haasts_eagle_moa_John-Megahan_smMilieuactivisten verwijzen vaak naar de studie van Chris Thomas in 2004 in Nature die ‘een miljoen soorten’ liet uitsterven in de computer in 2050 bij milde opwarming.  Thomas baseerde zich op 1103 endemen, maar zelfs endemen hebben vaak lak aan de computeraannames van klimaatactivisten. Dat toont paradoxaal genoeg het massa-uitsterven van 40-50 procent van de vogelfauna op Nieuw Zeeland, 50 procent van de kikkers, voor het eerst op een rijtje gezet door paleo-ecoloog RN Holdaway in 1989. Om daarmee de basis te leggen voor verdere studie naar het massa-uitsterven.

De Moa en de Haast Arend
Ik schreef in 2005 nog voor Bionieuws over het uitsterven van de Moa’s en daarmee de enorme Haast arend. Deze bleek een eilandvariant en dus reuzenvorm van Australische dwergarenden. De Haast arend was echter bijna 13 kilo, en bejaagde deze struisvogel-gelijkende Moa’s van 250 kilo. Wat het fossielenarchief op Nieuw Zeeland naar boven brengt is een onthutsend beeld van de vernietigende kracht van ‘in harmonie met de natuur’ levende volken als de Maori’s, hoezeer ons Ministerie van Economische Zaken via twitter ook meedeelt dat ‘de aarde steeds harder kreunt onder ons geproduceer en geconsumeer’. Pas nu Europeanen en hun nazaten op Nieuw Zeeland de dienst uitmaken en de Maori’s doen waar zij goed in zijn- zich klem zuipen en wat folklore doen- is de biodiversiteit weer wat beschermd, maar ach: wat een puinhoop lieten die achterlijke natuurvolken hen na…

Het grote uitsterven in 3 delen
Nieuw Zeeland was in tegenstelling tot Tasmanie ook in de IJstijden ontoegankelijk voor zoogdierkolonisatie, ook bij 100 meter daling van de zeespiegel is de zeediepte tussen Nieuw Zeeland en andere landsdelen te groot. Wie wel wegbleef was Homo sapiens, die bereikte het eiland  pas in 1000 na onze jaartelling met het ongedierte waar hij zijn huishouden placht te delen als ratten. (extinctiekampioen op eilanden is de rat!)

In het late Kwartair schommelde het klimaat heftig, en Nieuw Zeeland vormt hier een soort controle-situatie voor klimaathypotheses. Terwijl in de rest van de continenten Europa, Azie, Noord en Zuid Amerika tientallen procenten van de megafauna (+ 40 kg) aan zoogdieren het loodje legde in de periode tussen 50.000 en 10.000 jaar geleden bleef de op Nieuw Zeeland levende vogelfauna nagenoeg intact. Alle rollen van roofdieren tot grazers werden daardoor ingenomen door bizar geevolueerde vogels, waaronder de Moa’s, en natuurlijk de kiwi.

  • Een gevalletje convergente evolutie: zie ook hoe de in 1936 uitgestorven Tasmaanse buidelwolf als buideldier vrijwel exact op een  hond lijkt. En hoe de gieren van de nieuwe wereld waarschijnlijk evolueerden uit ooievaars. De niche lokt vanzelf de evolutie uit.

Pas rond 1000 voltrok zich een ware biodiversiteitsramp: de Polynesiers arriveerden, zij gingen zich Maori’s noemen, namen  een rat mee in hun kielzog, honden, en zo kreeg het eiland er destructieve predatoren van grondbroeders bij.  Toen de Europeanen zich settelden rond 1780 was de oorspronkelijke fauna nog maar een fractie van wat zij was vóór dat akelige natuurvolk met haar ongedierte huishield en haar primitieve levensstijl de aarde deed kreunen onder haar geconsumeer en geproduceer.

Het grote uitsterven voltrok zich in 3 episodes, van 1000-1200 verdwenen soorten vrij plotseling door overbejaging, van 1200-1780 vaagde habitatverandering door boskap door de Maori’s soorten weg. Het minste soortenverlies trad op nadat de Europeanen kwamen, die nog eens wat ratten, katten en biggen meenamen om de ellende voor de inheemse fauna compleet te maken.

Klimaatverandering nauwelijks invloed op biodiversiteit
Volgens Holdaway heeft de enorme klimaatwisseling tijdens de ijstijden en interglacialen tot 10.000 jaar geleden op Nieuw Zeeland nauwelijks soorten uitgeroeid, ondanks 6 graden verschil bleven de meeste soorten waar ze zaten op Nieuw Zeeland. Pas met de komst van de mens als predator, de rat en de hond voltrok zich de biodiversiteitsramp. Ook op de andere continenten kon klimaatverandering alleen het massa-uitsterven- ook bekend als Late Quaternary Extinction niet verklaren, zo stellen Koch en Barnosky in 2006. De jagende mens moet ook een rol spelen. Zoals toen Aziaten de Beringstraat overstaken, in Alaska kwamen. Indianen heten die sinds Columbus, maar zij worden 15.000 jaar eerder verdacht van het veroorzaken van massa-uitsterven van megafauna.

Welvaart en onderwijs helpen biodiversiteit
Wat leert het fossielenarchief dus: klimaat heeft grote invloed op verspreiding van veel soorten, maar klimaatverandering zelf is vaak geen reden tot massa-uitsterven. Soorten handhaven zich altijd wel ergens, hun kans afwachtend. De aarde kreunt pas echt door het geproduceer en geconsumeer van primiteve jachtlustige medemensen, die bushmeat consumerende natuurvolkeren. Nu dankzij onze welvaart en onderwijs krijgen we eindelijk oog voor die fouten in het verleden, we telen onze bushmeat nu in varkensflats, kippenfarms en koeienstallen. En we kunnen  vaststellen dat we het ergste wel gehad hebben, qua massa-uitsterven.

Tenminste: in landen die welvaart en onderwijs op peil houden. Uiteindelijk schuilt in iedere Nederlander die zelfde Nederthaler/Maori die zijn tuin betegelt of volstort met grind, alles vies en ongedierte noemt en met spuit uitroeit als je ‘m niet opvoedt. In een door mensen gedomineerde wereld kunnen we beter extra zuinig zijn op de variatie in levensvormen die de verwoestingen door natuurvolkeren overleefde. …