zoals zo vaak gebeurt. Het kan geen toeval zijn.

Vier ingezonden opinieartikelen, waarvan er drie werden geplaatst.

Wij zijn bijna het meest vieze land van Europa

Scandinavisch rechts omarmt groene energie, in Nederland blijven ze onnodig achter. Opinieartikel van Marijn Bosman en Jan Paternotte in de NRC, waarom Rutte (VVD) en Buma (CDA) een zomertrip naar Denemarken goed zou doen.

Even schrikken: Nederland dénkt een schoon land te zijn, maar we zijn bijna het meest vieze land van Europa. Op de kaart van het Europees Milieuagentschap hangt de zwarte vlek met de meeste luchtverontreiniging precies boven Nederland. Zonnepanelen dekken hier slechts iets meer dan een half procent van het elektriciteitsverbruik. Van de ruim acht miljoen auto’s die Nederland telt, rijdt één promille – achtduizend auto’s – volledig elektrisch. 94 procent van onze energie wordt via vervuilende verbranding van kolen, gas en olie opgewekt. Binnen de EU doen alleen Malta en Luxemburg dat relatief slechter.

Een kwart minder CO2? Zo gefikst, kopte NRC op 8 juli. Energiedeskundigen geven aan dat met enkele belastingmaatregelen Nederland snel en betaalbaar flinke sprongen kan maken. Alleen die maatregelen zijn ver weg. Waarom kunnen andere landen wél vergroenen? Zie Scandinavië. Onze samenleving lijkt sterk op die van landen als Noorwegen en Zweden. Die landen veranderden hun energievoorziening wel. De oorzaak ligt in de politiek: Scandinavisch rechts omarmt groene energie, maar VVD en CDA verzetten zich er al decennia tegen.

Neem Denemarken. Het politieke landschap daar lijkt op dat van Nederland: van D66 (Radikale Venstre) tot de PVV (Danske Folkeparti), elke Nederlandse partij heeft een Deense evenknie. Maar het land ziet er totaal anders uit. Nu al gebruikt geen huis in Kopenhagen nog aardgas, maar verwarmen ze de stad met restwarmte van fabrieken. Langs de kust en rivieren staan windmolens en waterkrachtcentrales, waar gemeenten zelf in mogen investeren. Het Deense eiland Samsø fungeert als lab voor nieuwe duurzame technieken en werd zo de eerste volledig zelfvoorzienende plaats in Europa.

Denemarken maakt keuzes: elektriciteit wordt minder belast dan gas, en er is een aparte belasting voor CO2-vervuiling. Gemeenten zijn er verantwoordelijk voor hun energie, wekken zelf de elektriciteit op met een offshore windpark. Maar ook Duitsland en het VK hebben conservatieve leiders die duurzame energie omarmen. De Energiewende van Merkel is inmiddels wereldberoemd. Even markant is dat de conservatieve Cameron, Ruttes geestverwant, een CO2-belasting invoerde. Hij wil bovendien álle kolencentrales de komende tien jaar sluiten. En zelfs in Nederlandse gemeenten zijn conservatieve partijen vergroend. De Amsterdamse VVD-wethouder Litjens weert vervuilende bestelbusjes uit de binnenstad en investeert in elektrisch ov.

94 procent van onze energie halen we nog uit olie, gas en kolen. Alleen in Den Haag blijven de conservatieve partijen roepen dat investeringen in duurzaamheid leiden tot hogere energieprijzen, of tot een minder betrouwbare energievoorziening. Denemarken ontkracht deze bangmakerij. Het land staat fier in de top-5 van de Energy Sustainability Index die landen beoordeelt op zekerheid, betaalbaarheid én duurzaamheid. Nederland staat op 14.

De noodzaak van duurzame energie wordt daar niet ter discussie gesteld. De zusterpartij van de VVD is er de enige regeringspartij, gesteund door een rechtse meerderheid. Stelt u zich eens voor dat in Nederland de VVD álle ministers levert. Dan kan elk energieakkoord direct de prullenbak in. Immers: „Windmolens draaien op subsidie, niet op wind”, is de gevleugelde uitspraak van Rutte. Daarentegen wordt in Denemarken de wens voor lokale duurzame energie breed gedeeld. Zelfs de Deense zuster van de PVV staat er volledig achter. Voor hen betekent meer windmolens ook minder brandstoffen importeren uit Rusland en het Midden-Oosten.

Terwijl de rest van Europa inzette op windmolens en zonnepanelen, hebben het CDA en de VVD de energievoorziening in Nederland het laatste decennium zo vervuilend mogelijk gehouden. De VVD praat alleen over schone energie in afkeurende, kekke oneliners die het – voorzien van dikke oranje strepen – goed doen op een poster. Sybrand Buma pleitte dit jaar nog voor kerncentrales in plaats van windmolens. Voormalig premier Balkenende en minister Verhagen stelden als innovatietrekkers in de sectoren Energie en Chemie twee oud-Shell topmannen aan. Behoud van verouderde verworven rechten die verduurzaming tegenwerken waren het resultaat. Zo bleven veelrijders, zoals taxibedrijven, vrijgesteld van belasting van personenauto’s en motorrijtuigen (BPM) en betalen kolencentrales nog steeds geen belasting over hun energie of vervuiling.

Het is voor CDA en VVD tot nog toe lastig geweest de 21e eeuw in te stappen. Maar de electorale noodzaak voor Sybrand Buma en Mark Rutte om zich te blijven keren tegen vergroening ontbreekt. Een zomertrip naar Denemarken zou de heren goed doen. Daar kunnen ze zien dat je conservatief kan zijn zonder verslaving aan fossiele brandstoffen.

Jan Paternotte & Marijn Bosman

Dit opinieartikel verscheen op 27 juli in de NRC.

– – –

We kunnen rustig doorademen, want CO2 is niet vies, beste planeetredders

Niet schrikken: de opinie van Paternotte en Bosman (27/7) is gegrond op waandenkbeelden. CO2 is namelijk helemaal niet ‘vies’. CO2 is een essentieel gas voor plantengroei. In onze kassen in het Westland heeft de atmosfeer meer dan twee keer zoveel CO2 als in de buitenlucht om de groei te bevorderen. Mensen kunnen daar prima de hele dag in werken.

Onze kolencentrales zijn voorzien van scrubbers die alle NOxen SO2 ver wijderen, zodat alleen schone stoom en schone CO2 in het uitlaatgas voorkomen. Aardgas verbrandt vanzelf al helemaal schoon en olie wordt niet gebruikt voor elektriciteitsopwekking. CO2 is zeker geen luchtvervuiling.

Waar is het Paternotte en Bosman dan om te doen? Ze vinden kennelijk dat  wij geen CO2 meer mogen produceren. Ik zal maar niet zeggen dat we dan niet  mogen ademen; ze hebben zich kennelijk aangesloten bij de ‘planeetredders ’.

De eerste vraag is of de planeet wel gered moet worden en de tweede is of de  mens dat wel kan. Als in Nederland alle fossiele centrales worden stilgezet, zal de temperatuur, zoals berekend door de klimaatmodellen, in 2100 niet verder dalen dan 0,01 graden Celsius. Uit de levenscyclus van windmolens blijkt dat ze bij kleine hoeveelheden nauwelijks fossiele brandstof besparen.

En als je veel windmolens hebt –zoals Duitsland – neemt de CO2-uitstoot zelfs toe. Voor zonnepanelen geldt hetzelfde.

Er is best iets te zeggen voor een nieuw energiesysteem dat niet afhankelijk is van fossiele brandstoffen, hoewel die nog in geen honderden jaren op zullen raken. Het zou dan veel beter zijn om al het geld dat zinloos wordt verkwist aan de huidige ‘hernieuwbare ’ energie te besteden aan zo’n energiesysteem.

Op dit moment is de enige optie kernenergie.

Albert Stienstra Lelystad

Dit opinieartikel verscheen op 1 augustus in de NRC.

– – –

Planeetredders hebben een punt en de oplossing hangt boven ons hoofd

Geachte heer Stienstra, zelden las ik een tekst met zoveel suggestieve aannames en onwaarheden als de uwe (Brieven, 1/8). Het is bijna verfrissend. Bovendien is de tegenstrijdigheid in uw betoog ontroerend.

CO2 op zichzelf is niet vies of giftig. Er zijn weinig serieuze planeetredders die dat beweren. Het is allemaal een kwestie van balans. Zuurstof voedt het leven,  teveel zuurstof brengt de dood. Het CO2-gehalte in onze atmosfeer is al honderdduizenden jaren op een zodanig niveau dat het klimaat enigszins stabiel binnen een bandbreedte blijft die gunstig is voor de natuur, zoals wij die kennen. En waar de mens goed in gedijt. Sinds een jaar of honderd stijgt het CO2-gehalte aantoonbaar. De temperatuur stijgt navenant en menselijk handelen is daarvan de oorzaak. Ongetwijfeld  kent u de begrippen industriële revolutie, fossiele brandstoffen, broeikaseffect en klimaatverandering. Neem dit niet van mij aan, wetenschappers wereldwijd zijn het erover eens, een kleine fossiele achterhoede daargelaten. Kennelijk erkent u dit, op een bijzondere wijze, door te betogen dat zon en wind geen oplossing zijn en kernenergie wel.

Jammer dat hier de onwaarheden voor de dag komen. Windmolens en zonnepanelen doen de CO2–uitstoot wel degelijk afnemen. Gerenommeerde instituten, niet allemaal planetenredders, hebben dit uit en te na doorgerekend. Het maken van molens en panelen kost energie, met CO2-productie, maar na één tot twee jaar brandschoon produceren wordt CO2 bespaard. Windmolens gaan tien tot twintig jaar mee, zonnepanelen nog langer. En ze kunnen gerecycled worden. Tel uit uw CO2-winst .

En kernenergie? Ach het blijft behelpen. Peperduur, beveiligingsproblemen, kernafval, beperkte voorraad uranium. En blijvend gevaar voor calamiteiten met grote impact, generaties lang. Fukushima, Tsjernobyl.

Gelukkig hangt de oplossing boven ons hoofd. De enige veilige kerncentrale. Gratis energie, duurzaam, veilig en meer dan voldoende voor iedereen. De zon.

Theo Jans Nijmegen

Dit opinieartikel verscheen op 4 augustus in de NRC.

– – –

Onderstaand opinieartikel werd niet geplaatst.

Geachte heer Jans, met veel plezier heb ik uw reactie gelezen. Ik zal niet punt voor punt aangevenwaar de logica ontbreekt. Belangrijk is echter wel dat uw visie zich heeft beperkt tot wat in de “Summaries for PolicyMakers” (SPMs) van het IPCC heeft gestaan. Wij weten immers dat de politiek het IPCC heeft opgedragen om te bewijzen dat de mens zorgt voor ernstige opwarming van de  aarde. Dat leidt op zich al tot een vooroordeel. In de SPMs, de enige documenten die de politiek kan begrijpen, wordt het resultaat van de door het IPCC verzamelde artikelen nog eens flink uitvergroot in de door de politiek gewenste richting. Jammer genoeg bent u er ook ingetuind, met het idee dat  wetenschap een soort democratie is waar de meeste stemmen gelden. Dat is natuurlijk helemaal niet waar.

Het IPCC wil bewijzen dat de opwarming van 0,8 °C in de vorige eeuw is veroorzaakt door de toename van CO2. Daarbij is gebruik gemaakt van computermodellen van het klimaat. Zulke modellen zijn niet meer dan computeranimaties van de stand van de klimaatwetenschap, die nog in de kinderschoenen staat. Het enige nut van zulke modellen is om te zien of de theorie klopt. Nu is sinds het begin van deze eeuw de mondiale temperatuur constant, terwijl de CO2 concentratie in de atmosfeer onverminderd toeneemt. De wetenschappelijke reactie van het IPCC zou zijn om te constateren dat de  theorie kennelijk niet volledig is en de gevoeligheid van het klimaat voor CO2 een stuk lager is dan eerder werd aangenomen – terug naar de labtafel. Dat is  jammer voor de gedane catastrofale voorspellingen, maar wel eerlijk. De ambtenaren van het IPCC komen helaas niet met die constatering, ze kijken naar de lucht.

Wat betreft ons verschil van mening over het nut van windmolens en zonne-energie; ik heb toegang tot een flinke stapel rapporten waaruit duidelijk blijkt dat de berekeningen van de hernieuwbare energielobby te beperkt zijn. Onafhankelijke instituten die dit hebben doorgerekend, ken ik niet, wel een paar beperkte dissertaties. Uit de praktijk in Duitsland blijkt dat de enorme toename van “hernieuwbare” energie slechts voor 3% netto bijdraagt, terwijl de investeringen het land op de rand van faillissement hebben gebracht.

Als laatste dan nog even – hoewel daar een complete column aan zou kunnen worden gewijd – het gevaar van kernenergie. Dat wordt schromelijk overdreven. In Fukushima is niemand overleden aan stralingsziekte, wel aan de gevolgen van de onzinnige gedwongen deportatie. De geëvacueerde gebieden worden inmiddels weer bevolkt. Ook de gevolgen van Chernobyl en Three Mile Island zijn veel geringer dan is beweerd. Ook hier lijkt het weer dat meeste stemmen moeten gelden. Niet erg wetenschappelijk.

Albert Stienstra

– – –

Maar dit artikel werd dus niet geplaatst. Daarmee onthoudt de ‘slijpsteen van de geest’ haar lezers evenwichtige informatie. In dit geval betreft het niet het slijpen van de geest maar de drogering ervan. En zo gaat het zo vaak bij de reguliere media. Het resultaat is dat een groot deel van het publiek en de politiek nog steeds geloven in die verschrikkelijke opwarming (die maar niet wil komen), maar die alleen bestaat in de virtuele werkelijkheid van de klimaatmodellen.

De landelijke ‘kwaliteits’kranten, tv en radio dragen een groot deel van de verantwoordelijkheid voor het stelselmatig verstrekken van dit soort desinformatie over het klimaat. Deze kost onze samenleving jaarlijks vele miljarden, vooral in de vorm van investering in (lees: subsidiëring van) ‘hernieuwbare’ energie, waar nauwelijks enige besparing van CO2–uitstoot en aantoonbaar klimaateffect tegenover staan.

‘All pain and no gain.’

Voor mijn eerdere bijdragen over klimaat en aanverwante zaken zie hierhier, hier, hier en hier.