De nieuwe weidevogels van mestinjectie-land, kokmeeuwen vallen aan op bodemleven na mestinjectie
De gifgroene mest-injectielanderijen, je hoort er geen voorjaarsgejubel van de kievit die enkel nog boven stoppelvelden duikelt. Stille Lente is nu vrijwel overal een feit in Friesland, de dystopie van Rachel Carson (1962), nergens zingen nog leeuweriken. Wel wemelt het na zo’n injectiebeurt steeds van de kokmeeuwen, met wel duizenden tegelijk kunnen ze aanvallen. Zouden zij het bodemleven zo niet helpen verarmen?
- Die observatie kan aanleiding zijn voor een nieuwe manier van kijken naar de Rijke Weide, hoe je dus met zo weinig mogelijk geld meer natuurdoelen haalt. Daar gaat dit blog over, begrijpelijk voor iedereen met enig analytisch denkvermogen en kennis van chemie/biologie.
Nu wisten we dankzij het onderzoek van Jaap Hanekamp, Marcel Crok en Matt Briggs al dat dit injecteren van mest geen bewijsbare milieuvoordelen heeft. Het voordeel moest zijn: ammoniak-emissie in de lucht reduceren.
Uiteindelijk dienen die emissie-reducties dan via een kostbare omweg vooral natuurdoelen: blauwgraslandjes en andere natuur van vroeger met nutriënten- arme condities als milieu-referentie. Die condities zouden moeten terugkeren, door boeren op te zadelen met miljarden euro’s extra lasten en papierwerk.
Het milieu is vaak de meest kostbare weg tot meer natuurwaarde
Boertje-pestplantjes voor Natura 2000
Die voedingsarme condities van bijvoorbeeld blauwgraslandjes (Habitat H6410 Natura 2000), die ontstonden door uitputting van de grond door keuterboeren. Dankzij het Wageningse Alterra en 2 of 3 Wageningse vegetatie-ecologen ging die uitgeboerde voedselarme grond bijzondere natuur heten, uniek in Europa. Waarvoor de boerenstand dan miljarden euro’s moet investeren, en waarvoor allerlei juridische negativiteit nodig is.
Voor blauwe zegge en of blonde zegge, een grassoort die in het Pleistoceen op de Aziatische steppe voorkwam. En wat trilveentjes waar 2 Wageningers een stijve van krijgen. En waarbij 16.999.998 andere Nederlanders hun schouders bij ophalen. Bij mij in de voortuin woekert de zwarte zegge: investeringskosten 0 euro. Er is geen objectief biologisch criterium om blonde zegge belangrijker te vinden dan zwarte zegge.
Het is slechts een kwestie van smaak. Het enige voordeel van ‘zeldzaam’ is dat je het nooit ziet. Dus bijna niemand heeft er iets aan, al die miljarden-verspilling voor 1 zo’n Alterra-plantje. Wat is de economie achter die manier van denken over natuurdoelen? Geef mij liever natuur die je wel ziet, zoals een zingende leeuwerik en een duikelende kievit.
Kostbare geldverspilling (ongeveer 3 miljoen euro voor 1 project) met minimale natuuropbrengst
…en dan heb je nog niks…
Nou vooruit: we pesten de boerenstand ook voor een stuk of 130 boertjepest-plantjes die geen stikstof blieven.. Die boerenpest-plantjes profiteren van dat stikstof-fetisjisme misschien in 2050, Alterra pretendeert met PBL in staat te zijn tot de procent nauwkeurig te berekenen hoeveel (….). Ik meen dat ze zelfs roepen dat bij ‘x miljard meer zus, je 66 procent meer zo krijgt’.
Lachwekkende anti-wetenschap, daarvoor moet je bij Alterra zijn, zoals je voor Sjoemelnatuur bij PBL terecht kunt.
Kostbare negativiteit: Natura 2000 in Alterra/Rijksoverheid-stijl
Die 130 boerenpest-plantjes zijn minder dan 10 procent van de vaatplantensoorten in NL. Tegen miljarden en miljarden euro’s onkosten, en tonnen gezeik. Milieubeleid en veel Natura 2000-beleid onttrekt zich niet aan de schijn van ordinair ‘boertje pesten’.
Het is beleid dat voortkwam uit de Zure Regen-hype, waar vooral adviesbureaus en gevestigde natuurclubs goud en grond mee verdienen.
Voorkomen van die ‘unieke’ blauwgraslandjes (H6410), moet agrarisch Nederland daarvoor op slot?
Je zou met minder geld dus meer kunnen doen voor meer natuurdoelen waar meer mensen plezier aan beleven.
Verder zijn vooral biologische boeren sterk gekant tegen injectie, omdat ze stellen dat dit het bodemleven verwoest. En ze zien dat bodemleven als onmisbaar voor de bodemvruchtbaarheid. Omdat ze geen kunstmest toepassen en dus andere manieren van vruchtbaarheids-verbetering gebruiken.
Mest-injectie staat daarnaast al in de beklaagdenbank als mogelijke oorzaak van achteruitgang van weidevogels. Als je dus iets aan weidevogels wilt doen, zou je kunnen overwegen om milieubeleid dat niet het beoogde doel dient- de kosten wegen niet op tegen de baten- gewoon te bonjouren.
- Alterra (nu Wageningen Enveironmentol Riesurtsj, het zelfde Buckler als Imares) sluiten, wat levert dat op jaarbasis op?
Dus wat zou de goedkoopste en dus meest haalbare weg naar Rome zijn, het Rome van ‘meer grutto’s en kieviten dan nu’?
Plotse vogelconcentraties= plotse voedselbron
Wanneer duizenden meeuwen tegelijk aanvallen is er een gedekte tafel. Net als voor de ganzen die met duizenden tegelijk aanvallen op de ‘eerste snee’ die volledig in ganzenmagen verdwijnt bij de meeste boeren met ganzenopvanggebied. Die boeren krijgen voor het verlies van die eerste snee aan ganzen overigens een overheidsvergoeding.
Mestinjecteur
Als je hoge concentraties vogels ziet ophopen in 1 locatie, zoals op injectieland, dan is daar veel voedsel. Ze weten die locaties feilloos te vinden, veel eerder dan dat mensen door hebben dat er iets aan de hand is. Ook is bekend dat ze zo razendsnel zo’n voedselophoping kunnen uitputten.
Neem de zwarte zee-eenden die zich bij tienduizenden ophopen bij een Spisula- of andere schelpdier-bank die ze volledig leeg kunnen vreten. Verder geldt natuurlijk dat ze bij elkaar veiligheid zoeken. Maar dat is ook een energetisch-economisch verhaal, die risico-afweging.
Fuut-ophoping, in veel andere wateren namen ze in aantal af, hier moet WEL voedsel zijn
Bij deze wateruitlaat van Wieringen op het IJsselmeer trof je ook plots een hoge concentratie futen, zoals je ook bij het Woudagemaal opgehoopt futen in kolonies ziet broeden.
De nieuwe ‘weidevogel’ al broedt hij er niet. Mooi is ie wel in zomerkleed, en hij redt zichzelf zonder bemoeienis van valse vogelbeschermers als Kees de Pater, die vooral zijn eigen giro beschermt
Per injectiebeurt over land van 100 hectare dus tonnen aan bodemleven kapot?
Er vanuit gaande dat kokmeeuwen geen mest eten maar dierlijk voedsel, moet zo’n injectiebeurt dus veel dierlijk voedsel blootleggen. Ander klonteren ze niet met een duizendtal samen. Zoals ze ook achter de ploeg aan vliegen, omdat bij het opentrekken van de grond de wormen boven komen. Mestinjectie lijkt wel op een vorm van micro-ploegen, waarbij je het bodemleven uit de grond opjaagt.
Als er duizenden meeuwen tegelijk aanvallen bij iedere injectiebeurt kan dat dus een serieuze verarming van bodemgedierte als wormpjes betekenen. Het volume aan vreten dat duizenden meeuwen van rond de 300 gram opnemen moet je ook kunnen berekenen. Je moet dan weten hoe lang ze op zo’n plek blijven, en welk deel van de tijd ze vreetgedrag tonen.
Je kunt een educated guess maken naar hoeveel vreten zo’n meeuw per dag nodig heeft. En dat dan extrapoleren naar massa in geconsumeerd bodemleven. Ook moet vast bekend zijn wat ‘een’ dichtheid aan wormpjes kan zijn in doorsnee boerenland. En anders kun je dat ook bepalen.
Je kunt via ‘milieu’ sturen op natuurdoelen maar ook via boerenverstand en betere vragen stellen. Dan kan een hobbyist meer bereiken op zijn eigen terrein, dan een stapel academisch onderzoek
Verder zijn er al meerdere studies beschikbaar die indicaties geven van wat ze per uur aan energie opnemen, zoals deze Zweedse studie in het Journal of Ornithology. Heeft met optimal foraging te maken, wat betekent dat dieren ook economie bedrijven. Kosten in energieverlies opwegen tegen de energie-winst.
Vliegen voor je voedsel – zoals de door mij gefotografreerde kokmeeuw die achter de Teso veerboot aanvliegt- dat kost veel energie. Maar als je daar meer energie voor terugkrijgt loont dat de moeite. Ja, de natuur heeft gewoon boerenklompen aan. Bij die Zweedse studie zie je dat ze al vliegend toch 2 gram per uur opvetten, 46 kj per uur winnen.
…daar wemelt het van. Die moeten wel tonnen extra stikstof in het oppervlaktewater poepen
Ook interessant is wat zo’n troep meeuwen lokaal via uitschijten weer aan eutrofiering veroorzaken. Als ze op het water met duizenden tegelijk rusten, nadat ze op het boerenland zich volvreten. Steffen Hahn deed daar al onderzoek naar.
Die duizenden ganzen die zich eerst volvreten op boerenland, om dan al die stikstof weer uit te schijten in oppervlaktewater en plasdraslanderijen van Staatsbosbeheer, dat moet ook een serieus effect hebben op de stikstof-huishouding. Oh ja, je kunt Trudy inhuren als je van je ganzenprobleem af wilt. :-)
…ook spreeuwen vallen aan na mestinjectie.
- Ligt hier dus niet gewoon een interessante onderzoeks-casus?
De verarming van bodemleven door mest-injectie in combinatie met predatie van bodemleven.
En waarom is daar na bijna 30 jaar anti-mestbeleid nog steeds geen onderzoek naar gedaan? Of heb ik iets gemist? Als het prestige van Rijksambtenaren, fondsenwervende nep-natuurbeschermers als Kees de Pater van Vogelbescherming en de WUR even buiten beschouwing blijft bij ecologische vraagstukken, wat zouden we dan mogelijk veel sneller oplossingen vinden.
Predatie heb je ook in Duitsland, toch heb je daar wel veldleeuweriken en hier niet
Tel voorgaande bij de volgende observatie. In minstens zo intensief bewerkte boerenlanderijen in Duitsland hoor je steeds WEL leeuweriken zingen.En daar is geen mestinjectie. Terwijl het er net zo wemelt van de roofdieren als bij ons. (en jaaaahaaaaa ik snap wel dat je dat systematischer moet uitzoeken, daarom stel ik dat hier voor)
Gebiedsvreemde verkoop van halve waarheden van Kees de Pater. Alleen Vogelbescherming Nederland profiteert
In Nederland kiezen we vaak de duurste oplossingen omdat zo de meeste/of duurste mensen aan een baantje geholpen worden. Dat kon toen we nog niet zo’n gigantische staatsschuld hadden.
Voor de boeren subsidie-kaketoe
Maar nu we al onze aardgasbaten dumpen in de rente over die schulden tot de Groningers uit hun huis beefden en de kraan werd vastgedraaid, zou je kunnen denken: nou, laten we het eens anders doen, dat ecologische beleid. Meer goed doen per (minder publieke) euro.
Er is een redeijk alternatief waarbij je profiteert van oplossingen ipv instand houden en opblazen probleem
Wel: in ons nieuwe boek dat april bij Nieuw Amsterdam verschijnt doe ik al suggesties voor een effectiever natuurbeleid, waarin Kees de Pater BV in het geheel niet meer nodig is, en alle NGO-volk dat haar verdienmodel ontleent aan het verzinnen/opblazen van en in stand houden van problemen. Wij willen graag oplossingen die werken.
Meer groen per euro!
Je kunt nog een stapje dieper gaan: waarom willen al die beestjes zo graag de grond uit, wanneer die drijfmest geïnjecteerd wordt, terwijl ze vroeger toch zo gek waren op die koeienvlaaien? Ga je die mest nu weer verspreiden óver het land i.p.v. er ín, dan hebben we wel europa-wijd de stank terug en zal je ook wat beestjes redden, maar hoeveel? Ik heb geen idee.
Maar het probleem zit in de drijfmest, die (als ik het goed begrepen heb) komt doordat nu in de stallen pis en stront bij elkaar komen. Vroeger liep de pis apart ergens in en de stront leverde samen met stro de stalmest, die tot genoegen van allerlei dieren over het land uitgereden werd. De vraag is wat voor (enorme) kosten het tot gevolg zou hebben, als (!) men naar dat systeem terug zou willen gaan.
Bij mijn weten is injectie een Nederlandse aangelegenheid en die stank, die hoorde in de jaren ’80 gewoon bij het Friese voorjaar
Dus probeer je punt eens iets beter te verduidelijken en met gegevens te onderbouwen, nu klink je als zo’n VVD’er die natuur per definitie niet interesseert, behalve als hij er wat van uit de lucht kan knallen
Die stank herinner ik me als aanwezig van de Noordzeekust tot aan het IJzerengordijn. In die tijd reed ik namelijk nogal wat rond. En ik dacht dat die inderdaad met het begrip drijfmest te maken had. Vóór die tijd vond ik het boerenland nl. lekker naar koeienstront ruiken. Verder doet het niet terzake.
Je interpretatie van mijn toon ligt mogelijk aan mijn toon, maar heeft geen enkele relatie met de werkelijkheid. Doet verder ook niet terzake.
Het gaat mij om het wezenlijke verschil tussen de huidige drijfmest en de vroegere stalmest. En dat heeft alles met natuur te maken. Ik weet dat er wat boeren zijn met heimwee naar die mest, maar hoeveel dat er zijn en wat de consekwenties zouden zijn, weet ik niet. Daarover zou ik wel eens een studie van een onafhankelijke wetenschapsjournalist willen zien.
Ik denk dat je gelijk hebt Paul.
Ik loop ook al een tijdje mee en heb in al die jaren de “vorderingen” in het landbouwbeleid op de voet gevolgd. De stank die met het uitrijden van drijfmest vrijkomt wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de ammoniak die in de urine zit. Vroeger werd de urine, ook wel gier genoemd apart uitgereden wat kortstondig hevig stonk maar al snel in de bodem trok. Het bemesten met ruige stalmest veroorzaakt veel minder stank en zorgt voor meer humus in de bodem. hierdoor wordt meer vocht vast wordt gehouden wat het bodemleven op haar beurt weer bevorderd.
Er is ook een kleine beweging van boeren die overstappen bij nieuwbouw naar vrijloopstallen i.p.v. ligboxstallen (met mestroosters, mestputten).. In dei vrijloopstallen lopen en liggen de koeien op gehalselde takken.. of eerder ook op compost. En deze massa wordt dan elke dag doorgecultivatord..
Ook zijn er boeren die bij wel de gewone standaard ligboxstallen een lucht-blaas -buizen-systeem in/door de hele put onder in de mest aanleggen.. En dan met dagelijkse regelmaat de hele mest beluchten.. ZOdat er geen rotting optreedt. Of minder. Dan gaan ze er vanuit dat ze deze mest ook niet mechanisch hoeven te mixen omdat er geen korstvorming is,.. of minder.. ! Ik denk dat deze mest dan ook gezonder is.. Misschien zou deze mest ook minder emissie geven bij bovengronds uitrijden…
Ja het word echt een stille lente,maar ook leeg,koetjes geslacht,boompjes gekapt
zijn wij als volgende aan de beurt!!??
Waarom geen mestoverschot gereguleerde “injectie” op de Noordzee/Atlantische oceaan, ver verwijderd van de kustzones, voor de vergroting van de voedselrijkdom en vergroting van de visbestanden? Is vloeken in de “Groene” kerk natuurlijk!
Ik lees wel veel over wat injecteren met de bodem doet en wat de meeuwen met het bodemleven doet. Maar wat denken we dat die loonwerker doet als die met die met die injectorstangen ( wat gewoon een lange rij messen is in feite) met hoge snelheid over het land raast. Welke grondbroeder overleeft zo’n 10-14 m breed gevaarte wat met hoge snelheid je broedsels doorklieft.
Helemaal bezopen is het dat boeren op landbouwgrond moeten injecteren.
Maar op de weilanden die ik heb laten omvormen naar de bestemming natuurgronden mag ik niet injecteren, maar wel mest uitwerpen. Tot wel (uit mijn hoofd) 14 ton per ha per jaar !!
Bijkomend voordeel is dat de loonwerker dan veel langzamer moet rijden om de mest goed te verspreiden en er geen messen door de grond gaan.
Het boek ecomodernisme ga ik wel lezen.
Maar zolang we als mensheid blijven groeien is iedere innovatie op lange termijn een tijdelijke oplossing. Een mooi citaat m.i. In deze kwestie:
‘ wie in een eindig bestaan in een eindige wereld gelooft in oneindige groei is gek of econoom’ .
De zaak drijfmest heeft twee kanten. Inderdaad vormt droge mest met urine wat makkelijk leek in de loopstal vergiftige gassen en verbindingen. Maar de door geitewollensokken bedachte mythe dat dit zoveel ammoniak vrij liet komen dat alle bossen verzuurden bleek een l.lverhaal , waar intussen ook wegens de stank voor de opdringende stedelingen ijverig een injectieplicht op is afgekondigd.
En dat hebben we geweten! miljoenen kleine zoogdieren en vogels zijn sindsdien gesneuveld door die breede rij messen die alles versnipperd op hun weg, miljarden bodemdieren zijn hierdoor vergiftigd of slachtoffer geworden van meeuwen door een onnatuurlijke situatie die hen dwong naar lucht te happen, voor ze worden verslonden. Hier heeft Rypke gelijk: de biomassa aan organismen in de bodem is door deze vals gefundeerde wetgeving naar het punt van uitroeiing gebracht. En nog houden de natuurfundis vast aan die wet omdat het zo makkelijk is boeren schuldig te verklaren aan de ondergang van hun geliefde natuur die in werkelijkheid door de steden en welvaart vergiftigd wordt en elke basis voor voortbestaan verliest. Wat die drijfmest betreft: ook het verwerken ervan op korte termijn tot waardevolle ureum (kunstmest ) die goed verkocht kan worden en een drogere organische fractie wordt actief gesaboteerd en tegengehouden door dezelfde geitewollensokken nep wetenschappers en natuurfreaks. .Want zij kunnen , net als zoveel dictatoriale minderheden voor hen, immers niet zonder een gemeenschappelijke vijand? En boeren die net als vissers en jagers niet zijn afgestudeerd op het massaal beinvloeden en braunwashen van de massa zoals de natuurfreaks dat wel zijn , bieden zich daarvoor aan . Het is aan de burger om zich niet langer door deze onheilsprofeten die hun eigen walhallah nastreven te laten domineren en openlijk kritiek te geven inpolaats voor de buis naar de volgende voetbalwedstrijd op het journaal te haan kijken…. wat helas nu als nieuws geldt en waar deze topics niet aan de orde komen.
Misschien nu, na het links megaverlies?? Blijven hopen is het devies.
Wanneer ik dan de waardevolle opmerkingen uit de reacties samenvat:
– de urine moet uit de mest en droge mest bovengronds uitrijden is gunstig, maar de met urine vermengde drijfmest niet
– de mest verwerken tot droog product of bv de urine (ureum) er uit halen zou gunstig werken
– wanneer je grond geen papieren bestemming ‘landbouw’ heeft maar ‘natuur’ mag je plots wel 14 ton per hectare mest bovengronds uitrijden
– eindeloze exponentiele groei op de zelfde wijze kan nooit eindeloos doorgaan. Waarbij ik graag aanteken: op de zelfde manier doorgroeien, je kunt/moet wel groeien maar er zijn vele andere vormen van groei dan enkel in 1 kwantiteit. De natuur groeit immers ook via diversiteit, met al die organismen kan ze veel meer energievormen degraderen
Beweiden veroorzaakt nul ammoniakemissie. Mest en urine belanden gescheiden op de grond. Potstalmest (waar ook weinig urine inzit) is goed voor de bodemorganismen vanwege de gunstige C/N verhouding. Zodebemesten onder ongunstige omstandigheden is inderdaad voor dieren als wormen dodelijk. Het sleepslangenbemesten (verdunde drijfmest zodebemesten met slangen, vooral gangbaar in Friesland) vernielt alle vogelnesten. Eutrofiering van bossen en natuurgebieden door poepend wild veroorzaakt vegetatieverandering. Haviken vreten grutto’s op. Landbouwgebieden hebben vaak biodiversiteitsfactor 0,1. Klopt allemaal. Maar wat ook klopt is dat ik graag in natuurgebiedjes van de Staat kom, om te genieten van de gevlekte orchis, de melkeppe en de kieviten die daar tegenwoordig massaal broeden (ongestoord en ze hebben niet eens last van predatoren omdat ze met velen zijn). Puur omdat de landelijke gebieden een eenheidsworst van gras, ganzen, zilverreigers, kraaien, trekkers, lawaai, kaal gemaaide bermen en zwerfvuil zijn geworden.
Graag hoor ik waar in Friesland kieviten massaal broeden op grond van de staat of in natuurgebiedjes van die staat, en waar ze met zovelen machtig zijn tegen de alom in die gebiedjes gekweekte predatoren.
Nooit te oud om te leren, ik heb sedert de komst van de vos naar friesland dat fenomeen van massaal broedende weidevogels, die samen zo sterk zijn dat zij daardoor vliegende predatoren kunnen verjagen, niet meer gezien. En: vossen en marterachtigen, alsmede de vele verwilderde en struinende katten die op hun nest, eieren en jongen afkomen keren ook veel kieviten samen echt niet op, en schrikdraad helpt ook niet hoor!
Wij hebben het hierboven over de Biotoop condities, en de invloed van mest en bodem op onder andere de weidevogels . Ik ben de laatste die wil stellen dat die op boerenland gunstig zijn, al was het al door vanuit de geitewollenhoek onder niet sluitende motivatie opgelegde rampspoed als het verplicht mestinjecteren. Maar de teruggang van allerlei dieren heeft ook een andere oorzaak en dat is de “Leefgebied benadering.” Die doctrine, want dat is het, is ontstaan voorafgaand aan de aanwijzing van natura 2000 gebieden en ingegeven door ideele organisaties als de vlinderstichting, zoogdier vereniging en de grote terrein beheerders als natuurmonumenten en staatsbosbeheer. Uiteraard waren boeren jagers en vissers en andere buitenlui daar niet bij betrokken! De doctrine werd een nota die als rijksbeleid is vastgesteld en inhoudt dat alles toegestaan is om Leefgebieden door beheer van de GEBIEDEN geschikt te maken en te houden voor gewenste te beschermen diersoorten. Niets mis mee ware het niet dat deze doctrine stelselmatig alle vormen van fauna beheer afwijst en in ieder geval niet ziet als onmisbaar onderdeel van een beheer naar een goede biodiversiteit. De gevolgen die zijn bekend: Miljoenen schade door ganzen, verstoorde trekgedragingen van arctische trekganzen, uit de hand gelopen populaties dieren op plekken en biotopen waar ze niet thuishoren en een overmaat aan exoten en ontspoorde en veel te gevoelige vegetatie doelstellingen, die weer tot onredelijke eisen aan de omgeving leiden. Mooi voorbeeld is het afplaggen van vruchtbare grond in het streven daar een voedselarm vegetatie type te tonen en vervolgens de omgeving te vergen op hun fosfaat of stikstof depot waarbij uiteraard, zou ik zeggen, de boeren als de schuldigen gezien worden. De enorme vervuiling vanuit de gedragingen van de stedelingen zelf op die onbalans van dit wensdenken naar self sufficiency in die zakdoekjes wordt gemakshalve niet genoemd…helaas
Predatoren als de vos zitten tegenwoordig overal en niet alleen in natuurgebiedjes. Ik ontken niet dat de vos als predator voor grondbroedende vogels in een ongevarieerd weidehabitat een snackende rover is. Gemarkeerde nesten zijn voor de slimme kraaien als een magneet. Punt is dat ik in mijn omgeving redelijk veel broedende kieviten zie in natuurgebiedjes van de Staat, inderdaad op grond die een jaar of wat geleden is afgeplagd, en er komen geen mensen. Er staat her en der een ingezaaide plant. Ik kan er niks anders van maken. Grutto’s zijn hier vrijwel verdwenen en hebben zich soms ook teruggetrokken in (nattere) gebieden van de Staat. Blijkbaar vinden die beesten het daar fijn, of veilig. Uiteraard ben ook ikzelf als liefhebber van streekeigen cultuurnatuur kritisch over het afplaggen van gronden tot op de minerale laag. Men vernielt meestal meer dan men erg in heeft. Voor fauna beheer, waar u op doelt is het reeds te laat, zo schat ik in. Dat komt omdat de vos zich terug kan trekken in stedelijke gebieden waar, zoals u weet niet gejaagd kan worden. Ik kan me nog herinneren dat ik als klein jongetje het uitgraven van een vossenhol gadesloeg, door meerdere buurtbewoners met de bats, omgeven door een vijftal jagers. Die tijden komen nooit meer terug. Ik vind het mooi om rond te struinen in allerlei terreinen. Als ze nou van de Staat zijn of niet. Maar in die van de Staat zit gewoon veel (mits er geen mensen komen uiteraard).
Van de Friese situatie weet ik dat het voor de traditionele natuurliefhebbers als jagers, vissers, eierzoekers niet veel meer te beleven is. Op het platteland zit niet meer wat, en natuurgebieden zijn verwilderde hooilanden geworden waar men niet meer mag komen. En waar de grutto zich niet thuis voelt omdat het voedsel ontbreekt en vossen de legsels leeg vreten. Om cultuurvogels als weidevogels te behouden (waar denk ik niks mis mee is) dan is de hoop gevestigd op groepen boeren die er fanatiek op zijn.
Hier ter plekke broeden geen ganzen (maar overwinteren wel in open gebieden en laten grasland achter vol stront en veren). In waterrijke natuurgebieden elders in het land broeden ze steeds succesvoller. Hoe kan men deze beesten hun succes verafschuwen als ze zich de ganse dag kunnen volvreten in het meest voedzame gras van de hele wereld. en ’s nachts lekker veilig op het water liggen. Ze hebben groot gelijk. Ik weet voor jullie Friese ganzenprobleem maar een oplossing: De weidevogels zijn toch weg dus plant bomen, plant meidoornheggen, maak het land minder weids en overzichtelijk. Daar houdt de gans niet van.