Marcel Hulspas

Voor mensen die niet of nog maar half geloven hoe erg het is gesteld met de wetenschap halen we even een schitterende recente column van Marcel Hulspas terug. Hij stelt botweg dat we de KNAW maar moeten afschaffen omdat dit orgaan allang overleden is. Hij baseert zich op het lijvige boek van historicus Klaas van Berkel over de KNAW in de 19e eeuw. Deel twee over de 20e eeuw volgt nog. Zie ook deze interessante maar nog aardig politiek correcte pdf over auteur en boek. Nee, maar dan Marcel Hulspas die maakt dus korte metten. En ik denk dat hij gelijk heeft!

Column: Wie verlost de KNAW uit haar lijden?

Vincent van Gogh pleegde geen zelfmoord; hij werd doodgeschoten. Dat schrijven de Amerikaanse auteurs Steven Naifeh en Gregory Smith in een nieuwe biografie. En dat was deze week nieuws. Ze tonen overigens ook aan dat Van Gogh een volstrekt verknipt mannetje was, een psychopaat en een gewetenloze manipulator, maar dat zal niemand verbazen – althans, niemand die hun eerdere boek kent, over de Amerikaanse kunstenaar Jackson Pollock.


Die had een jeugd om op te schieten, en was daardoor zo gek als een deur. Dezelfde ‘dieptepsychologie’ hebben de beide heren nu op Van Gogh toegepast, met vergelijkbaar resultaat. Maar om niet in herhaling te vallen, is er deze keer: de moord! Daarvoor hebben ze helaas geen harde bewijzen; het gaat meer om een creatief breiwerkje van oude geruchten en veronderstellingen, maar hun uitgever zal er blij mee zijn geweest, met deze uitsmijter, want zonder een ‘schokkende’ ontdekking zou dat boek van ruim duizend pagina’s natuurlijk nooit verkopen.

Een al even ‘schokkende’ ontdekking deed historicus Klaas van Berkel, die net een biografie afgerond heeft van de Koninklijke Academie van Wetenschappen. Van Berkel ontdekte dat de Academie eigenlijk allang dood is. Een eeuw geleden werd er nog wel op hoog niveau gediscussieerd, maar sinds een eeuw gaat het daar in het Trippenhuis nergens meer over. Tijdens de oorlogsjaren deed de herenclub alsof er niks aan de hand was, en alles wat de Academie momenteel doet (een beetje de regering adviseren, prijsjes weggeven, discussie-avonden organiseren) gebeurt elders ook, en vaak veel beter. Van Berkel noemt het ‘cru om ermee te stoppen’, maar als de KNAW er niet zou zijn, zou niemand haar missen. Van Berkels oordeel is allesbehalve nieuw. Vrijwel iedereen weet dat bij de KNAW de stekker eruit kan. Als de leden échte wetenschappers zijn, die echt de ratio boven het gevoel laten prevaleren, dan rest maar één oplossing: zichzelf opheffen. Maar daarvoor ontbreekt de lef. Liever wacht men op een moordenaar.

Marcel Hulspas is wetenschapsredacteur van De Pers.