We weten niet beter of er is maar één Nederlandse politieke partij die het CO2-dogma betwijfelt: de PVV bij monde van Richard de Mos. Ik kreeg echter een tip dat er nog een partij is met zinnige dingen over CO2 in haar verkiezingsprogramma (download pdf): de Partij voor Mens en Spirit (MenS) van de astrologe Lea Manders. Nu is dit verkiezingsprogramma extreem zweverig en ook op het gebied van duurzaamheid compleet warrig en vaak tegenstrijdig. Maar dat je bij een dergelijke nieuwe partij dan het onderstaande tegenkomt zegt misschien wel iets over de tijdgeest:
CO2
Wordt de aarde nu wel of niet warmer door CO2 en zijn daar strikte maatregelen voor nodig? Onderzoek geeft hier onvoldoende duidelijkheid over. Daarnaast worden er nog veel meer broeikasgassen veroorzaakt door bijvoorbeeld de landbouw en industrie, terwijl men daar niets tegen doet. Wij willen een écht effectief milieubeleid en geen ‘windowdressing’. Wij willen daarom stoppen met onnodig CO2-reductiebeleid, processen in de atmosfeer structureel blijven onderzoeken en doelmatig investeren in lange termijn-oplossingen.CO2-opslag onder de grond brengt aanzienlijke energiekosten en investeringen met zich mee. Bovendien is dit een maatregel die niets oplost, maar zich richt op de gevolgen van de niet-duurzame energievoorziening. Het menselijk aandeel²¹ aan de CO2-productie is beperkt. We kunnen ons beter richten op het uitbreiden van bossen. Bossen slaan CO2 op en zorgen voor luchtzuivering, zuurstofproductie, waterberging, verbetering van de bodemfunctie, recreatie- en ontspanningsmogelijkheden en voor de grondstof hout.
En ook voetnoot 21 willen we je niet onthouden:
21 Uit de antwoorden van het ministerie van VROM betreffende CO2 en CSS (Carbon Capture en Storage) blijkt het volgende: het menselijk aandeel in de CO2-productie per jaar is maximaal 2% t.o.v. de totale atmosferische concentratie CO2 (2794 Gton atm.- 49Gton CO2 equivalenten = 49/2794*100 = 1,75% menselijk aandeel). De helft van de CO2 lost op in de oceanen, waardoor netto het menselijk aandeel CO2 max. 1% per jaar is. Indien mensen vanaf nu geen CO2 meer zouden produceren dan zou de CO2-concentratie met slechts 40 ppm gedaald zijn in 2100. De stralingsforcering van CO2 neemt af bij hogere concentraties maar deze afname is nihil. Meer CO2 houdt niet veel meer warmte vast bij hogere concentraties. 40 ppm daling in 2100 heeft nauwelijks een effect op het klimaat. Geconcludeerd kan worden gesteld dat het toepassen van CSS op grond van de data van het IPCC niet nodig is. Deze conclusie wordt versterkt door het feit dat een hogere CO2-concentratie een positief effect heeft op de landbouw, waardoor de extra CO2 wordt vastgezet in biomassa, zoals voedsel. CSS kost ongeveer 25% meer energie bij gelijkblijvende energieproductie. Grote hoeveelheden energie zouden worden verspild aan CO2-opslag in plaats van essentiële energietransitie.
Bizarre politiek
Op 5 maart kon je alleen nog in Eindhoven en Amsterdam op MenS stemmen. 9 juni kan het in heel Nederland. Hou je van bizarre politiek en stemde je de vorige keer de Partij van de Dieren (download programma – kort gezegd in 2050 radicaal alles “duurzaam”) en denk je sceptisch over CO2, overweeg dan eens stem op de MenS. Hieronder nog de verkiezingsposter van MenS met lijsttrekker Lea Manders.
1 % toename per jaar is aardig cumulatief… 40 ppm afname gaat niet veel helpen, maar zonder maatregelen kijken we niet naar 40 ppm afname tussen nu en 2100, maar het verschil tussen 40 ppm afname en huidig + de cumulatieve hoeveelheid die we blijven uitstoten tot en met 2100. Dit zal waarschijnlijk wel ergens tegen de 600 ppm aanliggen. We kijken dan dus eigenlijk naar het verschil tussen 390 – 40 = 350 ppm in 2100 en 600 ppm in 2100, en DAT is nu net WEL een enorm verschil. Ik stem niet op partijen die geen fatsoenlijke conclusies kunnen trekken uit zulke eenvoudige rekensommen.
Arjan,
Misschien kun je ook een keer voor ons allen uitrekenen of we die 600ppm eigenlijk wel kunnen halen?
Wat ik bedoel is dat de "Groene Garde" de laatste tijd minder lijkt te hameren op AGW als reden voor het uitbouwen van duurzame energie maar meer het opraken van olie/gas/kolen als reden aandraagt.
Als deze brandstoffen inderdaad opraken dan kunnen we om die reden de 600ppm misschien toch al niet eens gaan halen…
Heeft iemand de minmale CO2 concentratie voor fotosynthese paraat? Ik meen +/- 200ppm.
De bekende 280ppm is daar akelig dicht bij. Mogelijkerwijs hebben we het instorten van onze voedselketen net weten te voorkomen?
Moet zeggen dat ik het verkiezingsprogramma van MenS eigenlijk wel sympathiek vind. Het ademt nuchterheid en een positieve instelling, in tegenstelling tot de angst en het wantrouwen dat je tegemoet walmt bij het lezen van andere programma's.
@Peerke:
Die 600 ppm halen we gemakkelijk (zo rond 2050-2060), op basis van de bestaande olie en gasreserves.
Wanneer olie en gas uitgeput raken of te duur worden, zou men geheel over kunnen schakelen op kolen (en kolenvergassing en liquefaction), daarvan is er afdoende tot de 23e eeuw. Kolen produceren echter 2x meer CO2 per kWh energie dan een moderne gascentrale, en daarnaast vervuiling zoals zwavelwaterstoffen, stikstofoxiden en fijnstof (ook met vergaande 'carbon capture and sequestration').
Het IPCC heeft in Workgroup III keurig voorgerekend welk ppm [CO2] er hoort bij een bepaalde economische ontwikkeling, de 'SRES emission scenarios', zie bijvoorbeeld figure 4, page 9 hier:
http://www.ipcc.ch/pdf/special-reports/spm/sres-e…
Als kolen opraken zou men nog methaangas ('clathrates') kunnen winnen uit de diepzee. Daar is er nog voor vele eeuwen van. Het is echter een extreem moeilijk en vervuilend proces (het methaangas zal voor een groot deel uitgassen tijdens de winning).
Een belangrijk aandachtspunt is ook de 'energy security'- hoe afhankelijk ben je van fossiele brandstoffen in geval van internationale conflicten? Denk bijvoorbeeld aan Rusland, waar we straks grotendeels van afhankelijk zijn voor de gasvoorziening.
Hoi BenAW,
Het antwoord op je vraag "Heeft iemand de minimale CO2 concentratie voor fotosynthese paraat?" is afhankelijk van het type gewas…
Gedurende de laatste ijstijden (de laatste miljoenen jaren) zijn de [CO2] niveau's aanzienlijk lager geweest, namelijk ca. 120 tot 140 ppm. In de interglaciaals (waar we nu ook in zitten) liep dat consequent op tot een max. van 270-280 ppm, zoals onder meer blijkt uit de verschillende Vostok Ice Core records.
De meeste fotosynthetiserende planten zijn van het C3-type, maar meer recent geëvolueerde soorten zijn juist C4-types (o.a. mais en gierst), die op veel efficiëntere wijze CO2 uit de lucht kunnen halen. De C3 gewassen profiteren wél van extra CO2, maar C4 gewassen weinig tot geheel niet. Zie:
http://en.wikipedia.org/wiki/C4_carbon_fixation
Verder kan ik je het onderstaande artikel van de Royal Society zeer aanraden, dat beschrijft hoe de C4 gewassen geëvolueerd zijn tijdens lage [CO2] episoden:
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC16921…
Het effect van extra CO2 op C3 en C4 voedselgewassen en de voedselvoorziening, is hier onderzocht:
http://rspb.royalsocietypublishing.org/content/27…
Hallo Bob
bedankt voor het uitgebreide antwoord. Ik zat nog iets verder terug te kijken, het zgn. Azolla Event. http://nl.wikipedia.org/wiki/Azolla_event
CO2 daalde toen van 3500ppm naar 650ppm (Wikipedia), ruim 2 halveringen => +/- 2,5 gr temperatuurdaling, en dit alles door een varen. ;-)
Sinds die tijd zijn we afgegleden naar waarden tussen 100 en 400ppm.
Vraag is: wat is natuurlijk?
Zie ook mijn reactie bij het Precautionary Principle artikel.
http://climategate.nl/2010/05/04/pas-het-voorzorg…
(Overigens Roy Spencers nieuwe boek gekocht, erg interessant)
De peer-reviewed publicatie komt binnenkort in ik meen GRL)
Hoi BenAW,
Ja, het Azolla varentje is een beroemd voorbeeld van een simpel, klein plantje met enorme consequenties voor het klimaat… en dat binnen 800.000 jaar.
De geologische situatie was toen ook wel speciaal (alle landmassa's lagen rond de noordpool), met een arctische ocean waar het gemiddeld 13 C was! Kan je nagaan wat de temperaturen dichter bij de evenaar geweest moeten zijn.
Ook hier geldt: 'natuurlijk', ja, afhankelijk van je definitie, maar is het voor onze moderne, wereldwijde en zeer kwetsbare maatschappij een positief vooruitzicht?
Denk het niet… klinkt meer naar problemen en Mad Max IV in het kwadraat. ;)
Tot later,
B.
Ik sluit me hierbij zo'n beetje geheel aan bij Bob Brand. Als we de 600 ppm niet halen via de verbranding van fossiele brandstoffen dan wel via de feedbacks (outgassing van warmere oceanen, maar vooral van methaan uit permafrost en oceanen). Zeker die van methaan is een groot risico, slecht begrepen, mogelijk erg onstabiel, met mogelijk dramatische effecten. Misschien valt het mee, misschien niet…
http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=116…
http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=116…
http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/32…
http://www.cgd.ucar.edu/ccr/dlawren/publications/…
@ BenAW
Je hebt helemaal gelijk dat we gevaarlijk dicht zaten bij het uitsterven van de meeste plantensoorten.
Van voornaamste deel (ik heb getallen van 40 tot 80% gehoord) van de atmosfeer vanaf het begin van de aarde is het gedaald tot onder 1% (7.000 ppm). Dat was 600 miljoen jaar geleden, toen het leven zoals we het nu kennen begon, met varenachtige planten en allerlei diersoorten op land.
Daarna is het verder gedaald tot ca 200 ppm, 250 miljoen jaar geleden.
Na even op die waarden gestaan te hebben is door enorme vulkanische processen de CO2 waarde weer opgelopen tot meer dan 2.000ppm tijdens het dino tijdperk. Daarna is het weer gezakt tot ca 200ppm, waar het weer enige tijd, tot vorige eeuw, op is blijven hangen.
Algemeen wordt aangenomen dat onder de 150ppm de plantengroei op aarde in zeer ernstige problemen komt. Dit zou het einde inhouden van de wereld en dus ook de mensheid zoals we die kennen.
De 120 ppm die Bob noemt ben ik nog niet tegengekomen. Maar ik verwacht geen ernstige tegenstelling: de CO2 meetmethoden lopen enorm uiteen en geven zeer verschillende resultaten. Absolute waardes zijn voor de historie moeilijk te geven. Maar de hierboven beschreven trend is in de meeste grafieken terug te vinden.
De daling van CO2 wordt zowel veroorzaakt door het vormen van fossiele koolstof als door erosie. Het lijkt erop dat één van de twee (de eerste dus) bij CO2 gehaltes onder de 200ppm tot stilstand komt. Een eeuw geleden zaten we dus inderdaad erg dicht bij de ondergrens.
Met de huidige 380 ppm zijn we weer uit de gevarenzone.
Met dank aan onze fossiele brandstof economie!
Hallo iedereen,
Misschien moeten we zo een zweverige partij als MENS niet helemaal serieus nemen en de PVV al helemaal niet. Ik geloof namelijk wel in de opwarming van de aarde en denk dat we daarom nu al onze maatregelen zouden moeten nemen om dit tegen te gaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan schone-geen kern- energie en aan behoud van bossen.
Groeten, Sarah
Hallo Sarah,
ene Boeddha schreef: "Hecht geen geloof aan datgene waaraan u door sleur gewend bent, geloof niet alleen op gezag van uw leraren of voorgangers…"
Gisteren nog voegde hij daar aan toe:
“Breng in plaats daarvan wat meer tijd door op b.v. http://www.klimatosoof.nl en climategate.nl
@ Sara: PVV en Wilders in het bijzonder worden verdomd serieus opgevat in NL, gezien de omvattende procesvoering tegen hem!
Ook de alarmistische gepolitiseerde subsidieerde AGW-klimaathype zou eens serieus onder de loep moeten worden genomen via een parlementaire enquête.
Een parlementaire enquête dus naar de malversaties door het IPCC, politieke leugens door Milieu-Ministers, subsidies aan Groen & Linkse politieke clientèle en valse voorlichting door het ministerie VROM aan de Nederlandse bevolking over de vermeende menselijk veroorzaakte wereldwijde exponentiële opwarming, die er niet is.
Is er eigenlijk wetenschappelijk bewijs dat CO2 opslag ook voor mens en dier gevaarlijk is?
En iedereen heeft het over CO2, maar is methaan niet 7x zo sterk qua broeikaseffect?
Als politiek geïnteresseerde vind ik een Partij voor de Planten (Idee van Rörsch)
in dit verband nog het beste idee, maar dan op de middellange termijn.
Een aanhanger van de Partij voor de Planten moet in ieder geval elk zogenaamd "klimaatbeleid" zo hard mogelijk tegenwerken bij deze verkiezingen.
In universitaire milieus en te midden van andere denkertjes zou ik toch aanbevelen nu alvast te adverteren voor
de Partij voor de Planten.
@ Harry van Schalkwijk
Volgens Rypke Z heeft de Leidse Pieter Baas, eerder het idee van een PPvP gelanceerd. Om welke reden weet ik niet, maar ik denk als reactie op de ideeën van de Partij voor de Dieren. Waarschijnlijk niet op grond van de plantenbehoefte aan CO2, wat mij op het idee bracht.
In verband daarmee
@ Theo Wolters,
Plantensoorten sterven niet zo snel uit. Wel neemt de omvang van hun populaties af als gevolg van gebrek aan nutriënten. In discussies over biodiversiteit worden deze twee begrippen nogal eens verward. Menige soort die leek te zijn ‘uitgestorven’ dook later weer op.
In de jaren (19)70 gebruikten we veel het begrip ‘beschikbare milieugebruiksruimte’ . Toen vooral vanwege de dreigende vervuiling door het onzorgvuldig omgaan met, en in het wilde weg storten, van giftige stoffen. De beschikbare nutriënten bepalen ook uiteraard de beschikbare gebruiksruimte. Naast stikstof en mineralen zijn CO2 en zonlicht de belangrijkste factoren die de omvang van de totale groene populatie bepalen. Satellieten hebben de laatste decennia een significante mondiale toename van het ‘groen’ gemeten, die een coïncidentie laat zien met de CO2 toename in de atmosfeer.
Naast CO2 blijven echter ook belangrijke factoren, de vochtigheid en de stikstof, die de planten niet zelfstandig uit de atmosfeer kunnen opnemen. Het ‘klimaat’ als geheel vervult een belangrijke functie. Daarom lijkt mij dat, tenminste een lokaal, klimaatbeleid, best een onderwerp van staatszorg mag zijn. Onder ‘klimaat’ dan het geheel van omgevingsfactoren te verstaan die de plantengroei bevorderen dan wel tegenwerken. Dat wij het ‘weer’ zouden kunnen beïnvloeden lijkt mij een illusie. Maar niet hoe we op ongunstige weersomstandigheden kunnen reageren, door de Natuur niet alleen zijn eigen gang te laten gaan. Daarom is, mijns inziens, in de huidige politieke terminologie over klimaatbeleid, de aandacht daarop, misplaatst. CO2 is een ‘groengas’ zoals we eerder vaststelden, en niet een belangrijk broeikasgas, behalve dan bij het gebruik in de glazen broeikas, die overigens in het Engels als ‘greenhouse’ wordt aangemerkt.
Arthur schreef:
Hoe moet ik in dit verband de tientallen wetenschappelijke onderzoeken zien die aantonen dat op zijn minst het lokale weer wordt beïnvloed door de aanwezigheid van windmolens? Lokaal, omdat de onderzochte windparken nog betrekkelijk klein zijn.
Alhoewel klein?
In één van de grootste windparken ter wereld, in Texas, waar onderzoek is gedaan naar het lokale weer, staan bijna 3700 windmolens.
Illustratief ook is de foto van het Deense offshore windpark Horns Rev 1 waar achter zich een enorm uitgebreid wolkendek heeft gevormd als gevolg van het mengen van de afzonderlijke luchtlagen door het windpark.
Enkele onderzoekers van de Universiteit van Hongkong hebben een samenvatting gemaakt van alle wereldwijde klimaatonderzoeken die zijn gedaan rondom grote windparken. Hun publicatie, Wind Energy Development and its Environemental Impact is gepubliceerd en uitgegeven bij Elsevier.
Zij komen tot de conclusie dat alle door hen gereviewde onderzoeken aantonen dat de huidige invloed op het klimaat nog weliswaar klein is en op lokale schaal plaats vindt, maar dat bij uitbreiding van megawindparken de invloed op het klimaat tot desastreuze gevolgen kan leiden die niet kunnen worden genegeerd.
Hoe moet ik jouw 'illusie' hierin zien Arthur?
Er zijn serieuze plannen om wereldwijd >10 miljoen windmolens te plaatsen.
Duitse wetenschappers hebben berekend dat indien wereldwijd alle door fossiele energie opgewekte elektriciteit door windmolens zou worden opgewekt er op globaal niveau absolute veranderingen worden geregistreerd die even ingrijpend zijn als bij een verdubbeling van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer (800 ppm). Het gaat onder meer om veranderingen in temperatuur, neerslag, wolkenvorming, windsnelheid en luchtdruk.
Ik vind dat 'de Staat' zich hier best eens om mag bekommeren. Of ontstaat er dan een tegenstrijdig belang? Immers, 'de Staat' wil graag inzetten op windenergie terwijl als inderdaad blijkt dat grote windparken in staat zijn een verandering van het weer te bewerkstelligen, diezelfde 'Staat' in verlegenheid wordt gebracht en beschuldigd kan worden van het beïnvloeden van het klimaat en daarmee de eigen positie ondermijnt?
Waarom zwijgen alle instanties in Nederland over dit fenomeen weersverandering door windmolens? Om dezelfde reden waarom 'de Staat' er zich niet mee bemoeit?
Het KNMI, en verder noem maar op: alle energiemaatschappijen die inzetten op windenergie, alle exploitanten van windmolens, alle 'duurzame' banken die windprojecten financieren? Zelfs Shell zit voor 50% in een groot offshore windpark op de Noordzee.
Niek
@ Niek Rodenburg
Heb ik niet aan gedacht, zo’n negatieve invloed van windmolens op het weer. Heb ik ook weinig kennis van.
Ik wil die invloed niet bij voorbaat uitsluiten, maar theoretisch proces technologisch vind ik de veronderstelling niet voor de hand liggend, gezien de grootte van de natuurkrachten die in de atmosfeer meespelen.
Men zou het effect eens moeten vergelijken met dat van een enkele orkaan. Of het verleggen van een straalstroom in de stratosfeer.
Ik neem op andere gronden, op gezag van Kees lePair, aan dat windmolens kwa energievoorziening geen zoden aan de dek zetten. En veel geluidsoverlast en trillingen veroorzaken die de fauna verstoren.