Met dank aan Google Alert vond ik op de website van de SP een bijzonder interessant interview met Robbert Dijkgraaf, de man die mede leiding gaat geven aan het IPCC-onderzoek. De interviewer was niemand minder dan Jan Marijnissen himself. Het interview bevat geen verwijzingen naar het onderzoek van het InterAcademy Council en heeft vrijwel zeker plaatsgevonden voordat dit onderzoek bekend werd gemaakt. Des te interessanter zijn dus de uitspraken die Dijkgraaf doet over het klimaat.

Hoe kun je met zekerheid iets zeggen over de klimaatontwikkeling wanneer er zo veel variabelen zijn?
“Ja, dat is een goed voorbeeld. Je ziet een hele keten in de meningsvorming, die begint met wetenschappers die kwantitatief onderzoek doen, metingen verrichten, vervolgens modellen bouwen en dan komen met mogelijke scenario’s voor de toekomst, inclusief allerlei onzekerheden. Maar dan komen er activisten of politici die zeggen: ‘Zo, en nu graag alles op één A4’tje.’ Onvermijdelijk ontstaat er dan een karikatuur van een wetenschappelijke mening. Je ziet dat nu gebeuren. Maar, sprekende over het klimaat, de essentie is duidelijk. De discussie gaat eerder over de mate van onzekerheid, of er nu negentig of vijfennegentig procent kans op is dat het fout gaat. De wetenschap heeft ons gewezen op de risico’s, het is aan de maatschappij en de politiek om iets te doen met die boodschap.”

De vetgedrukte zin zal spoedig de blogosfeer doorrazen, vermoed ik, want hier zegt Dijkgraaf in feite onomwonden (zonder IPCC te noemen overigens) dat hij achter de conclusie van het IPCC staat.

Er bestaat dus een risico van een kwalitatieve omslag in het klimaat. Daar kunnen we ons op voorbereiden. Maar kunnen we die omslag ook voorkomen?
“Er is geen een-op-eenrelatie tussen de hoeveelheid geld die je uitgeeft om tot CO2-reductie in de atmosfeer te komen en de stijging van de temperatuur. Zo hard is die correlatie niet, al bestaat er wel een verband tussen de aanwezigheid van broeikasgas en de temperatuur op aarde.”

Als je thuis op de bank zit en je kijkt naar die milieuconferentie in Kopenhagen, wat denk je dan?
“Daar wordt een spel gespeeld, waarbij iedereen zijn rol heeft. De wetenschap staat daar grotendeels buiten. Het is goed dat het geagendeerd is en dat men er serieus over nadenkt, maar het is wel van belang dat er een steviger wetenschappelijke basis komt. We moeten beter begrijpen wat er precies aan de hand is. De kans bestaat dat we over vijftig jaar terugkijken naar de discussie van vandaag over het milieu zoals we dat nu doen naar de discussie in de jaren vijftig over de schadelijkheid van het roken.”

Hier lijkt Dijkgraaf zichzelf tegen te spreken. Net nog was de essentie duidelijk, nu opeens moet er ‘een steviger wetenschappelijke basis’ komen en we moeten ‘beter begrijpen wat er precies aan de hand is’. Zijn opmerking daarna over roken is helemaal cryptisch. Daarmee lijkt hij juist weer te suggereren dat we nu twijfelen aan iets dat overduidelijk schadelijk is, namelijk CO2.

Maar kunnen we nu al zulke vergaande conclusies trekken dat een investering van duizenden miljarden wereldwijd gerechtvaardigd is?
“Let wel: de conclusies van de wetenschap gaan minder ver dan wat je in de manifesten tegenkomt. De wetenschap levert goed werk met alle mitsen en maren die erbij horen. Anderen gaan daarmee aan de haal. Al Gore bijvoorbeeld: die gaat in zijn film drie, vier stappen verder dan de wetenschap rechtvaardigt.”

‘De wetenschap’ is ‘IPCC’ en dus laat Dijkgraaf nu opnieuw vallen dat het IPCC goed werk levert. Zijn opmerking over Al Gore krijgt internationaal vast ook nog wel een staartje. Het hele interview is overigens de moeite waard en bevat nog wel een paar opmerkingen die je zo kan toepassen op de klimaatdiscussie.