Nederland Burnout? Kabinet Rutte 2 en milieubeweging duwen ons over energieklif

Rutte 2 keert de pyramide om, de mazlov pyramide van de maatschappij lijkt op die van ecosystemen

Wie meer energie stopt in het krijgen van energie dan het energie oplevert sterft of verschrompelt, krijgt een ‘burn out’. Dat geldt bij mensen, ecosystemen en economische systemen. Een nieuwe studie van Lambert en Hall ‘Energy EROI and Quality of Life’ in Energy Policy over de zonet besproken EROI, bevestigt opnieuw: inzetten op niet renderende energievormen met lage EROI (wind, zon, biomassa en moeilijk winbare olie, mogelijk ook schaliegas) met geld (= economische energie) dat je uit hogere lagen van de economie trekt (die drijft op die energievoorziening) duwt Nederland over wat Lambert et al een ‘Energy Cliff’ noemen.

1. Energie (geld= economische energie) investeren in energie met lage EROI kleedt volgens Lambert en Hall kwaliteit van leven uit, die drijft op goedkoop beschikbare energie.
2. Zij vonden ook bewijs dat boven een energietarief recessie volgt. (het Nationale Energieakkoord verhoogt uw rekening met nog eens 500-1000 euro per jaar)

Bezuinigen op beschaving, kunsten, gezondheidszorg, natuur, om energie-opwekking te subsidieren
Die energieklif is een break even punt, waarbij de energie waarop de economie drijft in die economie meer (maatschappelijke) energie kóst, dan deze aan de economie teruggeeft. De meeste energievormen- ex kolen en kernstroom- komen beneden de EROI van 10, nodig om break even te spelen en welvaart te behouden. Met de sociale energie-pyramide waarmee Lambert et al ons economisch systeem weergeven (vergelijkbaar met de voedselpyramides in ecosystemen) is dit proces makkelijk te begrijpen.

Je kunt alle processen en activiteiten zien als vormen van (economische) energie-omzetting. Waarbij voor het in stand houden van de kunsten, biodiversiteit en alles dat geld vraagt (= economische energie) een surplus aan energie nodig is, anders verlies je het. Al die activiteiten zijn via hun kosten om te rekenen in een energiemaat, waardoor je ook de primaire energie aan de bodem van de pyramide (uit kolen, gas enz, de motor van de economie) in je vergelijking kunt stoppen en andersom.

Zij schrijven:

If the EROI values of traditional fossil fuel energy sources (e.g. oil) continue to decline and non-conventional energy resources fail to provide sufficient quantities of high EROI alternatives, we may be moving toward the “net energy cliff.” If EROI continues to decline over time, the surplus wealth that is used to perform valuable but perhaps less essential activities in a society (e.g. higher education, the arts, technologically advanced health care, etc.) will probably decline. Given this, we believe that declining EROI will play an increasingly important role in our future economy and quality of life.

Windturbines leveren energie met te lage EROI= welvaart inleveren

Zoals aangegeven spelen naast energie (als maat van alle activiteiten en dingen) twee eenvoudige begrippen een hoofdrol.

1. De energie-terugverdientijd: de energie waarop je draait kost energie om te winnen
   Energiedichtheid. Die tijd hangt af van de energiedichtheid, de mate waarin je energie per bruikbaar volume is geconcentreerd. Kolen, olie en gas hebben een zeer hoge energiedichtheid, wind- en zonne-energie een lage dichtheid per geinstalleerde unit.
2. De energie-terugverdientijd is dus afhankelijk van energiedichtheid, én de moeite die winning kost. Zo kan oliewinning ook steeds minder renderen, wanneer de moeite van winning toeneemt. Er moet zoveel energie in, ook in arbeid, organisatie en facilitaire voorzieningen, dat de EROI keldert.

Economische energie-pyramide op zijn kop met Rutte 2: schilderijen stoken om museum te verwarmen
Henk Kamp (VVD) en de milieubeweging zetten de energie-pyramide van onze economie als het ware op zijn kop. Ze steken per jaar 3,5 miljard euro economische energie (uiteindelijk ook afkomstig uit primaire energie van kolen, gas, olie met hoge EROI) per jaar in energiedragers met lage EROI (die lage EROI is de reden waaróm ze subsidie= economische energie nodig hebben). Alsof je de schilderijcollectie van het Rijksmuseum gaat stoken in de kachel van het museum, omdat de bezoekers het anders te koud krijgen: dat is ‘duurzaam’ ten voeten uit met de groeten van de VVD.

Je roomt steeds meer energie voor hogere zaken in de pyramide als gezondheidszorg en de kunsten af, om dat te steken in de onderkant die juist deze hogere zaken voedt.  We waren decennia spekkoper met het hoge EROI-gas van Slochteren, wat grote bijdragen (energie) aan natuur, cultuur en sociale voorzieningen verschafte. Maar ontberen een alternatief, buiten kolen met haar hoge CO2-uitstoot vergeleken met gas en het door milieufanatici verfoeide kernenergie.

• Zie daar ook waarom ik al jaren schrijf: de milieubeweging is de VIJAND van de natuurbescherming. Natuurbescherming is bij uitstek een activiteit die uitsluitend plaatsvindt in welvarende hoog ontwikkelde landen (hoog op de zogeheten Kuznets curve). Haal het kapitaal weg, en de natuurbescherming verschrompelt, of maak lasten (=energiebenodigdheid) hoger en natuurbescherming wordt moeilijker.

Er is leven mogelijk bij lage EROI, maar voor weinig mensen/organismen op laag welvaartsniveau

Voor gevorderden: de economie als ecosysteem
Lees Cosmic Evolution van Eric D. Chaisson, Why the West Rules for Now van Ian Morris, Into the Cool van Erik D. Schneider en Dorian Sagan, Stabiele Ungleichgewichte van Josef Reichholf, Stuart Kaufman zijn werk, The Origin of Species van Charles Darwin, Thomas Malthus, ook Fritjof Kapra en De Soortenstorm van Gerard Jagers helpt. En leer dan het volgende te begrijpen: de fundamentele overeenkomst tussen economie/beschaving en ecologie, die niet voor niets de zelfde stam ‘eco’hebben.

De natuur is de leermeester van de mensheid, maar niet op de manier die de milieubeweging u leerde: dat economie en ecologie met elkaar in tegenspraak zouden zijn. Want dat is theoretisch gezien onzin, wanneer je ecologie wat breder trekt dan kwetsbare girodieren die vinden dat vroeger alles beter was. Ecologie is gewoon fysica waarin de hoofdwetten van thermodynamica gelden.

Tweede Hoofdwet Thermodynamica
Zowel ecosystemen als economische systemen zijn permanent buiten evenwicht draaiende processen die continue toevoer van zoveel mogelijk energie vragen, die zo makkelijk mogelijk beschikbaar is. Overal waar veel energie beschikbaar is, ontstaan ook complexe ecosystemen met hogere energie-omzetting in diverse gradienten en trofische niveaus. Complexiteit bestaat tegen de klippen op. De energie schept een ‘orde’ terwijl tegelijk de entropie (chaos) toeneemt (= tweede hoofdwet thermodynamica). Hoe makkelijker/goedkoper de energie beschikbaar komt, hoe meer groei in productie en complexiteit.

Valt die energiebron weg, komt die energie steeds moeilijker beschikbaar, dan storten ze in elkaar, verliezen ze aan complexiteit en blijft er een woestijngemeenschap over met lage productie. Je kunt complexiteit dus zien als een accumulatie (optelsom) van verschillende energiegebruikers, leunend op primaire energieproductie.

(te) Heftige verstoringen werken ook verarmend.
Neem een gewapend conflict, of een strandzone die permanent onder stress staat van golfslag en wind: lage diversiteit en productie in handen van enkele lage producers. Bij matige verstoring en dynamiek treedt de hoogste complexiteit op, er ontstaan verschillende niches waarin organismen/mensen op eigen wijze de beschikbare energie kunnen omzetten.

Wie energiesubsidies ( de energie van energiegebruikers boven in de pyramide, die zij onttrokken van onder de pyramide) stort in primaire energie-opwekking draait de pyramide dus om: je gebruikt de top van de pyramide om de onderkant te voeden, terwijl de top zich voedt met de onderkant. Erosie van de top is dus onvermijdelijk.

Wat doen Kamp en Nijpels dus met het Nationale Energie-akkoord in ecologisch opzicht: ze voeren pandaberen, leeuwen, tijgers en alle ruim 40.000 soorten van de IUCN-Rode Lijst (de complexere organismen bovenin de pyramide) als mest aan het plankton en planten(de primaire productie onderin de pyramide), en beweren dat je meer tijgers krijgt door een tijgerbos met tijger te bemesten, zodat het bos beter groeit en er meer tijgers kunnen leven. In werkelijkheid laten ze de bovenkant van de pyramide uitsterven.