Als klimaatbeleid inderdaad CO2-beleid is dan volgt daaruit dat alle niet-CO2-variabelen per saldo een nul-invloed op de temperatuur.

Pieter Lukkes.

Model voorspelt wonder

Een bijdrage van Pieter Lukkes.

Dr. F.W.Rutten (1934-2019) was van 1973 tot 1990 een gezaghebbende secretaris-generaal van het ministerie van EZ. Elk nieuwjaar schreef hij in “Economische Statistische Berichten” een artikel, dat prompt de volgende dag voorpaginanieuws was. Menig economisch kopstuk van nu heeft veel van hem opgestoken.

Na zijn pensionering berekende hij op basis van een “100% betrouwbaar” econometrisch model dat op 11 april 2002 om 8.30 uur in het Spaanse San Sebastián de Garabandal een wonder stond te gebeuren. Daar zou aan de hemel een teken verschijnen als aankondiging van de spoedige terugkeer van Christus op aarde. Hij en een groot aantal zieken, die dan zouden genezen, togen naar de plek waar het fenomeen zich zou voordoen. Er gebeurde echter niets.

Ik weet niet hoe Rutten heeft gereageerd. Waarschijnlijk teleurgesteld. Maar als wetenschapper hield hij er misschien ook wel een goed gevoel aan over. Hij en zijn vele volgelingen geloofden immers stellig in de juistheid van een model. Ook al was dat model van eigen makelij dan nog kan het hem als wetenschapper goed hebben gedaan het te falsificeren. Het op hun robuustheid toetsen van stelligheden is immers een kerntaak van de wetenschap.

Met modellen meer mans

Een prettige eigenschap van het model van Rutten was dat het uur van de waarheid (11 april 2002 om 8.30 uur) nabij was. Al spoedig werd duidelijk dat het model niet klopte.

Die prettige eigenschap ontbreekt bij de klimaatmodellen waarmee tig wetenschappelijke disciplines zich tegenwoordig bezig houden. Elk vanuit een eigen invalshoek. De persoon die ze allemaal beheerst moet nog worden geboren. De disciplines gebruiken modellen als een soort gemeenschappelijke taal. Veelal is het doel de temperatuur van de atmosfeer in het verleden na te bootsen en projecties te maken voor de komende tientallen of zelfs honderden jaren. Dat is zo ver in de toekomst dat ze, anders dan het model van Rutten, niet op hun waarheidsgehalte kunnen worden gecontroleerd.

In de projecties speelt de “klimaatgevoeligheid” een rol. Dat is de verwachte opwarming van de atmosfeer als de concentratie CO2 daarin verdubbelt. De meeste berekeningen komen uit op een opwarming van 1½ 0C tot 6 0C.

Aan de modellen kleeft een soort magie. Zij komen uit een onbekende wereld en zijn voor gewone stervelingen – zoals ik – oncontroleerbaar. Moet ik op de uitkomsten vertrouwen?

Testen, testen, testen

Ik wil niet dat mij overkomt wat de volgelingen van Rutten in hun blinde vertrouwen op de juistheid van het 100% betrouwbare model is overkomen.

Vandaag de dag wordt ons ingeprent om bij twijfel vooral te testen. Dat betekent: vragen stellen, vooral elementaire vragen.

Klimaatbeleid = CO2– beleid?

Lees wat er in onze klimaatwet staat. Lees ook het artikel: “Rob Jetten en Jesse Klaver willen klimaatwet aanscherpen” in de Volkskrant van 16 september 2020. Daarin stellen deze politici dat de CO2-uitstoot per 2030 veel verder moet worden beperkt dan tot nu toe is afgesproken. Ook moet er een krachtige CO2-belasting voor de industrie komen.

En lees De Telegraaf van 7 oktober 2020 die schrijft dat het Europese Parlement per 2030 geen beperking van de CO2- uitstoot van 40% maar van 60% ten opzichte van 1990 wil. Dan is het duidelijk dat alom wordt aangenomen dat ons klimaat maakbaar is en dat CO2 het belangrijkste stuk gereedschap in de gereedschapskist van de klimaatmakers is. Vandaar de gewoonte om “klimaatneutraal” en “CO2-vrij” als synoniemen te gebruiken. Mag ik hieruit concluderen het klimaatbeleid in de praktijk CO2-beleid is?

Waarom alle kaarten op CO2?

Als klimaatbeleid inderdaad CO2-beleid is dan volgt daaruit dat alle niet-CO2-variabelen per saldo een nul-invloed op de temperatuur van onze atmosfeer hebben. Enkele van die variabelen zijn: waterdamp (het belangrijkste broeikasgas), ozon, lachgas, cfk’s, methaan, zon, vulkanisme, de begroeiing van het aardoppervlak, de aan de oppervlakte komende aardlagen, luchtverontreiniging, urbanisatie, oceaanstromen, diverse langjarige cycli en veel meer ingewikkeldheden die zich in, op en boven de aarde afspelen.

Wat zou het mooi zijn als de gegevens over heden, verleden, en toekomst van elk van deze variabelen plus hun specifieke klimaatgevoeligheid zouden kunnen worden vergeleken met die van CO2. Dan zou ook blijken of het juist is dat ze per saldo van géén betekenis zijn voor de temperatuur van de atmosfeer.

Ik hoop mij te vergissen door te denken dat die gegevens er niet zijn. Stel dat die gedachte toch juist is. Dan ontbeert het klimaatbeleid toch de zeer noodzakelijke onderbouwing? Of zie ik dat fout? Onderbouwing of niet, toch wordt de toenemende concentratie van CO2 in de lucht als enige schuldige aangewezen. Dus moeten wij van het gas af, fossiele brandstof moet worden afgezworen en ook moeten wij tolereren dat onze landschappen worden opgeofferd aan windturbine- en zonnepanelencomplexen. Ofwel: wij moeten have en goed inzetten ter bestrijding van de CO2. Het komt mij voor dat dit roekeloos speculatief beleid is; als Russische roulette. Of niet soms?

Grote foutenkans.

In diverse publicaties wordt geschreven dat de CO2- concentratie de temperatuur van de atmosfeer volgt en niet andersom. Als dit juist is dan is dat het failliet van het huidige klimaatbeleid. Wie spreekt het verlossende woord in deze kip-ei kwestie?

Als het juist is dat de verdubbeling van CO2 in de atmosfeer een opwarming veroorzaakt van 1½ 0C á 60C (verhouding 1:4 )dan kan dat de oorzaak zijn van flinke inschattingsfouten. Ik zie de oliebollenbakker al als hij vraagt hoeveel bollen hij dit jaar moet bakken en als antwoord krijgt 5000 maar het kunnen er ook 20 000 zijn. Daar kan hij niets mee. De kans er volkomen naast te zitten is veel te groot. Of geldt dit niet voor het klimaatbeleid?

Wellicht nog belangrijker is dat het World Economic Forum in Davos zich met klimaataangelegenheden bemoeit. In dit Forum draait het om macht, niet om democratie en waarheid. Wat schiet het klimaat hiermee op? Of is het juist andersom? Is het klimaat verdienmodel voor de machtigen der aarde?

Freeman Dyson

Juist omdat het klimaatbeleid zo veeleisend is moet het zelf voldoen aan de eis dat nut en noodzaak ervan onomstotelijk vast staan. Ik vind het alarmerend dat mijn zoektocht daar naar geen treffers heeft opgeleverd. Wel enige extra verontrusting. Want niemand minder dan de befaamde natuurkundige Freeman Dyson heeft geschreven dat de mogelijke negatieve effecten van CO2 op het klimaat zwaar worden overdreven. (Hij staat daarin overigens niet alleen).

De voordelen van CO2 zijn veel groter dan eventuele klimaatnadelen. Deze, begin 2020 overleden, geleerde was niet bang voor de grillen van het klimaat, wel voor die van de mens. Ik neem aan dat de heren Jetten, Klaver en al onze politici die voor de klimaatwet hebben gestemd weinig moeite zullen hebben om Dyson’s kritische noot bij het huidige klimaatbeleid te weerleggen en om mijn verontrusting over het ontbreken van nut-en-noodzaakanalyses weg te nemen. Ik kijk er naar uit.

Simpel sommetje om kosten klimaatbeleid te berekenen?

Bij de bijdrage van CO2 aan de opwarming van de atmosfeer worden veel vraagtekens gezet. Desondanks is het uitgangspunt van het klimaatbeleid dat die opwarming kan worden afgeremd of zelfs kan worden gestopt door de uitstoot ervan te beperken. Daarbij staat een fossielvrije maatschappij op het verlanglijstje. Dit zo zijnde moet er een getal bestaan, dat aangeeft hoeveel minder de atmosfeer opwarmt per miljoen ton bespaarde CO2. De kosten per ton besparing vallen te schatten. Dus moet het ook mogelijk zijn de bevolking een betrouwbare berekening van de kosten van het klimaatbeleid te presenteren. Ik ben ongetwijfeld niet de enige die daar graag over zou beschikken.

In mijn gedachten zie ik de heren Timmermans, Rutte, Nijpels, Wiebes, Klaver, Jetten en veel meer klimatologische smaakmakers, meewarig hun hoofd schudden. Bovenstaande is toch vragen naar de bekende weg? Des te beter, want dan kunnen genoemde personen mijn vragen probleemloos beantwoorden.

Van problemen zal pas sprake zijn als die antwoorden niet kunnen worden gegeven. Mocht dat onverhoopt het geval zijn dan zitten wij met zijn allen dramatisch diep in de puree. Maar in dat scenario wil ik niet geloven. Mijn hoop is gevestigd op afdoende antwoorden op voorgaande vragen. Die antwoorden zullen de klimaatveranderingsmanagers veel draagvlak bezorgen, waar ze zo naarstig naar op zoek zijn.

Naschrift: Waar blijft nu die verschrikkelijke opwarming?

Als klimaatbeleid inderdaad CO2-beleid is dan volgt daaruit dat alle niet-CO2-variabelen per saldo een nul-invloed op de temperatuur.