom om te kijken naar wat het IPCC zelf zegt over de rol van de Expert Reviewer in het schrijven van de klimaatrapporten . Na mijn nominatie kreeg ik op 2 mei 2019 een mail van het IPCC met de volgende verduidelijking over de rol van de Expert Review.

Ik citeer:

“The Expert Review is a formal component of the IPCC assessment process to provide a balanced and comprehensive assessment of the latest scientific findings. The IPCC Procedures state that the review process will be objective, open and transparent, with an open invitation for experts to register, seeking a range of views, expertise, and geographical representation”.

De Expert Review is dus een belangrijk formeel onderdeel bij de totstandkoming van de IPCC-rapporten, waarbij verschillende standpunten en expertise worden meegenomen. Dit is zeker geen platform voor vertoon van schijndeskundigheid. Meer gedetailleerde informatie over de rol van de Expert Reviewer is hier te vinden. In principe kan iedereen zich via een online-procedure aanmelden en registreren, behalve als de persoon geen relevante expertise heeft. Het IPCC stelt:

“Because the aim of the expert review is to get the widest possible participation and broadest possible expertise, those who register are accepted unless they fail to demonstrate any relevant qualification”.

5° Waarom tweet, schrijft en spreekt u met regelmaat over klimaatkwesties zonder dat u daar een wetenschappelijke achtergrond in heeft?

Die bewering is onjuist. Ik heb geen diploma met “klimaatwetenschapper” als label. Maar verreweg de meeste IPCC-wetenschappers hebben dat diploma ook niet. Zij zijn – net als ik – specialist in een bepaald deelgebied van het complexe klimaatsysteem. Er zijn glaciologen, paleontologen, bosbouwdeskundigen, fysici, chemici, meteorologen enz. Mijn vakgebied is organische chemie met als specialiteit fotochemie en fotofysica (dissertatie Katholieke Universiteit Leuven 1981). Uit mijn vakgebied komen de basiswetten van het CO2-broeikaseffect en van de energiebalans van onze planeet. Die twee factoren samen bepalen ons klimaat. Vanuit die expertise heb ik dan ook als IPCC Expert Reviewer het laatste Assessment Report AR6, Werkgroep I over “The Physical Science Basis” van commentaar voorzien.

6° Wat is uw belangrijkste motief/drijfveer om u zo actief met het klimaatdebat bezig te houden?

Als wetenschapper heb ik helaas vastgesteld dat over het klimaat heel eenzijdige uitspraken worden gedaan door politici, ambtenaren en wetenschappers. Vaak worden er fel overdreven doemvoorspellingen gedaan op basis van uiterst onwaarschijnlijke toekomstscenario’s. Recent werd dit nog benadrukt door enkele topklimaatwetenschappers verbonden met het IPCC. Zie mijn OpinieZ-artikel IPCC-wetenschappers: klimaatmodellen leiden tot onrealistische doemscenario’s, met bronvermelding naar de topvaktijdschriften Nature en Science.

Ik heb ook vastgesteld dat de technische rapporten van het IPCC veel genuanceerder zijn dan wat we meestal te horen krijgen in de media. Gelukkig komt er langzaam maar zeker een tegenbeweging vanuit de klimaatwetenschap op gang. Twee belangrijke stemmen zijn de hoogleraren Koonin en Pielke. Prof. Steven Koonin was wetenschappelijk adviseur van president Obama en geniet breed respect in de klimaatwetenschap. Prof. Pielke – bekend van zijn boek The rightful place of science. Disasters & Climate Change – baseert zich op de IPCC-rapporten om aan te tonen dat er geen robuuste bewijzen zijn om extreme weersomstandigheden (overstromingen, orkanen) toe te schrijven aan Global Warming.

Ik probeer, in navolging van Koonin en Pielke, in het Nederlandstalige gebied een kleine bijdrage te leveren om klimaatgerelateerde desinformatie te bestrijden met de feiten zoals ze zijn. Ik doe dat via Twitter en mijn artikelen op onder meer OpinieZ.com. Let wel: ik baseer me op de IPCC-rapporten en de beschikbare informatie over wetenschappelijke metingen.

Ferdinand Meeus.

In tegenstelling tot andere klimaatwetenschappers hecht ik minder aan theoretische modellen, aangezien die een veelheid van aannames en variabelen bevatten. Nogmaals benadruk ik dat de technische IPCC-rapporten veel genuanceerder en minder ‘alarmistisch’ zijn dan het beeld dat er in de mainstream pers over wordt gecreëerd.

Over de auteur

Ferdinand Meeus is Doctor in de wetenschappen (chemie, fotofysica, fotochemie); IPCC expert reviewer AR6.

***

Bron hier.

***