Barbara Baarsma. Foto: Rijksoverheid.

Van een onzer correspondenten.

Sinds haar onfortuinlijke terugtrekking uit het landelijke coronadebat zien we de Amsterdamse econome Prof. Dr. Barbara Baarsma bijna niet meer aan de talkshowtafels. Inmiddels heeft zij er ook een zeer drukke functie bij: CEO van de Rabo-Carbonbank. Deze bank geeft boeren geld als ze met hun bedrijf CO2 opslaan. Baarsma gelooft dat je met CO2 flink geld kunt verdienen, als boer en als bank. Geheel in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs zegt de RABO:

‘Om duurzaam voedsel te kunnen maken moet de wereld nadenken over het voedselsysteem. Samen met onze klanten maken we vaart met duurzame initiatieven voor voedselvoorziening die de uitstoot van kooldioxide reduceert en uit de atmosfeer haalt.’

Baarsma gelooft echt dat als je maar CO2 uit de atmosfeer haalt dat goed zou zijn voor de voedselvoorziening en voor het klimaat. Het is eerder omgekeerd, zoals prominente wetenschappers aantonen: CO2 is juist een zegen voor mens & natuur en draagt niet wezenlijk bij aan de opwarming van de aarde. Die wetenschappelijke peer-reviewed bevindingen kun je natuurlijk aan de kant schuiven of onweersproken laten, maar de wereld van het geld is meedogenloos.

Mensen investeren niet graag in halve waarheden. Wetenschappelijk is het natuurlijk ook niet sterk. Maar goed, mevrouw Baarsma wil het nu eenmaal, en dus zal het er van komen. Ze is een opvallende verschijning in de wereld van de grijze pakken.

Twitter is meedogenloos voor mensen die hun hoofd boven het maaiveld uitsteken:

Rabobank is een D66 bolwerk!! Koolstof vast leggen in de bodem is gewoon een manier om geld aan de boeren te verdienen.

Ik ben bang dat het verdienmodel vooral bij Barbara Baarsma terechtkomt.

De stemmen uit boerenland zijn ook niet direct positief te noemen, omdat er veel vraagtekens zijn, zoals het rendement en technisch-wetenschappelijke hobbels:

‘Bedrijven die CO2 uitstoten, gaan samenwerken met boeren die extra maatregelen nemen om CO2 langdurig als organische stof vast te leggen in de bodem. De theorie klinkt veel belovend en diverse partijen verkennen de commerciële mogelijkheden. Maar kan de boer de kassa al horen rinkelen?’

Baarsma is monter, steekt de armen in de lucht en roept voortdurend:

Kom maar op met je ideeën voor CO2 opslag!

De boerenpers:

CO2-projecten bij de vleet, nu verdienmodel boer nog. (…) Toch blijkt het in de praktijk lastig een verdienmodel voor de boer te ontwikkelen voor dit type klimaatregelingen, zo kwam vorige week naar voren op een bijeenkomst. (…) Daar werd gekeken naar een verdienmodel voor het vastleggen van CO2 in de grond. Aan de praktische uitwerking blijken de nodige haken en ogen te zitten. (Bron: Boerenbusiness mei 2021)

Zie hoe vraag en antwoord (niet) op elkaar aansluiten bij de CO2-bevlogen economie-professor in een interview:

‘Wie betaalt uiteindelijk de rekening, is dat de consument?,’

‘Laat ik het zo zeggen. Zolang we steeds meer blijven kopen, dan hebben we ook als consument een opdracht. Hoe precies dat moet zich uitwijzen. Reduceren van CO2 is het doel, compenseren is wat mij betreft second best. We hebben in ieder geval een stevige ambitie. Tot en met 2030 willen we met deze plannen 1 gigaton CO2 uit de lucht halen (dat is ruim 5 keer de emissie per jaar van broeikasgas in Nederland). Wereldwijd is het doel om er 50.000 grote en middelgrote boerenbedrijven bij te betrekken plus circa 15 miljoen kleine boeren in Afrika.’ (Foodagribusiness 2021.)

Ook zijn er praktische bezwaren, zoals de vraag hoe je precies meet hoeveel CO2 is opgeslagen, zoals bij de akkerbouwers:

Met de huidige stand van de wetenschap lijkt het voor de akkerbouw voorlopig niet mogelijk om concreet de vastlegging te meten in ton CO2/ha.’ (Bron: NAV.nl.)

Niettemin is men een maand geleden een driejarig proefproject begonnen in Nederland, nadat eerder in Amerika een pilot is gestart. Een kleine groep boeren probeert CO2 te vangen en waar mogelijk onder de grond te stoppen in ruil voor geld. De Rabo financiert. De projectverantwoordelijke:

In het project staan leren en experimenteren centraal. Veen, klei of zand, het één houdt meer koolstof vast dan het ander. En de ene maatregel zal beter werken, tegen minder kosten, dan de ander.

De financiële wereld zet niettemin vraagtekens:

De Rabobank belooft ook na deze looptijd te monitoren dat landbezitters door blijven gaan met het opslaan van CO2 in hun grond. De Rabobank kan dit uiteraard niet garanderen. Zonder deze garantie bestaat het risico dat de landbezitters hun land voor andere doeleinden gaan gebruiken voordat de compensatietermijn van 30 tot 40 jaar verstreken is. De door bedrijven klimaatneutraal geproduceerde goederen en diensten zijn dan niet meer dan een wassen neus. (esb.nu.)

Of er echt een verdienmodel in zit zal de toekomst uitwijzen.

Volgens de Amerikaanse hoogleraar William van Wijngaarden – van Nederlandse komaf – is het hele opwarmingsverhaal en de rol van CO2 ‘gebakken lucht’.

Misschien zou dat een nieuwe markt zijn voor Baarsma’s nieuwe bank. Kom maar op met je ideeën!

***