Guus Berkhout.

Door Guus Berkhout.

Mijn artikel in de Telegraaf van 8 februari j.l. over het feit dat ‘windenergie meer kapot maakt dan ons lief is’ heeft veel reacties los gemaakt. [Voor een uitgebreidere versie zie hier.] Met name uit de hoek van personen die actief zijn in de windsector kwamen vele verongelijkte reacties,

Jasper Vis stelt op zijn blog dat het artikel inhoudelijk niet deugt.
Het is een emotioneel betoog, maar over de echte knelpunten heeft de heer Vis het niet. Windkracht is niet regelbaar, er is veel ruimte nodig, de vereiste grondstoffen zijn schaars en grootschalige opslag van elektriciteit is onbetaalbaar.

Ondertussen heeft Edgar Hek (docent natuurkunde) al een interessante reactie gegeven:

Heer Vis, uw stellingen 1 en 2 deugen niet. Stelling 3 van u is waar als u enkel het artikel leest naar de letter, en niet naar de geest.
Zullen we het gewoon bij de feiten houden? Alleen dan kunnen we een black-out proberen te voorkomen. Het is snel 2030, en bij het huidige beleid heeft Tennet intussen gewaarschuwd dat in dat jaar er sprake zal zijn van een black-out.

Een andere aanvullende inhoudelijke reactie kreeg ik van Leen Hogenes:

 “De heer Vis bekritiseert het betoog van de heer Berkhout dat er geen sprake zou zijn van ‘het voorrang verlenen’ van duurzame energie (lees elektriciteit van wind- en zonnesystemen) op het elektriciteitsnet, maar een alinea verder schrijft Jasper Vis:

Wind- en zonne-energie hebben geen brandstof nodig en hebben daardoor geen of nauwelijks extra kosten als ze elektriciteit produceren (in jargon: ze hebben lage marginale kosten). Dat betekent dat wind en zon op de elektriciteitsmarkt als een van de eerste worden ingezet.

De heer Berkhout bedoelt precies dit en betoogt eveneens dat er altijd een volledig operationele elektriciteitsopwekking met traditionele generatoren nodig is. En extra apparatuur (zoals windturbineparken en zonnesystemen) die niet als er vraag is ingezet kan worden, werkt simpelweg kostenverhogend voor de maatschappij en dus de eindgebruiker.

De door de heer Berkhout bedoelde ‘voorrang’ is ontstaan omdat een kWh opgewekt door een windturbinepark (of zonnesysteem) gelijk wordt gesteld aan een kWh opgewekt door een bijvoorbeeld een gasturbine met een synchrone generator, terwijl significante eigenschappen worden vergeten en niet (financieel) gecompenseerd of direct in de marktprijs zijn opgenomen.” 

Bovendien, windenergie expert Fred Udo schreef mij:

“Juist de besparingen van grote hoeveelheden kolen en gas heb ik altijd bestreden met de praktijkgegevens van Ierland. Mijn harde conclusie uit verschillende Ierse bronnen is, dat zodra de bijdrage van wind boven de 10 of 15% uitkomt, de effectieve besparing maar een derde is van de nominale besparing:

  • Het inboeken van CO2-besparing door de geproduceerde windstroom te vermenigvuldigen met de specifieke CO2-uitstoot van klassieke centrales is grootschalige fraude.
  • Hiermee worden honderden miljoenen verdiend in de CO2-emissiehandel en in de groene stroomhandel.

De praktijkgegevens waarop deze stelling rust zijn gepubliceerd in een artikel in Energy and Environment. De NL-versie staat hier.

Dit (ook financiële) debacle van windstroom wordt nergens beschreven.

Emissierechten doen nu meer dan 60 euro per ton. Dit is een enorme inkomstenbron voor windboeren, die volgens mijn berekening dus driemaal te hoog uitvalt. De burger betaalt wel.”

Tot slot mijn reactie:

Wat de heren Hek, Hogenes en Udo schrijven is wél gebaseerd op de werkelijkheid. Laat ik daar nog enkele punten aan toevoegen. Ik was in het Telegraaf-artikel heel mild in mijn oordeel over windparken. Als vandaag alle windparken zouden worden stilgezet dan zou de energievoorziening gewoon doorgaan. Echter, als we vandaag alle kolen en gascentrales zouden stopzetten, dan zou dat een ramp zijn voor alles en iedereen.

Het verontrustende is ook dat naarmate er meer windparken komen, de instabiliteit op het centrale net zal toenemen. TenneT waarschuwt al jaren dat als we zo doorgaan ons land al snel van black-out naar black-out zal strompelen. En dan heb ik het nog niet over de toenemende milieu- en landschapsproblemen als ons land steeds meer bedekt zal worden met windturbines.

Na tientallen jaren ervaring uit de praktijk is de conclusie dat de enige schone, betaalbare en betrouwbare optie kernenergie is met als overgangsbrandstof aardgas. De wereld zit vol met aardgas en Nederland heeft nog 600 miljard kuub winbaar gas in de bodem zitten (bijna 500 miljard kuub in Groningen en ruim 100 miljard in de kleine velden). Dus, laten we voorlopig nog blijven investeren in aardgas, resoluut stoppen met windparken en snel beginnen met de bouw van nieuwe kerncentrales. Laten we de Tennet-miljarden gebruiken om te zorgen dat die nieuwe kerncentrales eigendom zijn van de Nederlandse Staat.

Nog een laatste opmerking. Bij de huidige energieproblemen moeten windparkactivisten veel meer naar het grote plaatje kijken. Als we de energietransitie blijven richten op windparken (en zonneweiden), dan zal de maakindustrie uit Nederland verdwijnen en onze economie ver wegzakken.

***